Amerikalı Yahudiler ile İsrail arasındaki büyüyen uçurum, daha geniş toplumsal eğilimleri de yansıtıyor; ABD’de İsrail’e dönük destek, giderek daha yaşlı, daha beyaz, daha dindar ve daha sağcı bir yüz ediniyor
Amerikalı Yahudiler ile İsrail arasındaki büyüyen uçurum, daha geniş toplumsal eğilimleri de yansıtıyor; ABD’de İsrail’e dönük destek, giderek daha yaşlı, daha beyaz, daha dindar ve daha sağcı bir yüz ediniyor
Lobi liderleri bir kez daha İsrail’in Amerika Birleşik Devletleri’ndeki kilit önemdeki seçmen çevrelerinde, bu kez genç Amerikalı Yahudiler arasında hızla yıpranmasından yakınıyorlar.
Aslında Trump’ın başkanlığı, İsrail’e destek vermenin başkan yardımcısı Mike Pence’in İsrail parlamentosu Knesset’te Pazartesi günü sergilediği türden sağcılıkla ve Hıristiyan Siyonist fanatizm ile ilişkilendirilmesi eğilimini giderek daha fazla hızlandırabilecektir.
İsrail hükümetinin desteklediği yerleşimci-sömürgeci örgütü Jewish Agency’nin yönetim kurulu başkanı Alan Hoffman, Amerikalı Yahudi üniversite öğrencileri arasında İsrail’e desteğin 2010-2016 yılları arasında yüzde 32 oranında azalması bulgusunun “aşırı derecede kaygı verici” olduğundan şikayet etti.
Bu sonuç, Brand İsrail Group adlı bir kurum tarafından gerçekleştirilen yeni bir ankete dayanıyor ve İsrail-yanlısı lobiciler birliğinin daha önce yapılmış anketlerinden çıkan eğilimleri doğruluyor.
İsrail gazetesi Haaretz‘e göre, Pazartesi günü New York’ta İsrailli lobi liderlerinin buluşmasında konuşan Hoffman, “Trump’ın seçildiği yıldan bu yana, durum daha da kötüye gidiyor” sözlerini sarf etti. “Amerika Birleşik Devletleri’ndeki Yahudi üniversite öğrencileri, Ortodoks olanlar hariç, İsrail’i, haklı ya da değil, kendi temel liberal ve ilerici değerlerine karşı bir şey olarak görüyorlar.”
Hoffman’ın dediğine göre, [anketlerden çıkan] rakamlar “daha önce görmediğimiz türden rakamlar.”
Hoffman endişelenmekte haklı. Trump’ın İsrail liderlerini sıkıca kucaklamış olması, genç, ağırlıklı olarak ilerici Amerikalı Yahudileri İsrail’den daha da soğutuyor.
Fakat İsrail’in de onlardan dörtnala uzaklaştığını anlamak da önemli.
Donald Trump’ın başkanlığının ABD’ye dönük küresel algı üzerindeki etkisini ölçen bir başka yeni ankette ise, anketi yapan Gallup şirketi, “ABD liderliğini onaylama oranı ciddi derecede düşmüş durumda” bulgusuna ulaştı.
Gallup’un raporu, ABD’nin yeni yönetiminin bir yılında, “134 ülkede ABD liderliğinin faaliyet performansını küresel olarak beğenme ortalama oranı, yeni bir düşüşle yüzde 30’a gerilemiş durumda” tespitini yapıyor.
Bu oran, Obama yönetiminin son yılı için çıkan sonuçtan yaklaşık yüzde 20 ve George W. Bush’un son yılı için çıkan sonuçtan yüzde 4 daha düşüktür.
ABD liderliğine yönelik onayın yüzde 10 ya da daha fazla arttığı sadece dört ülke vardı: Belarus, Makedonya, Liberya ve İsrail.
Dahası, Gallup’a göre “İsrail, ABD’ye dönük onaylamanın önemli ölçüde arttığı Asya’daki tek ülke” idi – İsrail’de ABD’nin küresel liderliğini onaylayanların oranı, 2016 yılına göre yüzde 14 artarak, yüzde 67’ye fırlamış durumda.
