TTB 73. Büyük Kongresi'nde Kadın Hekimlik ve Kadın Sağlığı Kolu'nun karar önergesi olarak sunduğu "Cinsel Şiddeti Önleme ve Toplumsal Cinsiyet Eşitliğini Destekleme Yönergesi" oybirliği ile kabul edildi. Toplumsal cinsiyet eşitliği mücadelesi için önemli bir adım olan yönergede cinsel kimlikleri yüzünden zorluk yaşayan bireyleri korumak amaçlanıyor. Aynı zamanda 8 Mart gününde de kadınların ücretli izinli sayılması hakkını da kapsıyor. TTB Kadın Sağlığı ve Kadın Hekimlik Kolu Yürütme Kurulu Üyesi, Psikiyatrist Aytül Gürbüz Tükel ile yönergenin neden ve nasıl hazırlandığı üzerine konuştuk
Türk Tabipleri Birliği (TTB) 73. Büyük Kongresi’nde Kadın Hekimlik ve Kadın Sağlığı Kolu’nun karar önergesi olarak sunduğu “Cinsel Şiddeti Önleme ve Toplumsal Cinsiyet Eşitliğini Destekleme Yönergesi” oybirliği ile kabul edildi.
Yönerge hekimlerin, meslektaşlarına veya üçüncü kişilere yönelik cinsiyet, cinsel yönelim, cinsiyet kimliği veya bir başka temelde ayrımcılık göstermesini, cinsel şiddeti ve kadına yönelik her türlü şiddeti önlemek ve bunların kaynağı olan toplumsal cinsiyet eşitsizliği ile mücadele etmek için Türk Tabipleri Birliği Cinsel Şiddeti Önleme ve Toplumsal Cinsiyet Eşitliğini Destekleme Birimleri Eşgüdüm Kurulu ile tabip odaları Cinsel Şiddeti Önleme ve Toplumsal Cinsiyet Eşitliğini Destekleme birimlerinin yapısını, görevlerini ve çalışma esaslarını düzenlemeyi amaçlıyor. Ayrıca bu yeni yönergeye göre kadınlar 8 Mart’ta ücretli izinli sayılacaklar.
Yönergenin yapım aşamalarında ciddi katkı sağlayan TTB Kadın Sağlığı ve Kadın Hekimlik Kolu Yürütme Kurulu Üyesi, Psikiyatrist Dr. Aytül Gürbüz Tükel ile konuştuk.
Cinsiyetçi şiddete maruz kalan kadınlara karşı “mağdur suçlayıcılığı” da çok yüksek oranlarda
Neden böyle bir yönerge hazırlamaya ihtiyaç duyuldu anlatır mısınız?
İstanbul Tabip Odası (İTO) Kadın Komisyonu çok üyesi olan, aktif çalışan bir komisyon. Komisyon üyeleri de hem kadına yönelik her türlü şiddet hem de toplumsal cinsiyet eşitliği konusunda duyarlı ve mücadele eden kadın hekimlerden oluşmakta.
Tabip odamıza erkek hekimler tarafından cinsel şiddete uğradığı için başvuran kadın öğrenciler, asistanlar ve hekimler oldu. Cinsel şiddete uğrayan kişi de kendisine cinsel şiddete uğradığı sebeple başvurulan hekim de nasıl bir yol izleyeceğini bilememekte, cinsel şiddete uğrayan kişi kendisine inanılmayacağı, bu süreçte yalnız kalacağı, damgalanacağı kaygılarını yaşamaktadır. Bu da kadınların yaşadığı şiddeti ifşa etmesinden kaçınmasına neden oluyor. Toplumsal cinsiyet eşitliği bakış açısına sahip olmayan kişilerce yönlendirildiklerinde ifşa etmeleri zor olabiliyor ya da ifşa sonrası yürütülen süreçler de zorlayıcı ve travmatik biçime dönüşebiliyor. Cinsiyetçi şiddete maruz kalan kadınlara karşı “mağdur suçlayıcılığı” da çok yüksek oranlardadır. Bu durum da biz İTO Kadın Komisyonu üyelerini bu konuda Cinsel Şiddeti Önleme ve Toplumsal Cinsiyet Eşitliğini Destekleme Yönergesi’ni hazırlamaya yöneltti.
