Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) Bolu Kartalkaya’da bulunan Grand Kartal Otel’de 21 Ocak’ya meydana gelen ve 78 kişinin hayatını kaybettiği yangın faciasıyla ilgili raporunu yayımladı.

Yangının birinci ayında yayımlanan raporda ihmaller ve denetim eksikliklerine dikkat çekildi.

21 Ocak 2025’te meydana gelen ve 78 vatandaşın ölümüyle sonuçlanan yangına dair hazırlanan rapor, olayın nedenlerini, oteldeki yangın güvenliği önlemlerini ve ilgili mevzuata uyumluluğu detaylı bir şekilde inceledi.

Yangının başlangıcı ve itfaiye raporu: Bolu Belediyesi İtfaiye Müdürlüğü’nün olay yeri raporuna göre, yangının 4. kattaki mutfak/restoran bölümünde başladığı belirtilirken, yangının kesin nedeninin (pişirme kaynaklı mı, cihaz arızası mı) bilirkişi incelemesiyle belirleneceği aktarıldı.

Uluslararası istatistikler ve yangın nedenleri: Amerikan Federal Acil Durum Yönetim Ajansı (FEMA) verilerine değinen TMMOB, otel yangınlarının en yaygın nedeninin yemek pişirme faaliyetleri olduğunu söylerken yayılma eğilimi gösteren yangınlarda ise cihaz arızalarının daha büyük bir yüzdeyi oluşturduğunu aktardı.

Bina özellikleri ve mevzuat uygunluğu: Otelin fiziksel özellikleri (kat sayısı, yüksekliği, kullanım alanı vb.) detaylı olarak belirtilir ve mevcut yasal düzenlemelere (özellikle Binaların Yangından Korunması Hakkındaki Yönetmelik) göre değerlendirilir. Otelin, yüksek bina sınıfında olduğu ve ilgili yönetmeliklere tabi olduğu vurgulanır.

Otelde bir kaçış merdiveni var, yangın güvenlik holü ise mevcut değil

Kaçış yolları ve yangın güvenlik donanımları: Rapor, oteldeki kaçış yolları, yangın merdivenleri, yangın güvenlik holleri ve diğer güvenlik donanımlarının yönetmeliklere uygunluğunu incelerken otelde sadece bir kaçış merdiveni olduğu, yangın güvenlik holünün bulunmadığı ve yangın merdiveni kapılarının uygun olmadığının tespit edildiği aktarıldı.

Ayrıca raporda, dış cephe kaplamasının ve iç mekanlardaki ahşap malzemelerin yangının yayılmasına katkıda bulunduğu ifade edildi.

Söndürme sistemleri ve havalandırma: Raporda oteldeki söndürme sistemleri (sprinkler, yangın dolapları, sabit boru tesisatı vb.) ve havalandırma sistemlerinin durumu değerlendirildi.

Bu sistemlerin çoğunun eksik veya çalışmaz durumda olduğu, bunun da yangının hızla yayılmasına ve can kayıplarının artmasına neden olduğu vurgulandı.

Algılama ve uyarı sistemleri: Yangın algılama, uyarı sistemleri ve acil durum aydınlatmasının yetersiz olduğu, bunun da oteldeki kişilerin yangını geç fark etmelerine ve kaçış yollarına ulaşamamalarına yol açtığı belirtildi.

Elektrik tesisatı ve kablolama: Elektrik tesisatının mevzuata uygun olmadığı, kullanılan kabloların alev geciktirici özellikte olmadığı ve kabloların doğru şekilde yerleştirilmediği tespit edildi.

Sorumluluk ve Denetim Mekanizmaları:

Rapor, Binaların Yangından Korunması Hakkındaki Yönetmelik ve diğer ilgili mevzuat çerçevesinde sorumlulukları olan tarafları (yapı sahipleri, işverenler, tasarımcılar, denetçiler, sigorta şirketleri vb.) ve bu tarafların yükümlülüklerini detaylı bir şekilde açıklarken, denetimlerin yetersizliği ve mevzuat ihlallerinin yangın güvenliği riskini artırdığı vurgulandı.

