Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati'nin açıkladığı bütçe dengesine göre 2022'de beklentinin üzerinde vergi toplandı ancak harcamalar halka yapılmadı. Bütçe dengesinde faize ödenen 403 milyar TL, işveren teşvikleri dikkat çekerken sosyal harcamaların dipte kaldı
Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, 2022 yılı bütçe sonuçlarını ve 2023 hedeflerini açıkladı. Açıklamalara göre bütçe, 2022 yılında 139,1 milyar lira açık verdi. Ancak bu açık, Orta Vadeli Program (OVP) hedefinin altında kaldı.
Bütçe sonuçlarının dikkat çekici yanı ise sınıfsal karakteri oldı. Halktan toplanan vergi gelirleri beklenenin üzerinde çıktı. Ancak harcamalar halka değil faiz giderlerine de sermaye sahiplerine yapıldı.
Vergiler halktan
2022 yılında 2 trilyon 186 milyar lira olan vergi gelir hedefinden 167,3 milyar lira daha fazla, yani toplam 2 trilyon 353 milyar lira vergi toplandı. Nebati 290,4 milyar TL vergi gelirinden vatandaşlar lehine vazgeçtiklerini de ifade etti. Vergi gelirleri de OVP hedeflerinin üzerinde gerçekleşti.
Vergilerde dikkat çeken kalem ise alkollü içecekler ve tütün ürünlerinden alınan vergilerdi. Alkollü içeceklerden 2022’de toplam 43,7 milyar TL ÖTV tahsil edildi. Bütçe tahmini 38 milyar TL’ydi. 2021 yılına göre artış yüzde 92 oldu. Tütün ürünlerinden 2022’de toplam 101,3 milyar TL ÖTV tahsil edildi. Bütçe tahmini 87,6 milyar TL’ydi. 2021 yılına göre artış yüzde 50 oldu.
Vatandaşlar olarak 2022 yılında 2 trilyon 186 milyar lira olan vergi gelir hedefinden 167,3 milyar lira daha fazla yani toplam 2 trilyon 353 milyar lira vergi ödemişiz!
İşte böylesi bir ortamda “Devletin vergi feragati”ni değil, “vatandaşın vergi fedakarlığı”nı konuşmak gerekir!— Ozan Bingöl (@ozanbingoll) January 16, 2023
Alkollü içeceklerden 2022'de toplam 43.7 milyar TL ÖTV tahsil edildi. Bütçe tahmini 38 milyar TL'ydi. 2021 yılına göre artış %92 oldu.
Tütün ürünlerinden 2022'de toplam 101.3 milyar TL ÖTV tahsil edildi. Bütçe tahmini 87.6 milyar TL'ydi. 2021 yılına göre artış %50 oldu.
— Furkan Bircan (@frknbrcn) January 16, 2023
Harcamalar patronlara ve faize
Toplanan vergilerin beklenenin üzerinde olmasının yanı sıra harcama dağılımı da dikkat çekici. 2022 faiz harcaması 310 milyar TL olarak gerçekleşti. Bu sayı bir önceki yıla göre yüzde 72 daha fazla. Ancak Kur Korumalı Mevduat harcamaları bu kapsama girmiyor. KKM harcamaları da 93 milyar TL. Yani 2022’de faize 403 milyar TL harcandı. Bunun 80 milyar TL’si dış borç faizine gitti.
Doğalgaz fiyatlarının kontrolü amaçlı BOTAŞ’a aktarılan para ise 126 milyar TL.
Sosyal Güvenlik Kurumlarına 2022’de toplamda 171 milyar lira aktarıldı. Bunun 51 milyarı işverenlere yapılan teşvik ödemeleri. Yeşil kartlı yoksullara 33 milyar TL, emeklilere bayram ikramiyesi 25 milyar TL ödendi. Tarımsal destek ödemeleri 39,6 milyar TL’de, burslar ise 9,6 milyar TL’de kaldı.
2022 faiz harcaması 310 milyar TL. 2021'e göre %72
arttı. Ama bir de örtülü faiz KKM var:93 milyar TL(TCMB hariç) Böylece bütçeden 403milyar TL faiz ödendi. Bunun 80 milyar TL'si dış borç faizine gitti.
Doğalgaz "patlamasın" diye 126 milyarTL BOTAŞ'a destek verildi.— Mustafa Sönmez (@mustfsnmz) January 16, 2023
Bütçenin emek sınıfları için olmadığına dair bir çarpıcı örnek:
SGK'ya transfer 2022'de 171 milyar TL:
İşverenlere aktarılan prim teşviği 51 milyar TL,
Yeşil kartlı yoksullara 33 milyar TL.
Emeklilere bayram ikramiyesi 25 milyar TL pic.twitter.com/j7iUQJgVSr— Mustafa Sönmez (@mustfsnmz) January 16, 2023
2022 Bütçe Harcamaları
Faiz giderleri: 329.8 milyar TL
BOTAŞ'a aktarılan kaynak (borç+görevlendirme gideri): 126.4 milyar TL
KKM sahiplerine ödenen tutar: 92.5 milyar TL
Sosyal transferler: 44.5 milyar TL
Tarımsal destek ödemeleri: 39.6 milyar TL
Burslar: 9.6 milyar TL— Furkan Bircan (@frknbrcn) January 16, 2023
Sendika.Org
