Türk Hava Yolları’nın haksız bir uygulamasına ve ayıplı hizmetine karşı yaptığım itiraz sonuçta lehime sonuçlandı. Lütfen, hiç kimse hak ihlallerine karşı “Olmaz, bundan bir şey çıkmaz, kim bunlarla uğraşır” demesin
Türk Hava Yolları’nın haksız bir uygulamasına ve ayıplı hizmetine karşı yaptığım itiraz sonuçta lehime sonuçlandı. Lütfen, hiç kimse hak ihlallerine karşı “Olmaz, bundan bir şey çıkmaz, kim bunlarla uğraşır” demesin. (Bu sitenin okurlarının bunu demeyeceğini biliyorum, zaten benim sözüm meclisten dışarı.) Tüketici hakları ve yasal uygulamaları, haklının yanında da olabiliyormuş. Çünkü bu yasalar bize bir lütuf değil, arkasında benim de yakından bildiğim, aynı zamanda örgütüm olan TÜKO-DER’in ve diğer tüketici örgütlerinin on yıllara varan emeği ve direnci vardır.
İşte, bir hak ihlaline karşı –örnek olması dileğiyle– benim kazandığım başarı hikayesinin özet hali aşağıdadır.
THY biletinin hikayesi şöyle: Eşimle yurtdışındaki oğlumuza gitmek için THY’nin acentası enuygun.com internet sitesinden 11 Nisan 2020 tarihinde iki kişilik İstanbul-Frankfurt-İstanbul bileti aldım. Uçuş tarihi yaklaşırken, THY bana mesaj göndererek “Pandemi nedeniyle uçuşların iptal edildiği ve ne zaman izin verileceğinin belli olmadığı” bilgisini verdi.
Bu bilgiyi, bilet aldığım enuygun.com’la paylaştım. enuyugun.com bana aşağıdaki maili gönderdi:
“Covid-19 kaynaklı global krizin yarattığı yoğun talep nedeniyle sizlerden uçuş tarihinizden önce ve son işlem tarihlerini göz önüne alarak önümüzdeki günlerde +90 850 333 88 88 numaralı çağrı merkezimiz ile iletişime geçmenizi rica ederiz.”
Aradan geçen zaman içinde hiç aranarak bana bilgi verilmediği gibi, ben aradığımda da uçuşların açılması konusunda tatmin edici bir bilgi alamadım. Yurtdışı uçuşların belirsizliği üzerine e-mail’le bilet tutarının iadesini talep ettim. Ödeme yapılmadığı gibi, defalarca çağrı merkezlerine yaptığım müracaatlar sonucu THY ile görüşmemi önerdi, “Uçuşların ne zaman yapılacağını ancak onlar bilirler” dediler.
Bu kez, THY bürosuna şahsen gidip sorunumu görüştüm. Biletimin açığa alınmasını veya ödemenin iadesinin sağlanmasını talep ettim. Bunun yerine THY mail adresime 5 Kasım 2020 tarihli otomatik maille 1.046.49 USD değerinde EMD çeki (seyahat kuponu) gönderdi. Aynı mailde, uçuşlara izin verildiğinde bu çeki kullanarak uçuşumu gerçekleştirebileceğim belirtilmişti.
Aradan geçen sürede THY’den adresime uçuşla ilgili herhangi bir bildirimde bulunulmadığı ve uçuşların ne zaman yapılacağı kestirilemediği için ben de 22 Eylül 2022 tarihinde bilet tutarının ödenmesini konuşmak üzere girişimde bulundum. Bana iletilen mesajda, “iade çekinin kullanım süresinin sona erdiği, biletimin aktifleştirilerek uçuşumun sağlanması veya iadenin yapılması taleplerimin hiçbirisinin uygun görülmediği” belirtilmişti.
Bilet aldığım dönemde aktif olan mail adresime veya belirttiğim ikamet adresime hiçbir biçimde bilgi verilmedi. Haliyle bu belirsizlik durumu mağduriyetime yol açtığından 3 Ekim 2022 tarihinde Başakşehir Kaymakamlığı içinde bulunan Başakşehir Tüketici Hakem Heyetine dilekçe yazarak, şahsen itiraz başvurusunda bulundum.
Dilekçemde özet olarak; gerçekleştirilmeyen uçuşlar için, THY tarafından adıma verilen 1.046.49 USD tutarındaki çek karşılığının tamamının döviz cinsinden tarafıma iadesinin sağlanmasını talep ettim. Hakem heyeti görevlisi, döviz cinsinden iade yapılamaz denildiği için, müracaat tarihindeki kur üzerinden tutarı olan 19.429,13 TL talep etmek durumunda kaldım.