İş Sağlığı ve Güvenliği: Raporda; yangında hayatını kaybeden işçilerin durumu da dikkate alınarak, iş sağlığı ve güvenliği mevzuatına uyulmamasının sonuçları değerlendirildi. İşverenlerin çalışanların sağlığını ve güvenliğini sağlama yükümlülükleri hatırlatıldı.

İtfaiye uygunluk raporunun incelenmesi: Kiralanan 70 m²’lik otel bölümüne verilen itfaiye uygunluk raporunun, otelin genel yangın güvenliği standartlarıyla uyumlu olup olmadığı irdelendi.

Mevzuat ihlalleri ve denetim eksiklikleri: Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın yangın önlemleri konusunda eksiklikleri olan tesislere ek süre vermesi ve denetimlerin yetersizliği eleştirildi.

TMMOB, raporda bu hususları belirttikten sonra önerilerini şu şekilde sıraladı:

Bu maksatla;

• Özel kuruluşlara kamu varlıkları tahsis eden Kültür ve Turizm Bakanlığı’nı, bu varlıkların ve turizm belgesi verdiği tesislerin kullanım koşullarını denetlemeye,

• İl özel idarelerini, ruhsat aşamasında istenen yangın güvenlik tedbirlerinin durumu ile ilgili hususların periyodik denetimlerle karşılanıp karşılanmadığının kontrolünü yapmaya,

• Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nı, konaklama tesislerini de yangına hazırlık, yangın önleme, yangına müdahale tesisatlarının, çıkış yollarının yeterliliği, ekipmanların periyodik muayenelerinin düzgün yapılıp-yapılmadığı, otelde konaklayanların yangın esnasında oteli terk etmeleri için yönlendirmekle sorumlu personele bu eğitimin verilip-verilmediğini denetlemeye,

• İşletme sahiplerini, insanların can ve mal güvenliğini sağlamak için vasıflı elemanlar eliyle bilimsel ve teknik gereklilikleri yerine getirmeye,

• Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nı, yapı üretim süreci ve yapılarının işletilmesinin tüm aşamalarında Odaları sürece dahil etmeye, Odaları tarafından Eğitilip Belgelendirilmiş Mühendislerin yer almasını sağlayacak düzenlemeler yapmaya; Danıştay tarafından onaylanan dava sonucu ilgili hükümler doğrultusunda mevzuatı revize ederek uygulamaya; yangından korunma sistemlerinin denetimi, periyodik kontrolü, test ve bakımının düzgün şekilde yapılabileceği bir mekanizmanın kurulmasına, yapı ruhsatı sürecinde İtfaiye denetimini zorunlu tutmaya,

• Sigorta Şirketleri’ni, yangın sigortası yaptığında sigorta yapılan yerin Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmeliğe ve ilgili diğer mevzuat ve standartlara göre bağlı olduğu Odasından belgeli mühendis ve mimarlarca projelendirip-projelendirilmediğini, periyodik kontrol, test ve bakımın düzenli yapılıp-yapılmadığını, kontrol etmeye,

• Tüm ilgili kamu görevlilerini, kamusal sorumlulukla tespit edilen uygunsuzlukları ilgili makam, kurum veya kuruluşlara bildirmeye,

• LPG Dağıtım Şirketlerini, doğalgaz tesisatı kontrolünde olduğu gibi ilgili tesisatın teknik düzenlemelere uygunluğunu tespit etmeye, periyodik kontrollerini yaptırmaya ve teknik düzenlemelere uygun olmayan tesislere LPG ikmali yapmamaya

• AFAD veya Belediyeler Birliği’ni, ülke genelindeki itfaiye istatistik verilerinin toplandığı ve değerlendirildiği, ülke genelindeki itfaiye amirlerinin ve TMMOB’ye bağlı ilgili Mühendis, Şehir Plancıları ve Mimar Odalarının temsilcilerinin de katıldığı, periyodik olarak bir araya gelerek görüş alışverişinde bulunulduğu, belirtilecek görüşlerin raporlandığı, eğitim ve danışmanlık hizmetinin sağlandığı bir komite veya birim kurmaya, davet ediyoruz.

Raporun tamamına buradan ulaşabilirsiniz.

Sendika.Org