Yıldız Teknik Üniversitesi öğrencileri vegan yemek menüsü hakkını kazandı. Üniversitenin Vegan Vejetaryenler Topluluğu’ndan öğrenciler Sendika.Org’a konuştu
Üniversitelerde vegan yemek hakkı mücadelesi sürüyor. En son kazanım Yıldız Teknik Üniversite’sinden (YTÜ) geldi. YTÜ Vegan Vejetaryenler Topluluğu (YTÜ VVT) ile Vegan Derneği Türkiye’nin (TVD) birlikte #YTÜVeganMenüİstiyor kampanyası 14 Şubat’ta başarıya ulaştı.
YTÜ yönetimine yapılan yazılı başvurunun ardından YTÜ Sağlık, Kültür ve Spor Daire Başkanlığı Beslenme Birimi Şube Müdürlüğü’nden resmi olarak “Üniversitemizde 28.02.2022 tarihi itibarı ile vegan menü çıkmaya başlayacaktır” yanıtı geldi.
Vegan yemek seçeneklerinin eksik ve yetersiz olması ve gerektiği gibi etiketlenmemesi sebebiyle Ocak 2022’de harekete geçen üniversiteliler, gerek sağlık nedenleri ile, gerekse ekolojik ve etik sebeplerle her bireyin sağlıklı beslenmeye erişim hakkı için üniversite yemekhanelerinde vegan menü talep eden ve bu talebi destekleyen yüzlerce kişiye ulaştı. Kampüslerinde yeterli miktarda ve düzenli olarak vegan menü çıkarılması için TVD ile ortak kampanya başlatan YTÜ öğrencileri, üniversitenin kampüslerinde topladıkları 500 imzayı üniversite yönetimine 1 Şubat’ta teslim etti.
TVD ise, YTÜ VVT başta olmak üzere, YTÜ’de vegan menü çıkarılmasını isteyen tüm öğrencilere destek olmak için change.org/ytuveganmenu adresinde #YTÜveganmenüistiyor etiketiyle bir imza kampanyası başlattı. Sağlıklı beslenmeye erişim hakkının insan hakları kapsamında değerlendirilmesi gerektiğini vurgulayan imza kampanyasına bir ayda 1665 kişi imza atarak YTÜ öğrencilerinin mücadelesine katkıda bulundu.
YTÜ VVT’den Nur Alaca, Sendika.Org’a konuştu:
Pandemiden öncesine de dayanan, Yıldız Teknik Üniversitesi yemekhanesinde vegan menü çıkarılması talebimiz ve bu doğrultudaki çabalarımız sonunda sonuç verdi. 28 Şubat 2022 tarihi itibari ile okulumuz yemekhanesinden vegan ve çeşitli nedenlerden bitkisel beslenen arkadaşlarımız da yararlanabilecekler. Okulumuz yemekhanesinde yıllardır vejetaryen ana yemek çıkmaktaydı fakat bu ana yemeğin miktarı yetersizdi ve bazen öğlen özellikle de akşam yemeklerinde tükenmiş olduğu için öğrenciler faydalanamıyorlardı. Bunun yanı sıra vejetaryen bir menü değil sadece ana yemek olduğu için çorbalarda kıyma kullanıldığında öğrenciler yemek tükenmemiş olsa dahi ödedikleri paranın karşılığı olan, besin değerleri ve kalorisi ayarlanmış olması beklenen; ana yemek, karbonhidrat (pilav, makarna, börek..), çorba ve seçmeliden (meyve, salata, tatlı ya da içecek) oluşan menüyü tüketemedikleri için eksik besleniyorlardı. Yemekhane çalışanlarının bilinçlendirilmemiş olması nedeniyle vejetaryen yemeği de, et olan yemeği de aynı kaşıkla servis etmeleri dolayısıyla birçok defa vejetaryen arkadaşlarımızın aldığı yemeklerden et parçaları çıktı. Menülerin besin değerleri gözetilerek ayarlanması gerekirken birçok gün buna uyulmaması da bahsettiğimiz sorunlarının hiçbiri yaşanmadığında bile vejetaryen bir öğrencinin okul yemekhanesinde dengeli ve sağlıklı yemeğe ulaşmaktan mahrum bırakıyordu. Tahmin edersiniz ki konu vegan bir öğrenci olduğunda durum çok daha vahimdi. Vejetaryenlerin yaşadıkları sorunların yanı sıra vejetaryen ana yemeğin bazen vegan olup bazen olmaması, yemeklerin özellikle de çorbaların içeriğinin muğlak olması ve yemek alırken ‘İçlerinde ne var?’ sorumuza cevap verebilecek kimsenin olmaması, ekmeklerin vegan olmaması gibi sorunlar da işleri çok daha zor kılıyordu.
