Evo Morales ve partisi Sosyalizme Doğru Hareket (MAS) Bolivya’nın yeniden yapılandırılmasında devrimci sürecin önemli bir rol oynadığı, kritik ve tayin edici bir dönem olan iktidarda üçüncü yılına başladı. Evo Morales son 25 yılda hiçbir Bolivya cumhurbaşkanının Quedado Sarayı’na (Cumhurbaşkanlık Sarayı) erişemediği bir şekilde, seçmenlerin %57 desteğiyle geldi. Daha sonra, 1 Mayıs 2006’da hidrokarbonların kamulaştırıldığını ve […]
Evo Morales ve partisi Sosyalizme Doğru Hareket (MAS) Bolivya’nın yeniden yapılandırılmasında devrimci sürecin önemli bir rol oynadığı, kritik ve tayin edici bir dönem olan iktidarda üçüncü yılına başladı.
Evo Morales son 25 yılda hiçbir Bolivya cumhurbaşkanının Quedado Sarayı’na (Cumhurbaşkanlık Sarayı) erişemediği bir şekilde, seçmenlerin %57 desteğiyle geldi. Daha sonra, 1 Mayıs 2006’da hidrokarbonların kamulaştırıldığını ve ülkenin doğal kaynaklarının geri kazanıldığını açıkladıktan sonra, bu destek %80’e yükseldi. MAS hükümeti şu anda, muhalif oligarşinin kaçınılmaz karşı çıkışıyla karşı karşıya ve ülkenin çok gerekli dönüşümünde ilerlemek için bu çatışmayı kazanmak zorunda.
Aynı zamanda, Morales ve hareketinin apaçık belli olanı da göstermesi gerek: Bolivya’da olan mücadelenin, aslında bir sınıf savaşı olduğu, patronların medyasının iddia ettiği gibi ırksal bir mücadele olmadığını; yani savaşın varsılla yoksul, burjuvazi ve onların iktidardan uzaklaştırılan politik temsilcileri ile ulusun sosyal adalet ve vatandaşlık hakları isteyen halkı arasında olduğunu.
Ama aynı zamanda bu savaşım, kendilerini üstün ve sömürgeci rejimin varisleri sayan ve yüzyıllar boyunca tek işleri başkan Morales’in de arasından geldiği yerli halkı ezmek ve sömürmek olanların ırkçı tutumlarını (Bolivya politik yaşamında açıkça görülen) görmezlikten gelemez. Gerçekleri aksettirmeyen bu çarptırmalar halk isteklerinin bir ifadesi olan MAS hükümetinin attığı ileri adımları ve son 30 yılın en önemli sorunlarına iki yıl içinde çözüm yolu bulduğu gerçeği ile bağdaşmıyor.
İlk olarak hidrokarbonlar kamulaştırıldı. O sıralarda oligarşi ülkede iş yapan uluslararası petrol şirketlerinin, kontratlarının hükümetin isteğine göre yeniden düzenleme pazarlığını asla kabul etmeyeceğini iddia ediyordu. Başkanın sözleşme pazarlıklarını ertelemek zorunda kalacağına ve yabancı petrol şirketlerinin ülkeyi terk edeceğine inanıyorlardı.
İkisi de olmadı. Yeni kontratlar en son anda, süreleri sona ermek üzereyken onaylandı. Bolivya neo-liberal hükümetlerin yıllar boyu yurt dışına kaçmasına izin verdiği karları yeniden ele geçirdi ve sosyal programlar için kullanmaya başladı. O zamandan beri hidrokarbon gelirleri 200 milyon dolardan yaklaşık 2 milyar dolara yükseldi.
Devlet aynı şekilde son derece önemli dört işletmeyi de kamulaştırdı: Bolivya Petrol ve Gaz Şirketi (YPFB), Vinto Metalürji İşletmesi, Huanuni Madencilik Şirketi ve İllimani Su İşletmesi Kurumu. Aynı zamanda Bolivya dış ticareti bütün tarihi boyunca en yüksek düzeye ulaştı ve “böylece ticaret hacmi katsayısını önceden hiç görülmemiş bir şekilde %80 arttırdı”.
Doğalgaz ve madenler sayesinde Bolivya dış ticareti rekor düzeyde artarak 4.3 milyar dolara yükseldi.
Hükümet gıda, madencilik, değerli metal işçiliği, plastik, dericilik ve ormancılık gibi alanlarda üretimi geliştirmek amacıyla küçük iş yerlerine kredi sağladı. Ve hükümet gelişmenin devam edebilmesi için bu yıl da kamu ve özel yatırımlara destek olarak üç milyar dolar ayırmayı planlıyor. Bunun sonucunda gayri safi yurt içi hasılada %5.7 büyüme bekleniyor.
Sosyal alanda, öğrencilerin okula devamını sağlamak için Juancito Pinti eğitim sübvansiyonu başlatıldı ve aynı zamanda 60 yaşın üstünde her Bolivyalıya emeklilik maaşı bağlayan “Dignity Bonus-Onur Primi” onaylandı. Bu prim topluma yaptıkları katkılara rağmen şimdiye kadar ezilen ve sömürülenlere olan sosyal ve ahlaki büyük bir borcu kısmen geri ödüyor.
Küba Devrimi ve Venezüella Bolivar Hükümeti’nin dayanışması ile ülkede 109 belediyede halka okuma yazma öğretildi. Geçen aya kadar Operation Miracle (Mucize Operasyonu) sayesinde187,000 görme kusurlu kişi tedavi edildi, kırsal bölgelerde hizmet görmek üzere, 30’u gezici olmak üzere 900 tıbbi klinik kuruldu. Bunlara ilaveten Küba’nın yardımıyla daha önceden açılan ve o zamana kadar bütün sağlık hizmetlerinden yoksun olan bölgelere doktorları ve sağlık ekipleriyle ulaşan 20 hastane de var.
Kurucu Meclis’in kurulması ve birtakım ölümlere neden olan bütün boykot ve yıkıcı medya kampanyasına rağmen yeni anayasa önerisi taslağının mecliste onaylanması Bolivya’da devrimim en büyük başarılarından biri. Kurucu Meclis’in hazırladığı anayasa bu yıl halk oylamasına sunulacak.
Evo Morales hükümetinin elle tutulur başarıları sayılmayacak kadar çok ve tam bu nedenle oligarşi onu bağışlayamıyor ve politik alanda halk yararına olan her harekete tüm gücüyle karşı çıkıyor.
Morales’in çağrı yaptığı ulusal görüşmeler şu anda kesilmiş durumda.
Morales ayrıcalıklarından vazgeçmek istemeyen küçük bir azınlık ve ilk defa olarak aydınlık bir gelecek bekleyen çoğunluk halkın arasında olan bu çatışmayı halkın bağımsız iradesi ile sonuçlandırmak için cumhurbaşkanı (kendisi) ve bölüm (eyalet) valilerinin geri çağrılması için halk oylamasına gidilmesini istedi. Evo Morales MAS hükümetinin ne olacağını belirleyecek olan üçüncü yılında oluşan bütün olayların yakından izlenmesini gerektiren nedenlerden biri de bu.
Granma
2 Şubat 2008
[Bolivia Rising’deki İngilizcesinden Emine Kunter tarafından Latinbilgi (Sendika.Org) için çevrilmiştir]