Erdoğan bu kez yüzde 50'yi aşamadı, AKP yüzde 35'e indi ama İslamcı-faşist partilerle tahkim edilen iktidar bloku çoğunluğu elde tutmayı başardı. Sağla ittifak kurarak iktidara erişmeye çalışan ana muhalefet büyük beklentilere rağmen beklediği yükselişi sağlayamazken, aynı muhalefet stratejisine eklemlenen sol aktörler de toplamda daha yüksek bir enerji açığa çıkaramadı. Solun boş bıraktığı ya da yol verdiği alanlarda mevcut sağın da sağındaki aktörlerin yükselişe geçtiği görüldü
Türkiye yüzde 88,92 oranında yoğun bir katılımla sandık başına gitti. Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde ilk turda çoğunluk sağlanamazken henüz kesinleşmemiş sonuçlara göre Tayyip Erdoğan yüzde 49,51, Kemal Kılıçdaroğlu yüzde 44,88 ve Sinan Oğan yüzde 5,17 oranında oy aldı. Seçimlerden çekildiğini açıklayan Muharrem İnce için kullanılan oylar yine de sayıldı ve yüzde 0,44 oranına ulaştı.
İki aday da ikinci turu kabul etti
Kesinleşmemiş sonuçlara göre Erdoğan ilk turda seçimi kazanmak için gerekli çoğunluğu sağlayamamış olsa da ilk turu %50’ye dayanmış bir oy oranı ve moral üstünlükle bitirdi. Ancak Erdoğan da Kılıçdaroğlu da gecenin sonunda yaptığı konuşmalarda seçimin ikinci tura kaldığını kabul ettiklerini belirten ifadeler kullandı. Böylece ikinci tur seçim kampanyası gece itibariyle başlamış oldu.
Erdoğan geriledi ama moral üstünlüğü elde tutuyor
Erdoğan, 24 Haziran 2018 seçimlerine göre 14 Mayıs seçimlerinde puan kaybederek %52,54’ten %49,26’ya geriledi, oy sayısını ise arttırdı. 2018’deki seçimlerde 26 milyon 330 bin 823 oy alan Erdoğan, 14 Mayıs seçimlerinde 26 milyon 784 bin 236 oy aldı. Seçime günler kala pek çok anket şirketinin ya önde ya da ilk turda seçimi kazandığını gösterdiği Kılıçdaroğlu ise yüzde 45 bandında oy aldı.
14 Mayıs Cumhurbaşkanlığı ve parlamento seçimlerine bölgeler nezdinde bakıldığında da Erdoğan ve Cumhur İttifakı’nın üstünlük sağladığı görünüyor.
Erdoğan Karadeniz Bölgesi’nden %61,99, İç Anadolu Bölgesi’nden %55,62, Doğu Anadolu Bölgesi’nden %50,44, Marmara Bölgesi’nden ise %47,58 oy alarak seçimi birinci sırada tamamladı.
Deprem bölgesinde küçük gerilemeler
Depremden etkilenen kentlerdeki Cumhurbaşkanlığı seçim sonuçlarına bakıldığında 2018 seçimlerine kıyasla Erdoğan yüzde 2-3 bandında oy kaybı yaşasa da seçimleri önde tamamlandığı görülüyor. Hatay’da 2018 seçimlerin yüzde 48,5 alan Erdoğan, 14 Mayıs seçimlerinde yüzde 48,03 oy aldı. Maraş’ta yüzde 74’ten yüzde 71’e, Adıyaman’da yüzde 67’den 66’ya gerileyen Erdoğan, Malatya’da oyları az miktarda arttırarak yüzde 69,39’a çıkarttı. Erdoğan’ın seçimi ikinci sırada tamamladığı Diyarbakır ve Adana’da ise yüzde 1 oy kaybı bulunuyor.