Daha bana tebligatı yapılmayan hakem heyetinin 16 Aralık 2022 tarihli kararını e-devlet üzerinden öğrendim ve çıktısını aldım. Kararın benim lehime verildiğini öğrendim. Şimdilik, paranın iadesinin yapılabilmesi için THY’nin, Tüketici Mahkemesi’ne tebligat sonrası 14 gün içinde başvuru hakkını kullanması bekleniyor. Şayet, THY itiraz etmez ise karar kesinleşecek ve bana gecikmeli de olsa ödemesi yapılacaktır. (Ek-1)
Bu arada, THY’nin yaptığı uyanıklığı da değerli tüketici dostlarımla paylaşmam gerekir. THY daha Tüketici Hakem Heyeti’nin kararı belli değilken, heyetin benim lehime karar verebileceğini düşünmüş olacak ki bana bir yazı göndererek yazıda aşağıdaki açıklamayı yapmıştı:
“11.04.2020 tarihli İstanbul-Frankfurt-İstanbul uçuşunun iptalinde ortaklığımızca bir kusur bulunmamasına karşın, müşteri memnuniyeti uygulamalarımız kapsamında size bir sonraki uçuşunuzda kullanılmak üzere biletlerin toplam değeri kadar (2.979,98 Türk Lirası tutarında) seyahat çeki düzenleyebileceğimizi bildirmek isteriz.” (Ek-2)
Bilmem konu anlaşıldı mı? THY özür dileyerek yaptığı ayıbı kapatmak yerine, kısacası yolcusunu saf -siz “keriz” de diyebilirsiniz- yerine koyarak konuyu kapatmak istedi. Hiçbir cevap vermeden şikayetimin sonuçlanmasını bekledim. THY’nin yazısı beni itirazımın haklı olabileceği kanaatine sevk etti. Heyetin 1.046.49 USD’e karşılık verdiği kararın benim isteğim olan 19.429,13 TL olduğunu belirterek konuyu burada kapatıyorum. THY haksız olduğunu anladığı için, beni 2.979,98 TL ile kandırabileceğini düşündü. Aradaki 16.450 TL’yi vermemek için izlediği kötü davranışın nihai sonucunu bekliyorum. Bunu yapanın da sözde bir kamu kurumu olduğunu düşünün!.. Kim bilir daha kaç yolcunun bu şekilde hakkı gasp edilmiştir.
Yaklaşık üç aylık hak arama mücadelesinde en yakın destekçim tabii ki, örgütüm Bahçeşehir TÜKO-DER oldu. Ve onun şube başkanı Aydan Kara ile, TÜKO-DER’in çok kıymetli hukuk danışmanı Av. Ali İhsan Arıcan oldu. Her ikisine de teşekkür ederim.
Çıkardığım sonuç ve önerim şudur: Tüketici bilinci çok önemlidir. Alınacak paranın tutarı önemli ama öncelikli değildir. Önemli olan, ayıplı hizmeti yapan -bir kamu kurumu da olsa- hakkınızı aramak için mücadele etmenizdir. Bu tür haksızlığa uğrayanlara önerim de yılda 20 TL gibi sembolik bir aidat ödeyerek bir an önce TÜKO-DER’e üye olmalarıdır. Çünkü, Başakşehir Tüketici Hakem Heyetine gittiğimde “TÜKO-DER üyesi” olduğumu beyanla dilekçemi verdim. Net konuşunca evrak kaydını alan kadın çalışan, benim ne kadar hakkını aramakta kararlı birisi olduğumu hemen anladı. Kişi olarak, haksızlığa uğrayanların hak mücadelesi için aynı zamanda bir TÜKO-DER’li olarak yanlarında olacağım. Her konuda ve bilgim oranında destekçisi olacağım. Görüldüğü gibi, sendikal hak arama ile tüketici hakkının aranması arasında pek de fark yok.
Ayrıca Halkevleri denildiğinde de halkın hakları ve benzer şekilde hak arama akla gelmiyor mu? Biz ne yaptık? Aynısını…
TÜKODER’in adresleri ve başkanının bilgisi aşağıdadır:
Genel Başkan Aziz Koçal, TÜKO-DER ve Tüketiciler Birliği Federasyonu Başkanı
TÜKO-DER Web sitesi: https://www.tukoder.org.tr/
Tüketiciler Birliği web sayfası: https://www.tuketici.org.tr/tag/aziz-kocal/
Facebook: https://tr-tr.facebook.com/aziz.kocal/
Twitter: https://twitter.com/kocalaziz
Instagram: https://www.instagram.com/tukodertuketiciyikorumadernegi/
Ek-1
Ek-2
Sendika.Org, yayın hayatına başladığından bu yana işçi sınıfı hareketinin, solun ve genel olarak toplumsal muhalefetin gündemine ilişkin, farklı politik perspektiflerden düşünsel katkılara açık bir tartışma platformu olagelmiştir. Sitemizde yayımlanan yazılar yayın kurulunun politik perspektifiyle uyumluluk göstermeyebilir. Amacımız, mücadelenin gereksinim duyduğu bilimsel ve politik bilginin üretimini zenginleştirecek tüm katkılara, yayın ilkelerimiz çerçevesinde, olabildiğince yer verebilmektir.