Arjantin’in yeni aşırı sağcı Devlet Başkanı Javier Milei’nin seçim vaadi de olan kemer sıkma politikaları ve yakın zamanda yayımlanan yeni güvenlik protokolüne karşı binlerce kişi başkent Buenos Aires’te Plaza De Mayo Meydanı’nı doldurdu. Sermaye kesimleri kararnameden memnun olsa da mecliste Milei’nin zayıf olması sermayede endişe yaratıyor
Arjantin’in yeni aşırı sağcı Devlet Başkanı Javier Milei’nin seçim vaadi de olan kemer sıkma politikaları ve yakın zamanda yayımlanan yeni güvenlik protokolüne karşı binlerce kişi başkent Buenos Aires’te Plaza De Mayo Meydanı’nı doldurdu.
Milei’nin kararnamesi ve kitlesel eylemlerin ardından gündemin nasıl şekilleneceği dünya kamuoyunda da tartışıldı. Halk ve emek örgütlerinin talepleri, Senato ve Kongre’nin durumu, sermaye grupları ve ABD’nin tutumu Arjantin’de sınıf mücadelesinin bu kısa kesitinin nasıl şekilleneceğini belirleyecek.
Milei, Peso’nun yüzde 54 oranında devalüe edilmesi, sübvansiyonlarda kesintiye gidilmesi ve bazı bakanlıkların kapatılması kararlarını açıkladı. Milei “acil” bir kararnameyle “Arjantin ekonomisinin yeniden inşasının temellerini” oluşturmak üzere 300’den fazla yasada değişiklik yaptı. Yapılan değişiklikler arasında dikkat çekenler şunlar:
Geçtiğimiz hafta Güvenlik Bakanı Patricia Bullrich ise hapis cezaları, güvenlik güçlerinin konuşlandırılması için yapılan masrafların eylemlere katılanlardan tahsil edilmesi ve eyleme katılan yabancıların sınır dışı edilmesini içeren bir protokol açıkladı. Protokol içinde eylemlere katılanların sosyal yardımlardan faydalanmasının önüne geçen maddeler de yer alıyor.
Bundan sonraki adım kararnamenin iki meclisli bir yasama komisyonuna gönderilmesi. Komisyon kararnameyi anayasaya uygun bulursa, kongrenin her iki kanadı da kararnameyi reddetmediği sürece kararname yürürlükte kalacak.
Milei’nin koalisyonu La Libertad Avanza, meclis koltuklarının sadece yüzde 15’ini ve senatonun yüzde 10’undan azını elinde tutuyor. Bu yüzden meclisteki muhalefetin desteği olmadan sürdürmek zor görünüyor.
Ayrıca meclisten geçse bile muhalefetin yüksek mahkemeye gitme hakkı da bulunuyor.
Sermaye kesimleri Milei’nin kararnamesinden oldukça memnun. Sermayenin farklı kesimlerinden destek açıklamaları yapıldı.
Bu memnuniyet devlet tahvillerinin fiyatlarındaki artışla da gösteriliyor. Burjuva iktisatçılar, bu hamlelerle devlet borçlarının ödenmesi konusunda güvenin arttığını söylerken devlet tahvil fiyatlarını son iki yılın en yüksek seviyelerine taşıdı. ABD menşeli tahvillerle devlet tahvilleri arasındaki makas da daraldı.
Devlet tarafından işletilen petrol üreticisi YPF SA’nın hisseleri Milei’nin açıklamasının ardından ABD’de yüzde 2’den fazla yükseldi.
Bu hamlelerin yabancı yatırımcı çekmek için zemini daha uygun hale getireceği düşünülse de hem meclis hem de sokak muhalefeti sermaye kesimlerinde endişe yaratıyor. Meclis aritmetiği kararnamenin geçmesi noktasında güven vermiyor. Kararnamenin geçmesindeki gecikmenin yatırımları kaçmasına yol açacağından endişeleniliyor.
Arjantinliler 20 Aralık’ta yapılan kemer sıkma yerine daha fazla sosyal yardım talep ederken güvenlik protokolünün iptalini istedi. Binlerce kişi Plaza De Mayo’da toplandı.
2001 yılında dönemin Devlet Başkanı Fernando de la Rua’nın istifasına yol açan halk isyanının yıldönümünde sokaklara dökülenler arasında İşçi Kutbu, Sol Cephe, Büyük Vatan, Komünist Parti, Demiryolları Sendikası, “Hafıza, Hakikat ve Adalet”, Barış ve Adalet Servisi ve Öğretmenler Sendikası yer alıyor.
Eylemler gece de çeşitli mahallelerde devam etti. Mahalle sakinleri pencere ve balkonlarından tencere ve tavalara vurarak kararnameye tepki gösterdi. Protestolar Caballito, Almagro ve Avellaneda gibi mahallelerin yanı sıra Palermo ve Belgrano gibi orta ve üst sınıf bölgelerde görüldü.
Sendika.Org, teleSUR English, Reuters, Bloomberg