İslamcı ve faşist partilerin oyu yüzde 52
Meclis çoğunluğu kaybetmeyen Cumhur İttifakı mevcut verilere göre 267’si AKP, 50’si MHP, 5’i Yeniden Refah olmak üzere 322 vekil çıkarıyor. Parlamento seçimlerinde sonuçlara bakıldığında iktidar tarafında ciddi bir çözülüş olmadığı Cumhur İttifakı’nın iktidar koalisyonuna dahil ettiği sağ partilere doğru bir oy akışı olduğu gözleniyor. Cumhur İttifakı dışı sağ partilerden neo-faşist Zafer Partisi’nin aldığı yüzde 2,23’lük, ortağı Adalet Partisi ile kurduğu Ata İttifakı’nın aldığı yüzde 2,44’lük oy oranı ile birlikte parlamenter düzlemdeki İslamcı-faşist partilerin oy oranı yüzde 52’ye ulaşıyor.
Millet İttifakı ise CHP listelerinden DEVA, Gelecek ve Saadet Partili isimleri meclise taşırken dikkate değer bir oy artışı elde edemedi. Bir önceki seçimde yüzde 34,03 oy alan Millet İttifakı bu seçimde ancak yüzde 35,18 oy alabildi.
Emek Özgürlük İttifakı HDP’nin 2018 oyunun gerisine düştü, TİP 4 vekil elde etti
Milletvekilliği seçimlerine ortak liste ile gidip gitmeme konusunda iç gerilimler yaşayan ve sonunda YSP ve TİP olarak iki ayrı liste ile seçime katılan Emek ve Özgürlük İttifakı ise toplamda 66 vekil çıkardı. HDP 2018 seçimlerinde TBMM’ye 67 vekil sokmuştu. Yeşil Sol Parti 62 vekil çıkarırken TİP İstanbul’un üç bölgesinden birer ve Hatay’dan da bir olmak üzere 4 vekil çıkardı. TİP, yüzde 1,7’yi geçen oy oranı ile bir sosyalist partinin 1980 sonrası aldığı en yüksek oy oranına erişti. Ne var ki YSP ve TİP’in oyları toplamı yüzde 10,54 ile 24 Haziran 2018 seçimlerinde HDP’nin elde ettiği yüzde 11,62’lik oy oranının gerisinde kaldı.
Sosyalist Güç Birliği ittifakında yer alan SOL Parti, TKP ve TKH ise sırasıyla yüzde 0,14, yüzde 0,12 ve yüzde 0,03’lük oy oranları elde etti.
Hayaller, hayal kırıklıkları, gerçekler…
Sokakta gerilimin ve sandıkta da yoğun usulsüzlüklerin gerçekleşeceğine dair endişelerle gidilen seçimlerde Kürt illerindeki toplu oy kullanımları ve korucu terörü dışında geçmiş örneklere göre oldukça olaysız bir seçim günü geçti. Araştırma şirketlerinin ve muhalefet sözcülerinin yarattığı yüksek beklentiyle Millet İttifakı etrafında oluşan “İlk turda kazanıyoruz” algısı gecenin ilerleyen saatlerinde bir hayal kırıklığına dönüştü.
Anketlerin faşist partilerin oylarını ve iktidar seçmenindeki konsolidasyonu ölçmekte başarısız olduğu görüldü. MHP oy oranını korudu, YRP beklenenin üzerinde oy aldı. AKP’nin gerilediği halde hala yüzde 35’lerde seyreden oyu, Yeniden Refah Partisi’nden Zafer Partisi’ne, MHP’den İyi Parti’ye kadar alınan oy oranları Türkiye’de sağın ekonomik kriz, yaşanan deprem felaketi vb nedenlerle otomatik bir erime yaşamadığını, çözülmenin de daha sağ seçeneklerde kaldığını gösteriyor.
Seçim sonuçlarının en büyük sürprizlerinden birisi de Sinan Oğan’ın oy oranı oldu. Zafer Partisi’nden yaklaşık 1 milyon 600 bin oy daha fazla alan Oğan, ikinci tur seçimlerinin kilit ismi durumuna geldi. Milliyetçi kimliklerini her defasında vurgulayan Oğan sonuçların netleşmesinin ardından yaptığı açıklamalarda kendilerinin temel politikalarının yapılacak pazarlığın temel şartları olduğunu, bunlarda herhangi bir anlaşmaya varılmadan ikinci aşamaya geçilemeyeceğini vurguladı.
Sendika.Org
