Fettah Tamince’nin sahibi olduğu Sembol İnşaatı’ın Kazakistan’daki şantiyesinde çalışırken iki ayağını kıran Menderes Kıs, kölece çalışma koşullarını ve hak mücadelesini anlattı
Fettah Tamince’nin sahibi olduğu Sembol İnşaat’ın Kazakistan’daki şantiyesi çalışma kamplarını aratmıyor. Kölece çalışma koşullarını yüzlerce işçiye dayatan Sembol İnşaat, işçilerin pasaportlarına el koyarak kayıtdışı çalışmaya zorluyor. Kayıtdışı çalışmaya zorlanan işçilerden Menderes Kıs, güvenlik önlemlerinin alınmadığı bir iskeleden düşmesi sonrası yaşadıklarını Sendika.Org’a anlattı.
Sendika.Org’a konuşan Menderes Kıs, sözlerine Kazakistan’a gidiş sürecini anlatarak başladı. İstanbul’da bir inşaat firmasında çalışırken Teka İnşaat Yönetim Kurulu Başkanı Baran İlkhan ve Seyhan İnşaat’tan Burhan Seyhan tarafından arandığını ve Kazakistan’daki bir inşaat için çok sayıda işçi ve usta aradıklarını belirten Kıs, işverenlere işin şartlarını sorduğunu ifade etti. İlkhan ve Seyhan’ın iş için çalışma izni çıkaracakları, Türkiye’de sigortalarını yatıracaklarını ve Kazakistan’da geçerli olan bir hayat sigortası yapacaklarını vadettiğini belirten Kıs, işin resmi ve güvenceli olmasından dolayı kabul ettiğini ifade ediyor.
Kazakistan’da havaalanında Sembol İnşaat yetkilileri tarafından karşılandıklarını ve pasaportlarının kendilerinden “konsoloslukta işlemlerin yapılması” bahanesiyle alındığını belirten Kıs, çalışmaya başladıktan bir ay sonra pasaportların hala verilmemesi sonrasında kaçak şekilde çalıştırıldıklarını fark ettiğini ifade ediyor. Kaçak çalıştırıldıklarını fark edince itiraz eden ve Türkiye’ye geri dönmek istediğini söyleyen Kıs’a şirket yetkilileri, “İşlemlerinizi yaptık, giderseniz 6000 TL işlem ücretini ve yol paranızı ödemek zorundasınız” dedi. Bu maddi yükü kaldıramayacağı için Menderes Kıs da çalışmaya devam etti.
Türkiye’ye geri dönmek istediğini söyleyen Kıs’a şirket yetkilileri, “İşlemlerinizi yaptık, giderseniz 6000 TL işlem ücretini ve yol paranızı ödemek zorundasınız” dedi. Bu maddi yükü kaldıramayacağı için Menderes Kıs da çalışmaya devam etti.https://t.co/hrVaZFdIkO pic.twitter.com/F7n9ELIzJn
— sendika.org (@sendika_org) May 26, 2021
3 aya yakın bir zaman çalıştıktan sonra 25 Aralık 2020 günü, güvenlik önlemlerinin yeteri düzeyde alınmadığı bir iskeleden düşen Kıs’ın iki bacağı da kırılıyor. İnşaat iskelesinde yaşam şeridinin olmadığını ifade eden Kıs, kendilerine koruyucu iş ayakkabısı da vermediklerini belirtiyor ve şirket yetkililerinin koruyucu iş ayakkabıları için kendilerinden 250 TL istediklerini ekliyor. Koruyucu iş ayakkabısının normalde 50-60 TL olduğunu belirten Kıs, o parayı veremeyecekleri için almadığını belirtiyor. O koruyucu iş ayakkabısının olması durumunda topuğunun bu kadar zarar görmeyeceğini de ayrıca ekliyor.
İlk müdahale şantiyenin revirinde yapıldıktan sonra durumunun ağır olduğu fark edilince Türk Kazak Eğitim Araştırma Hastanesi’ne götürülen Kıs, oradaki doktorların yatış önermesinin ardından Sembol yetkililerinin paniklediğini ifade ediyor. Oradaki doktordan durumunun tutanaklara geçmesini istediğini belirten Kıs, davacı olacağını ifade etmesinin ardından hastaneden apar topar çıkarılarak şantiyedeki koğuşuna götürüldüğünü söylüyor. Alçılı halde beş gün boyunca şantiyedeki koğuşta bekletilen Kıs, bu süre zarfında Fettah Tamince’nin kuzeni olan ve aynı zamanda Karavansaray Projesi’nin müdürü olan Cengiz Tamince’nin yanına gelerek kendisini mağdur etmeyeceği sözünü verdiğini belirtti.
Beş günün sonunda Baran İlkhan ve Burhan Seyhan’ın akrabalarının refakatinde İstanbul’a getirilen Kıs, devlet hastanesine gitmek isteyince COVID-19 yoğunluğu nedeniyle özel hastanelerin daha uygun olduğu söylenerek Zeytinburnu’ndaki Özel Avrasya Hastanesi’ne getiriliyor. Hastanedeki doktorun kendisine bir bacağından kesinlikle ameliyat olması gerektiğini, diğer bacağının durumunun da 10 gün sonra belli olacağını ifade etmesinin ardından İlkhan ve Seyhan “Biz o zaman şimdi Ağrı’ya götürelim, 10 gün sonra getirelim. O zamana kadar iki bacağının durumu da belli olur. Tek seferde hallederiz.” diyerek Kıs’ı ikamet ettiği Ağrı’ya götürdü. Kıs’ın çalıştığı süre boyunca hak ettiği yevmiyeleri vereceğini söyleyen işverenler hastane masraflarını da karşılayacaklarını ifade etti.
Ancak ameliyat günü yaklaştığında kimseye ulaşamadığını ifade eden Kıs, Kazakistan’da çalıştığı süre boyunca hak ettiği yevmiyeleri de alamadığını söylüyor. Hastanenin ameliyat için 45 bin TL para istediğini belirten Kıs, her iki bacağında da %20 kalıcı engel oluştuğunu ifade ediyor.
Davacı olacağı için yevmiyelerinin de kendine verilmediğini belirten Kıs, her hafta tehdit aldığını ifade ederken Baran İlkhan’ın, “İstanbul Şile’de Eski Dalaman Oteli’nin sahibiyim. Bütün bakanlar bizim otelde toplantı yapıyor. Mahkemeye başvurursanız bütün mahkemeleri satın alırım.” dediğini söyledi. Kendisine sonradan İnşaat Sen aracılığıyla işverenlerin uzlaşı teklifi sunulduğunu belirten Kıs, ancak verilen tekliflerin tedavi masraflarını bile karşılamaya yetmediğini ifade ediyor.
Kıs, işverenler hakkında suç duyurusunda bulundu. İşverenlerin savcılığa, kendisinin şirketlerinde çalışmadığı yönünde ifade verdiğini belirten Kıs, SGK’nın da işveren ve hastane aleyhinde “yaşananın bir iş kazası olduğu” yönünde bir rapor verdiğini ifade etti. Dava sürecinde sürekli tehdit aldığını belirten Kıs, kendisine “Karşında Fettah Tamince var, nasıl kazanacaksın davayı?” şeklinde sözler yöneltilerek davadan vazgeçmesinin istendiğini ama teklif edilen paraların tedavisine bile yetmediğini ifade ediyor.
Şu anda destek alarak kısa mesafe yürüyebildiğini ifade eden Kıs, 6 aydır hiç gelirinin olmadığını, borcunun sürekli arttığını ve iş aradığını ekledi.
Sendika.Org