New York Times’ın yürüttüğü 18 aylık araştırmaya göre ABD öncülüğündeki askeri koalisyon, Irak’ta kabul ettikleri sayının 31 katı fazla sayıda sivili öldürdü
New York Times’ın yürüttüğü 18 aylık araştırmaya göre ABD öncülüğündeki askeri koalisyon, Irak’ta kabul ettikleri sayının 31 katı fazla sayıda sivili öldürdü
Pentagon’un iddialarına göre IŞİD’e karşı başlatılan savaş tarihteki en kusursuz savaşlardan biriydi ve son derece dikkatli bir biçimde yürütülen bu savaş kapsamında Irak’a yapılan 14 bin hava saldırısında sadece 89 sivil hayatını kaybetti.
Ancak açığa çıktı ki ordunun iddiası, Washington’ın IŞİD’e karşı yürüttüğü 3 yıllık savaşın insanlara bedelinin hayret verici bir biçimde küçük gösterilmesi imiş. New York Times’ın yürüttüğü 18 aylık araştırmaya göre ABD öncülüğündeki askeri koalisyon, Irak’ta kabul ettikleri sayının 31 katı fazla sayıda sivili öldürdü.
Azmat Khan ve Anand Gopal’ın haberinde bu durum, “Sivil ölümleri resmi olarak iddia edilen oranın o kadar uzağında ki bu ABD tarihindeki en üstü örtülü savaş olabilir” diye ifade ediliyor.
Khan ve Gopal, Nisan 2016’dan Haziran 2017’ye kadar Kuzey Irak’ta IŞİD kontolü altında olan 3 bölgede yaklaşık 150 yerleşim birimini ziyaret etti. Bu yerleşim birimleri, görünüşte koalisyonun hava saldırısı ile vurduğu militan gruba bağlı hedeflerdi. Ziyaret ettikleri yerlerde koalisyonun bombardıman esnasında kaç sivilin hayatını kaybettiğine dair bilgiyi çoğunlukla bildirmediği gerçeğiyle yüz yüze geldiler.
ABD öncülüğündeki koalisyon, her 157 hava saldırısında bir tane sivilin öldüğünü iddia ediyor. Ancak Khan ve Gopal’ın raporuna göre bu oran aslında her beş hava saldırısında bir sivil; yani ordunun iddia ettiğinin 31 katı daha fazla.
Gopal ve Khan, Eylül 2015’teki hava saldırısında ailesini kaybeden 56 yaşındaki Iraklı Basim Razzo’nun hikâyesini anlatıyor. Koalisyon daha sonrasında Razzo’nun evine düzenlenen hava saldırısının videosunu YouTube’a yüklemiş. Videoda bombalı araç fabrikasının vurulduğu iddia ediliyor. Khan ve Gopal konuyu koalisyon yetkililerine taşıyana dek Razzo’nun ailesi hayatını kaybeden siviller arasında sayılmamış.
Bu durum ABD’nin IŞİD’e karşı yürüttüğü hava savaşına dair pek çok sorunlu durumu ortaya çıkarıyor. Öncelikle ABD öncülüğündeki askeri harekât Irak’taki sivil kayıpları büyük oranda eksik rapor ediyor. Bu durum, ABD öncülüğündeki koalisyonun IŞİD ile savaşın yürütüldüğü bir diğer ülke olan komşu Suriye’de kaç tane sivili öldürüyor olabileceği sorusunu akıllara getiriyor.
Ve daha da kötüsü IŞİD’in bölgesindeki sivilleri öldürmek, ekstra militan tedarik etme konusunda onun için bir lütufa dönüşüyor olabilir.
Vox’un daha önceki haberinde de olduğu üzere ABD ordusu sivil kayıplar konusunda sorunlu.
Örneğin Al Jazeera 26 Mayıs’ta, koalisyonun Suriye’nin El Meyadin kasabasına yönelik gerçekleştirdiği iki günlük bombardımanda 42’si çocuk 106 kişinin hayatını kaybettiği haberini yapmıştı. Uçaklar IŞİD militanlarının ailelerinin kaldığı binaları hedef almıştı.
ABD’li yetkililer rutin olarak, saldırılarda sivillerin zarar görmemesini garanti altına almak için attıkları adımları not ediyorlar. Örneğin detaylı istihbarat toplama, yerleşim birimlerine savaş dışı unsurların orada olma ihtimali en zayıf olduğu anlarda saldırma gibi… Ancak Khan ve Gopal ziyaret ettikleri yerlerin yarısından fazlasında göze çarpar IŞİD hedefi olmadığını söylüyor.
Yine de yetkililer, bazen yaşansa da, savaşta sivil kaybın yaşanmaması için gerekli tüm önlemleri aldıkları bilgisini veriyorlar
ABD Merkez Komutanlık Sözcüsü Albay John Thomas, Khan ve Gopal’a, “Biz de bu durumdan ötürü mutlu değiliz ve mutlu da olmayacağız” diyor ve ekliyor: “Ancak şundan eminiz ki bu tarz olayları engellemek için elimizden gelenin en iyisini yapıyoruz.”
Koalisyonun kullandığı ileri düzey askeri tekniklere rağmen savaş dışı unsurları öldürmenin önüne geçilemiyor çünkü ABD ve müttefikleri IŞİD ile havadan savaşmayı seçiyor. Bu da sivil zaiyatı kaçınılmaz hale getiriyor.
ABD bombaları tam isteği noktaya bırakmakta oldukça başarılı ancak patlamada kimin yara alacağını kontrol edemiyor. Pentagon elbette ki bunu biliyor ancak tarihsel olarak o ve müttefikleri masumların ölümünü engellemek için tedbir alma noktasında çok kirli bir sicili var.
Khan ve Gopal sayesinde ordunun ne kadar kötü bir iş çıkardığını gösteren istatistikler ve kaç tane sivile bedel ödetildiği bilgisi elimizde.
[Global Research’teki İngilizce orijinalinden Deniz Özge Gürsu tarafından Sendika.Org için çevrilmiştir]
Sendika.Org, yayın hayatına başladığından bu yana işçi sınıfı hareketinin, solun ve genel olarak toplumsal muhalefetin gündemine ilişkin, farklı politik perspektiflerden düşünsel katkılara açık bir tartışma platformu olagelmiştir. Sitemizde yayımlanan yazılar yayın kurulunun politik perspektifiyle uyumluluk göstermeyebilir. Amacımız, mücadelenin gereksinim duyduğu bilimsel ve politik bilginin üretimini zenginleştirecek tüm katkılara, yayın ilkelerimiz çerçevesinde, olabildiğince yer verebilmektir.