İnsan Hakları Derneği Merkezi Afet ve Ekoloji Komisyonu, 6 Şubat depremlerinin ikinci yıldönümü öncesinde açıklama yaptı. İHD açıklamasında depremde yaşamını yitiren üye ve yöneticileri atice Can, Mithat Can, Melike Alp, Hüseyin İnan, Ali Kaya, Salman Savranlı, Mehmet Ok, Mustafa Torun, Sinan Serkan Arslan, Rafi Sümbültepe, Şeyhmus Günay, Mehmet Karlıdağ ve İzzettin Özgüç, Medine Taştan ve oğlu Ali Adar Taştan’ı andı.

Depremin üzerinden iki yıl geçmesine rağmen, milyonlarca insan hâlâ temel ihtiyaçlarını karşılamakta, barınmakta güçlük çektiğine dikkat çeken İHD, eğitimden sağlığa, güvenlikten ayrımcılığa kadar pek çok alanda hak ihlallerinin arttığını belirtti. Yeniden inşa sürecinde gerekli önlemlerin alınmaması, nitelikli ve bilimsel bir planlama doğrultusunda yapılmamasından dolayı ortaya çıkan ekolojik sorunların afetin etkilerini derinleştirdiğini ekledi.

İHD’nin yaşanan hak ihlallerinin giderilmesi ve tekrarlanmaması için sunduğu talep ve önerileri şöyle:

• İhmali bulunan kamu görevlileri, müteahhitler ve denetim sorumluları hakkında şeffaf, etkin ve bağımsız yargı süreçleri işletilmeli; adaletin sağlanması için cezai yaptırımlar gecikmeksizin uygulanmalı.
• Karar alma, kaynakların dağıtımı ve yeniden inşa süreçleri halkın, sivil toplumun ve uzmanların katılımına ve denetimine açık hale getirilmeli.
• Depremzedelerin güvenli, erişilebilir ve insan onuruna uygun barınma koşullarına erişimi sağlanmalı, geçici konutlar yerine kalıcı çözümler bir an önce hayata geçirilmeli.
• Enkaz kaldırma çalışmalarında, başta asbest olmak üzere zararlı maddelerin çevreye ve halk sağlığına etkilerini önleyecek uluslararası standartlar uygulanmalıdır.
• Yeniden inşa süreçlerinde tarım alanları, meralar ve ormanlar imara açılmamalı; doğayı koruyan, sürdürülebilir ve çevre dostu planlama esas alınmalıdır.
• Afet eğitimi ve risk azaltma programları yaygınlaştırılmalı, özellikle yerel yönetimlerin kapasitesi güçlendirilmeli.
• Yaşanan travmayla baş edebilmek adına ücretsiz ve erişilebilir psikososyal destek hizmetleri sağlanmalı.
• Afet sonrası süreçlerde kadınlar, çocuklar, engelliler ve diğer kırılgan grupların özel ihtiyaçları gözetilmeli; toplumsal cinsiyet eşitliğini temel alan politikalar uygulanmalıdır.
• İklim değişikliğinin etkilerini azaltmak için afet risk yönetimi politikaları geliştirilerek uzun vadeli çevresel planlar yapılmalı; afetlere dayanıklı kentleşme modelleri hayata geçirilmelidir.

Sendika.Org