Gallup, Trump’ın başkanlık ettiği ABD’ye dönük onaylamanın anketler bugün yapılsaydı daha da yüksek olabileceğini ileri sürerek, İsrailli anket katılımcıları ile olan görüşmelerin, Trump’ın Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak tanımasından önce gerçekleştirildiğine işaret ediyor.
Anket, İsrailli Yahudilerin İsrail’in Filistinli vatandaşlarına karşı düşüncelerinde bir kırılma olduğunu göstermiyor fakat İsrailli Yahudiler arasında Trump’a dönük desteğin kayda değer ölçüde yüksek olduğu rahatça iddia edilebilir.
Karşılaştırma yaparsak; Gallup, işgal altındaki Batı Şeria ve Gazze Şeridi’nde, ABD’nin liderliğini Filistinlilerin sadece yüzde 12’sinin onayladığını ve yüzde 72’sinin onaylamadığını tespit etmiş – kuşkusuz bu oranlar 2016 yılına göre çok az değişmiş çünkü Filistinlilerin İsrail’in en büyük destekçisine yönelik düşünceleri olabilecek en kötü noktadadır.
Amerikalı Yahudiler Trump’a şiddetle karşı
İsrail’in Trump ile yaşadığı aşk, Amerikan Yahudi Komitesi’nin geçtiğimiz Eylül ayında gerçekleştirdiği bir ankete göre, Trump’ın performansını onaylamayan yüzde 77 oranındaki Amerikalı Yahudiler ile keskin bir karşıtlık içinde.
“JTA haber ajansının gözlemle aktardığına göre, “Bu rakamlar, bütün nüfus içinde başkana yönelik önemli derecede kötü sayılabilecek rakamlar.”
Hiç kuşku yok ki, Trump yönetiminin beyaz üstünlüğü yanlılarını, Yahudi düşmanlarını ve hatta neo-Nazileri açıkça kucaklaması, pek çok kişinin keyfini kaçırıyor.
Anaakım Yahudi topluluklar ise, geleneksel Yahudi-karşıtı güçler ile olan bu ittifaka razı gelmiş durumdalar çünkü bunlar aynı zamanda sıklıkla şiddetli biçimde İsrail yanlısı konum alıyorlar.
Uluslararası açıdan, İsrailli siyasetçiler, Almanya’da ve Avusturya’da gücünü arttıran neo-Nazi partiler de dahil olmak üzere Avrupa’nın yükselen aşırı sağı ile sarmaş dolaş haldeler.
Yine, pek çok Amerikalı Yahudi Trump yönetiminin göç-karşıtı ve mülteci-karşıtı politikalarına karşı mücadelenin ön saflarında yer alırken, İsrail’in, bu kendi kendisini ilan eden “Yahudi devleti”nin Afrika devletlerinden gelen sığınmacılara karşı savaşını yoğunlaştırdığını da kesinlikle görebiliyorlar.
Pence’in protestosu
[ABD başkan yardımcısı] Pence’in ziyareti, büyüyen körfezi vurgulayan çarpıcı görseller sundu.
İsrail başbakanı Benjamin Netanyahu, [Arapların ağırlıkta olduğu dört partinin ittifakı olan] İsrail’in Filistinli vatandaşlarını büyük ölçüde temsil eden Ortak Liste üyesi milletvekillerinin, Amerikalı başkan yardımcısını protesto etme “küstahlığını” gösterdikleri için parlamento oturumundan güvenlik görevlilerince yaka paça atılmalarını ağız dolusu gülerek ve alkışlayarak karşıladı.
Ana akımın büyük isimlerinden NBC’den gazeteci Andrea Mitchell bile, pek çok Amerikalı okurun canını sıkabilecek bir karşılaştırma yapmamak için kendisini zor tutuyordu.
Mitchell, “İsrail parlamentosunun 13 İsrailli-Arap üyesi, “Kudüs Filistin’in Başkentidir” yazılı dövizler kaldırdılar ve Pence konuşmaya başladığında da güvenlik tarafından zorla dışarı atıldılar” tvitini atarak soruyordu: “ABD Meclis Polisi’nin ABD parlamentosunda Congressional Black Caucus partisi üyelerini mecliste yerde sürüklediğini hayal edebiliyor musunuz?”
