Bugün yaşadığımız toplumsal ve ekonomik iklim, hepimizi derinden sarsan bir dizi olumsuzluğu beraberinde getiriyor. Gözle görülür bir sosyal çürüme süreci içindeyiz: Yolsuzluk ve liyakatsizliğin ayyuka çıktığı, adalet sistemine güvenin azaldığı, bireyciliğin ve çıkarcılığın her şeyin önüne geçtiği bir dönemden geçiyoruz. Ahlaki değerlerdeki yozlaşma, eğitim ve sağlık gibi temel kamusal hizmetlerdeki bozulma, medyadaki manipülasyonun yaygınlaşması ve gençlerdeki gelecek kaygısı bu çürümenin en belirgin işaretleri. Bu durum, toplumu sadece bireysel olarak değil, kolektif anlamda da yıpratıyor.

Bu çürümenin ardında yatan nedenler de aşikar: Otoriter yönetim biçimleri, derinleşen ekonomik krizler ve gelir adaletsizliği, eğitimin niteliğinin düşmesi ve demokratik kurumların zayıflatılması. Tüm bunlar, toplumun temel dinamiklerini dinamitliyor.

Ekonomik krizlerin yıpratıcı etkisi

Ekonomik krizler ise bu çürümeyi hızlandıran en önemli katalizörlerden biri. Gelir kaybı, işsizlik, enflasyonun ezici gücü ve artan borçluluk, insanların temel ihtiyaçlarını dahi karşılayamaz hale gelmesine neden oluyor. Kamu hizmetlerindeki gerileme ve toplumsal eşitsizliğin artmasıyla zengin daha zengin, yoksul ise daha yoksul oluyor.

Ekonomik buhranın insan davranışları üzerindeki etkileri de yıkıcı. Kaygı ve stresin tavan yaptığı, bireylerin daha bencil ve güvensiz hale geldiği bir ortam oluşuyor. Tüketim alışkanlıkları temel ihtiyaçlara yönelirken, aile içi çatışmalar artıyor, gençler gelecek umuduyla göç etme eğilimi gösteriyor. Toplumsal gerilim ve siyasi kutuplaşma ise öfke birikimine yol açıyor. Ekonomik krizler, sadece cüzdanımızı değil, ahlakımızı ve sosyal dokumuzu da yıpratıyor.

Mücadeleci ruhun aşınması ve direniş hattı

Bu zorlu ekonomik ortam, özellikle toplumsal değişim için mücadele eden, devrimci ya da mücadeleci kişilikler üzerinde ciddi bir aşındırıcı etki yaratıyor. Günlük hayatta ayakta kalma mücadelesi, kira, fatura, gıda gibi temel sorunlar, ideolojik mücadelenin önüne geçiyor. “Önce yaşamımı sürdüreyim” düşüncesi, kolektif hareketin önüne geçerek bireysel geçim kaygısını öncelikli hale getirebiliyor.

Uzun süren sonuçsuz mücadelelerin ekonomik krizle birleşmesi, manevi bir yorgunluğa ve umutsuzluğa yol açıyor. “Zaten kimse bir şey yapmıyor” hissi, politik pasifleşmeyi ve içe kapanmayı tetikleyebiliyor. Kriz dönemlerinde bireylerin borsa, girişimcilik, kariyerizm gibi bireysel kurtuluş yollarına yönelmesi, devrimci kimliklerde çözülmeye ve sistemle uzlaşmaya neden olabiliyor. Örgütsel yapılar ekonomik baskıdan etkilenerek dayanışmayı zayıflatıyor, aidiyet hissinin yerini yalnızlık alabiliyor. Sabır, fedakârlık, dayanışma gibi devrimci değerler yerine, bireysel çözüm arayışları ön plana çıkıyor ve kapitalist modernitenin “başarılı ol – ayakta kal” mantığı, devrimci ilkeleri gölgeleyebiliyor.

Çözüm: Ahlaki-politik bir direniş hattı

Kriz koşulları, mücadele eden öznenin ideolojik donanımını zayıflatma potansiyeli taşıyor. Bu nedenle, çözüm sadece ekonomik paketlerde veya makroekonomik politikalarda değil; ahlaki-politik bir direniş hattının inşa edilmesinde yatıyor. Dayanışma ağları kurmak, kolektif üretimi teşvik etmek ve öz savunma mekanizmaları geliştirmek bu direnişin temelini oluşturmalıdır.

Unutmayalım ki, sosyal çürümenin ve ekonomik krizlerin panzehiri; katılımcı demokrasiyi güçlendirmek, adaletli bir ekonomik sistem inşa etmek, etik değerleri yeniden canlandırmak ve aktif yurttaşlık bilincini yeşertmektir. Bu, sadece bireysel kurtuluş değil, topyekûn bir toplumsal dirilişin yoludur.