Maraş merkezli depremlerin üzerinden tam bir yıl geçti. Ancak depremin etkileri hala sürüyor. Deprem bölgesindeki barınmadan sağlığa, temiz suya erişimden enerjiye, eğitimden sosyal yaşantıdaki aksamalara kadar pek çok sorun büyük oranda devam ediyor. Resmi rakamlara göre 50 binin üzerinde insan yaşamını yitirdi. Ancak sayıları on binlerle ifade edilecek kadar çok insan da yaşadığı kenti terk etmek zorunda kalarak hayata yeniden tutunmaya çalışıyor.

Deprem bu sitemdeki pek çok gerçeğin de üzerindeki örtüyü kaldırdı. Kamusal hizmetlerin tasfiyesinin yıkımı ne kadar şiddetlendirdiğini bir kez daha gözler önüne koydu. Depremin öngörülmesine, “formaliteden” planlar yapılmasına rağmen o planlar yönünde -muhtemeldir ki maliyet hesabından- adım atılmadığını yüzümüze vurdu. Eğitimde, sağlıkta, enerji dağıtımında, sosyal güvenlikte piyasacı dönüşümün depremden aylar sonra bile gerekli müdahaleleri yapmanın önüne geçtiğini gösterdi.

Ancak depremin gösterdiği bir diğer şey ise her şeye rağmen bu topraklarda dayanışma kültürünün hâlâ var olduğuydu. Özellikle ilk günlerinde devlet yoktu belki ama dayanışma ilk saatlerden itibaren vardı. Arama kurtarma çalışmalarından yardım toplayanlara, gönüllü sağlık emekçilerinden gönüllü psikologlara, psikolojik danışmanlara, öğretmenlerden veterinerlere, aşçılardan berberlere, terzilerden marangozlara herkes kendi imkanı ve yeteneği doğrultusunda seferberliğe katılabileceğini gösterdi.

Bu dosyada depremin yaşamlarımızda bıraktığı izleri, gerçeklerin üzerinden örtüyü kaldırmasıyla tetiklediği tartışmaları, seferberlik deneyimlerini, devletin, muhalefetin ve siyaset biçimlerinin bu süreçten nasıl etkileneceğini tartışmaya açtık.

Yazılar:

• Ve şovları bitti… Gittiler, yine yalnızız! – Tamer Yazar
• Hatay deneyimi: Fuşya bir önlük kaç kapıyı açar? – Deniz Duran
• Sislerin arasından sıyrılıp gelen hayalet – Ali Ergin Demirhan
• Oradaydım, tanığım – Çiğdem Serin
• Birinci yıldönümünde deprem çiçeğinin çağrısı – Müslüm Kabadayı
• 1999 depreminden 2023 depremine: Enkaz yaratıp altında kalmayan devlet – Şebnem Oğuz
• Hatay’da bir eğitim seferberliği deneyimi: Devlet yoktu, iş başa düşmüştü – Damla Topuz
• Birçoğu gibiyim… Hayatımı yeniden kuruyorum… – Tamer Yazar
• Deprem sonrası Hatay deneyimim: Kimliklerimiz dayanışmaya engel mi? – Tuna Handro

Söyleşi:

• Dr. Mihriban Yıldırım & Dr. Coşkun Canıvar: Hatay’da sağlık sistemi çöktü ve sağlık emekçileri “Biz kursak neler yapabiliriz” diye düşünüp sahaya çıktı

Yazılar ve söyleşiler yayımlandıkça güncellemeye devam edeceğiz.