Pence ise, bu sırada, Trump yönetiminin 2019 yılı sonu itibariyle Kudüs’te ABD büyükelçiliğini açmaya dönük başka planlarının olduğunu ilan etme fırsatını yakalayacaktı.
Büyüyen uçurum
Amerikalı Yahudiler ile İsrail arasındaki büyüyen uçurum, daha geniş toplumsal eğilimleri de yansıtıyor; ABD’de İsrail’e dönük destek, giderek daha yaşlı, daha beyaz, daha dindar ve daha sağcı bir yüz ediniyor.
İsrail’e dönük destek genel olarak hâlâ güçlü fakat 2016 tarihli Pew Araştırma Merkezi’nin yaptığı bir anket, liberaller arasında Filistinlilere yönelik önemli bir duygudaşlık artışını tespit ediyordu.
Filistinliler ile duygudaşlık, 1980-2000 yılları arasında doğan kuşak arasında, 2006’da yüzde 9 oranındayken, on yıl sonra ise üçe katlanarak yüzde 27’ye ulaşmış durumda.
Birleşik Krallık, Kanada ve Avustralya’da yapılan anketler de, daha genç yaş gruplarındaki insanlar arasında Filistinlilere dönük daha büyük bir duygudaşlığı ortaya koyuyor.
ABD’de, genç evanjelik Hıristiyanların bile İsrail’den soğumakta olduğuna dönük göstergeler mevcut.
Yine İsrail, ABD’de Cumhuriyetçiler arasında yoğunlaşmış güçlü destekle birlikte giderek bir yandaşlık meselesi haline gelmişken, Demokratların yarısından fazlası, işgal altındaki Filistin topraklarındaki yerleşimleri nedeniyle İsrail’e dönük yaptırımları ya da daha sert önlemleri desteklemeye hazır olduğunu söylüyor.
Mesele pazarlama değil, ürünün kendisi
Jewish Agency yönetim kurulu başkanı Alan Hoffman, genç Amerikalı Yahudiler arasında yapılan en son anketlere yanıt olarak, söylendiğine göre, yabancılaşmış gençliğe hitap etmeye dönük yeni stratejiler de önerdi.
Bu durum, İsrail’in zehirli “marka”sını ürünün kendi kusurundan ziyade bir halkla ilişkiler sorunu olarak görmeye eğilimli İsrailli lobi liderleri açısından tipik bir davranıştır.
İsrail’i LGBTQ hakları, feminizm ve yüksek teknolojiye dayanan yenilikçilik açısından ilerici ve çevre dostu bir vaha olarak yeniden etiketlemeye çalışmaya harcanan muazzam paralara karşın, İsrail ve onun lobi liderleri, işgali, yerleşimci-sömürgeciliğini ve kof pazarlamaya dayanan apartheid‘ı [ırk ayrımcılığına dayanan rejimi] saklayamamalarının huzursuzluğunu her seferinde yeniden keşfetmeyi sürdürüyorlar.
Nihayet Trumpçılık, İsrail hakkındaki çirkin gerçeğin ortaya çıkmasına doğrudan yardımcı oluyor.
[Electronicintifada’daki İngilizce orijinalinden Soner Torlak tarafından Sendika.Org için çevrilmiştir]
Sendika.Org, yayın hayatına başladığından bu yana işçi sınıfı hareketinin, solun ve genel olarak toplumsal muhalefetin gündemine ilişkin, farklı politik perspektiflerden düşünsel katkılara açık bir tartışma platformu olagelmiştir. Sitemizde yayımlanan yazılar yayın kurulunun politik perspektifiyle uyumluluk göstermeyebilir. Amacımız, mücadelenin gereksinim duyduğu bilimsel ve politik bilginin üretimini zenginleştirecek tüm katkılara, yayın ilkelerimiz çerçevesinde, olabildiğince yer verebilmektir.