Bu yönerge TTB Kadın Hekimlik ve Kadın Sağlığı Kolu üyelerinin kolektif emeğiyle oluşturulmuştur
Yönergenin hazırlık süreci nasıl oldu?
İstanbul Tabip Odası Kadın Komisyonu üyeleri ve İTO avukatı tarafından yaklaşık 2 yıl süren bir çalışma ile yönerge oluşturuldu, 2018 yılında da İTO Genel Kurulu’nda kabul edildi. Daha sonra bu yönergenin TTB ve diğer tabip odaları tarafından da ortaklaştırılması için TTB Kadın Hekimlik ve Kadın Sağlığı Kolu olarak çalıştık.
Bu yönerge TTB Kadın Hekimlik ve Kadın Sağlığı Kolu üyelerinin kolektif emeğiyle oluşturulmuştur, TTB’nin geleneğinde olduğu gibi. İnsanın yaşamına, sağlığına verdiğimiz değeri birlikte yürüdüğümüz, çalıştığımız meslektaşlarımıza, çalışma arkadaşlarımıza da göstermek için kadın örgütlenmesi içinde önemli bir yere sahip olmanın verdiği sorumlulukla TTB Kadın Sağlığı ve Kadın Hekimlik Kolu olarak bu yönergeyi TTB 73. Büyük Kongresi’ne sunduk. TTB 73. Büyük Kongresi’nde oybirliğiyle yönerge kabul edildi.
Yönergeden kimler faydalanabilecek?
Yönerge, taraflardan en az birinin hekim olması halinde, birbirlerine veya üçüncü kişilere (kadınlara, LGBTİ+ ve çocuklara) karşı cinsel şiddet, istismar ve kadına yönelik her türlü şiddeti yer ve zaman sınırlaması olmaksızın kapsar.
Cenevre Bildirgesi bugün geçerli olan hekimlik andıdır
Sakarya Üniversitesi Tıp Fakültesi öğrencileri mezuniyetinde hipokrat yeminindeki “cinsiyet, etnik kimlik ve cinsel yönelim ayrımı yapılamayacağına” yönelik bölüm çıkarıldı bu durum hakkında ne düşünüyorsunuz?
Hekimlik mesleği kadar eski olan “önce zarar verme” ilkesini benimseyen hekimlik andı hekimin hasta ile ilişkisindeki güven duygusunun oluşması için önemlidir. 1948’de Dünya Tabipler Birliği Genel Kurulu’nda kabul edilen ve yakın zamanda güncellenen Cenevre Bildirgesi bugün geçerli olan hekimlik andıdır. Hekimlik andında “Yaş, hastalık ya da sakatlık, inanç, etnik köken, millet, politik eğilim, ırk, cinsel yönelim, sosyal duruş ya da başka herhangi bir etkenin, görevim ve hastam arasına girmesine izin vermeyeceğim” ifadesi yer almaktadır. Bu ifadenin kaldırılması bir hekimin hastasına cinsiyeti, etnik kimliği, cinsel yönelimi sebebiyle ayrımcılık yapabileceği anlamına gelir ki bu da hekimlik mesleğiyle asla bağdaşmaz.
Cenevre Bildirgesi tüm hekimlerin hekimlik mesleğine başlarken okuması gereken ve tüm hekimleri bağlayan hekimlik andıdır.
Cinsel Şiddeti Önleme ve Toplumsal Cinsiyet Eşitliğini Destekleme Yönergesini okumak isterseniz, bu linkten ulaşabilirsiniz.
Söyleşi: Berivan Bila
