Tüm dünyada hızla yayınlan Zika virüsünün belirtileri hamile kadınlarda çok sık görülüyor, virüs yeni doğan çocukların kafataslarının olduğundan daha küçük olmasına sebep oluyor
Tüm dünyada hızla yayınlan Zika virüsü, günümüze kadar mutasyona uğrayarak geldi. Hamile kadınlarda belirtilerinin çok sık görüldüğü virüs yeni doğan çocukların kafataslarının olduğundan daha küçük olmasına sebep oluyor
Brezilya’da 2015 yılı içinde beyninde hasarla doğan bebeklerin sayısında olağan dışı bir artış görülmesiyle zika virüsü yeniden gündeme geldi. Brezilya Sağlık Bakanlığı, kafatasının anormal derecede küçük olmasına yol açan mikrosefali hastalığından ölen bir bebeğe yapılan otopside Zika virüsünün bulunduğunu açıkladı.
Zika virüsü chilungunya ateşi, dang ateşi denilen bir ateş türüne yol açıyor. Virüsün bulaştığı birçok kişi aslında hastalanmazken, hamilelerde bebeği büyük oranda etkiliyor.
Latin Amerika’yı da etkisi altına alan zika virüsü Avrupa’ya da yayıldı. Kolombiya’da 2 bin 116 gebe kadının, Brezilya’da ise mikrosefali ile doğmuş 3 bin 700 yeni doğan bebeğin virüsten etkilenmiş olabileceği bildirildi.
Tüm dünyada hızla yayılan Zika Virüsü ilk olarak 1947 yılında Uganda’da maymunlardan alınan bir örnekle tespit edildi. Bir sene sonra ise aynı bölgede bir sivrisinekte görüldü. 1968 yılında ise Nijerya’da virüs ilk defa bir insanda tespit edildi. Fakat 1950’lerden beri bilinen virüs, küçük bir bölgede rastlanan bir hastalığa sebep olduğundan büyük bir tehlike olarak görülmedi.
Uzmanlar virüse karşı çalışma başlatarak zika virüsü taşıyan sineklerle humma virüsü taşıyan genetiği değiştirilmiş sineklerin çiftleşmesini sağlayarak virüsün yok edilmesini hedefledi. Üreme esnasında yumurtalardan doğan yeni sineklerin üremeden ölmesi planlanan çalışma bugüne kadar yarar sağladı. Fakat, sineklerin genlerini bozarak soyunu tüketme çalışmalarına karşı virüs yok edilemedi, genetiği değiştirilmiş sinekler zika virüsünün yayılmasına neden oldu.
Virüsün yayılmasının ardından ise belirtileri şu şekilde ortaya çıktı:
*Yüksek ateş
*Gözlerde kızarma
*Kusma
*Döküntü
* Baş, kas ve eklem ağrısı
Virüsü alan insanların birçoğu ise hastalık belirtilerini göstermiyor ve rahatsızlanmıyor. Fakat virüs hamile kadınları etkileyerek bebeklerde bir tür beyin hasarı olan mikrosefaliye yol açabiliyor.
‘Hamile kadınlar risk altında’
Kürtajın tamamen yasak olduğu El Salvador’da hükümet kadınlara “iki yıl gebelikten kaçınmalarını” tavsiye ediyor. Meksika ziyareti dönüşü konuşan Papa Francis ise zika virüsüne karşı doğum kontrol yöntemlerinin kullanılabileceğini, kürtajın ise tartışmasız bir şekilde kabul edilemeyeceğini söyledi. Kürtajın birçok bölgede yasak olduğu Latin Amerika’da ABD merkezli sivil toplum kuruluşu Guttmacher Enstitüsü’nün araştırmasında, 2008’de Latin Amerika ülkelerinde 4,4 milyon kürtaj yapıldığını bunlardan yüzde 95’inin yasadışı olarak ve sağlıksız ortamlarda gerçekleştiği bildirildi. Kadınlar kürtaj yasakları sebebiyle yasadışı yollar ve sağlıksız koşullarda kürtaj yaptırmak zorunda kalıyorlar.
Virüs sadece sivrisinek ısırmasıyla değil kan nakli ve cinsel yollarla da insanlara bulaşıyor, tıpkı HİV virüsü gibi.
Virüs neden hep yoksul mahallelerde yayılıyor?
Zika virüsüne, belediye hizmetlerinin olmadığı, su kaynaklarının yetersiz olduğu ve temiz suya erişilemeyen mahallelerde sıkça rastlanıyor. Bu nedenle virüs, yoksul mahallelerde kısa sürede yayıldı.
‘Mutasyona uğruyorlar’
Virüsün hızla yayılması kitlesel ölümlere neden oldu. Virüsü taşıyan sivrisinekler ve diğer tropik sinekler değişen iklim koşulları nedeniyle mutasyona uğruyor ve hızla çoğalıyor. Bu sebeple sağlıksız ortamlarda yeni ateşli ve ölümcül hastalıklar türüyor ve yaygınlaşıyor.
Virüsün bu kadar hızlı yayılmasında ise ekolojik dengeleri bozan faaliyetler önemli bir etken oluşturdu. Örneğin Latin Amerika’da şiddetli yağmurlara yol açan iklim değişiklikleri, küresel ısınma vb. aynı zamanda yeni virüslerin ve hastalıkların ortaya çıkmalarında ciddi rol oynuyor. Bu yolla kırdan kente göç, emekçi semtlerde yığılma, sağlıksız koşullar aynı zamanda virüs ve bakterilerin öncekilerden farklı olarak kalabalık topluluklara taşınması sonucunu da doğuruyor.
Net bir bilgi olmasa da bazı bilim insanları küresel ısınma neticesinde yükselen sıcaklıklar sivrisineklerin daha hızlı ve daha çok sayıda üremesine neden olduğunu, bunun da hem hastalık oluşması ihtimalini çoğaldığını, oluşan hastalıklarında yayılma hızının arttığını belirtti.
Bilim insanları virüse karşı bir aşı geliştirilebilmesi için en az 10 yıla ihtiyaç duyulduğu açıklandı.
Sendika.Org
