Merkez Bankası Para Politikaları Kurulu, politika faizini 100 baz puan daha düşürdü
Merkez Bankası Para Politikaları Kurulu, politika faizini açıkladı. PPK, politika faizini 100 baz puan daha indirdi. Kararın ardından dolar kuru rekor tazeleyerek 18,40 seviyesine kadar yükseldi.
Kurulun karar gerekçesinde küresel düzeydeki enflasyonist ortamda ülke içinde büyümenin sağlandığı ve bu büyümenin teşvik edilmesi faizlerin düşürüldüğü ifade edildi.
Sermaye fraksiyonları arası çatışma
Ekonomi yönetiminin son bir yılında para politikalarının daha yoğun tartışıldı. Fed’in faiz artırmaya başlayacağını ifade ettiği dönemden itibaren Türkiye’de her ne kadar faizler bir süre artırıldıysa da faiz artıran her Merkez Bankası Başkanı görevden alındı. 2021 Eylül’den itibaren de faizler düşürülmeye başlandı.
Her ne kadar ana akım görüş, Merkez Bankası’nın bağımsızlığının zedelenmesine ve “tek adamın akıl dışı politikalarına” vurgu yapsa da bu kararların bir hata değil politik tercih. Sermaye fraksiyonları arasındaki çatışmada şekillenen faiz politikasında iktidarın kararında, dayandığı sınıf fraksiyonun ağırlığı son bir yılda arttı. Çünkü yurt dışından gelen sermaye de önemli ölçüde azaldı.
TÜSİAD’ın temsil ettiği tekelci sermaye çevreleri uluslararası sermayeyle entegrasyonları gereği Merkez Bankası’nın bağımsızlığının tartışma dışı olması gerektiğine dair eleştiriler sunuyor. Bunun ötesinde bu çevreler daha kontrollü ve ucuz döviz ihtiyacını önde tuttukları için faizlerin düşürülmemesini istiyor. Öte yandan MÜSİAD, TOBB, İhracaktçılar Birliği gibi örgütlerde temsil edilen emek yoğun ve ihracat odaklı küçük ve orta ölçekli sektörler açısından faiz indirimi, kronikleşmiş sermaye yetmezliğini aşacak kredi genişlemesinin yolunu açıyor.
İktidar emeğin değerinin ucuzlatılarak ihracat odaklı bir büyümeyi hedefliyor.
Faiz yükselten ülkelerin beklentisi: Küresel resesyon
Öte yandan Fed, Avrupa Merkez Bankası, İngiltere Merkez Bankası dahil pek çok ülke bir süredir faiz artırımına gidiyor. Fed Başkanı Powel “Enflasyonu düşürmenin acısız yolu yok” diyerek tersi yöndeki faiz kararının etkisine dair de bir ipucu verdi. Merkez kapitalist ülkelerde faiz artırımı yapılırken bunun ekonomide küçülme yaratacağı ve işsizliği artıracağı yönünde beklentiler de var. Ancak enflasyonun düşürülmesinin öncelikleri olduğu ifade ediliyor.
Neoliberal kapitalizmin genişleme (ya da genişleyememe) krizi, para politikalarındaki her tercihin emekçileri negatif olarak etkilemesine sebep oluyor.
Sendika.Org