YTÜ VVT 2021- 2022 eğitim yılı temsilcisi İpek Ezgi Yenibalcı içinde bırakıldıkları durumdan şöyle bahsetti:
Ben 3 yıldır okul yemekhanesinde yemek yiyen bir öğrenciyi. Benim öğrenciliğim başlamadan önce de var olan vegan menü talebimiz sonunda olumlu dönüş ile bu dönem cevaplandı. Ben ve birçok arkadaşım vegan olmayan bir öğrenciye göre çok daha çaba göstermek zorunda bırakıldık okul yemekhanesinde yemek yiyebilmek için. Bizlere sunulan çözümler bugüne kadar hep yetersizdi. En son bu sene bizlere Sağlık, Kültür ve Spor Bakanlığı Beslenme Birimi tabldotta boş kalan bölmelerimizi seçmeli bölümünden doldurmamız önerisinde bulundu ve personelin bilgilendirildiği söylendi. Bilgisi olmana bazı personeller bizi terslediler, bazı zamanlar yemekler bittiği için aç kaldık. Pandemiden önce bir öğlen yemeğiydi iyi hatırlıyorum. Yine yemek yetersizdi ve bitmişti. Daha fazla dayanamadım ve elimde tabldotla yemekhanenin ortasında ‘Ben neden hayvanların yaşam hakkında saygı duyduğum için aç kalıyorum, bize neden bunu yaşatıyorsunuz’ diyerek ağlamaya başladım ve bunun sonucunda o gün biten yemek yerine başka bir sebze yemeği geldi. Hiçbirimizin bunları yaşamasına gerek yoktu. Umarım diğer üniversitelerde de arkadaşlarımız benzeri durumlarda daha fazla kalmazlar ve hepimiz okul yemekhanelerinde vegan yemeğe ulaşabiliriz.
Yenibalcı şöyle devam etti:
Bundan önceki yıllarda vegan menü talebimiz bütçe yetersizliği, vegan beslenen öğrencilerin sayısının azlığı gibi bahanelerle reddediliyordu. Vejetaryen ana yemeğin veganlaştırılması ve miktarının artırılması taleplerimiz de uzun süre boyunca görmezden gelindi. Bizler ‘Mantar sotenin üzerindeki peyniri kaldırın, böylece hem veganlar hem de vejetaryenler tüketebilir’ dediğimizde bile bizlere bütçeyi bahane ettiler. Aslında bu da vegan beslenmenin zor olmadığını, insanların bunu zorlaştırdığının bir örneği. Vegan menü olmadığı için yemekhaneden 1.90 liraya yararlanamayan bir öğrencinin okul içerisinde herhangi bir yerde bulgur pilavı ve nohut yediğinde yaklaşık 20 lira ödemesi gerekiyordu. Bu da kabaca bir hesapla vegan bir öğrencinin yemekhanede 10 öğün yiyebilecekken kafeteryada 1 öğün yemeye mahkum edildiğini gösteriyor. Okul yemekhanelerinde vegan ve gluten alerjisi olan öğrencilerine de sağlıklı beslenmeye erişebiliyor olması çok önemlidir.
Tüm bunlardan rahatsız olan YTÜ Vegan Vejetaryen Topluluğu öğrencileri olarak sorunlarımızı sıralayarak önce Sağlık, Kültür ve Spor Bakanlığı Beslenme Birimi ile konuştuk. Sözlü taleplerimizin bir etki yaratmaması sonucunda bunu yazılı bir dilekçe olarak vermeye karar verdik. Bu süreçte Türkiye Vegan Derneği ile iletişime geçerek beraber bir dilekçe metni hazırladık. Yaklaşık 600 tane ıslak imzanın toplandığı bu metni ilk dönemin sonunda okula teslim ettik. Dilekçe metnimizde sadece vegan menü isteğimizi değil bu menünün besin değerleri gözetilerek, yeterli miktarda ve içerik bilgileri paylaşılarak sunulması isteğimizi de belirttik. Eş zamanlı olarak TVD’nin yardımlarıyla birlikte Change.Org’dan imza kampanyası başlatıldı. Aynı etiketle sosyal medya hesaplarımızdan da paylaşımlar yapıldı. Okul dışından pek çok insan bize bu süreçte desteklerini bu kampanyayı imzalayarak ve paylaşarak gösterdiler. Tüm bu sürecin sonunda da 14 Şubat tarihinde resmi olarak 28.02.2022 tarihi itibariyle vegan menü çıkartılacağının haberini aldık. Çabalarımızın kazanımla sonuçlanmasının mutluluğunu yaşıyoruz. Umarız ki bu süreç diğer üniversitelerde okuyan arkadaşlarımıza örnek olur ve onlarda en kısa sürede vegan menülerini talep eder ve kazanırlar.
Sendika.Org (Derya Saadet)