Erdoğan, Biden’la gerçekleştireceği ilk yüz yüze görüşme öncesinde, ABD merkezli şirketlerin üst düzey yöneticileriyle çevrimiçi bir toplantı yaptı. Erdoğan’ın ABD sermayesine güven vermek için düzenlediği toplantının hemen ardından ABD Dışişleri Bakan Yardımcısı Sherman Türkiye’yi ziyaret etti. Sherman Türkiye’nin Ortadoğu politikalarını takdir ederken demokrasi, hukuk ve kadın hakları konusunda eleştirel açıklamalarda da bulundu. Bu sırada Dolar/TL kuru rekor tazeliyordu
Türkiye’nin S-400 füzelerinden vazgeçmemesi ve ABD Başkanı Joe Biden’ın Ermeni Soykırımı’nı tanıması üzerine yaşanan siyasal gerginliğin ardından 14 Haziran’da gerçekleşecek NATO Zirvesi ABD-Türkiye ilişkileri açısından kritik bir yerde duruyor. Tayyip Erdoğan ve Joe Biden ilk yüz yüze görüşmelerini bu zirvede gerçekleştirecek. Görüşme öncesinde Erdoğan, ABD merkezli şirketlerin üst düzey yöneticileriyle çevrimiçi bir toplantı yaptı.
Toplantıda Erdoğan, ABD sermayesini Türkiye’nin “güvenli yatırım alanı” olduğuna ikna etmeye çalıştı.
İşçilerin büyük bir bölümünün pandemi tedbirlerinin dışında tutulmasıyla elde edilen sanayi büyüme rakamlarına dikkat çeken Erdoğan, Asya merkezli üretim ve dolaşım ağlarına Türkiye’nin gelecekte alternatif olabileceğini savundu.
Erdoğan ayrıca yatırımların sürekliliği için ABD ile Türkiye arasındaki siyasal gerilimlerde geri adım atabileceğinin sinyalini verdi.
Erdoğan’ın ABD’li şirketlerle düzenlediği toplantıdaki konuşmasının satır başları şöyle:
“Salgın döneminde birçok ülkede yaşanan sıkıntıların, tedarik zincirindeki aksaklıkların ve güvenlik zafiyetlerinin hiçbiri Türkiye’de yaşanmadı” diyen Erdoğan, Asya merkezli üretim ve tedarik ağlarına Türkiye’nin önemli bir alternatif olabileceğini söyledi. Pandemi sürecinde pek çok firmanın pazar alanını genişlettiğini belirten Erdoğan, G20 ülkeleri arasında sanayi üretiminde en yüksek büyüme oranlarını kaydeden ülkeler arasında olduğunu vurguladı.
“Üç kıtanın kalbi konumundaki Türkiye’yi sizlerin de destekleriyle küresel bir üretim ve teknoloji üssü hâline getireceğimize inanıyorum” ifadelerini kullanan Erdoğan, ABD ile Suriye’den Libya’ya, “terörle mücadele”den enerjiye, ticaretten yatırımlara kadar geniş bir yelpazede ciddi işbirliği potansiyeli bulunduğunu savundu.
Haziran ayında yoğun bir aşılama kampanyası ile ülke genelinde normalleşme adımlarını hızlandıracaklarını belirten Erdoğan, Türkiye’nin gelecek süreçte yatırım açısından daha “güvenli” olacağını iddia etti.
Siyasi alanda yaşanan gerginliklerin yabancı yatırımlara zarar verilmemesi noktasında hassasiyet gösterdiklerine dikkat çeken Erdoğan, sözlerine şöyle devam etti:
Ülkemize yatırım yapan, istihdam oluşturan, ekonomik kalkınmamıza katkı sağlayan uluslararası şirketlere daima destek olduk. Kısa dönemli kazançlar uğruna serbest piyasa ekonomisinin ve kurallara dayalı uluslararası ticaretin aşındırıldığı salgın döneminde dahi ticarette korumacı politikalara asla başvurmadık. Özellikle yabancı sermaye düşmanlığı, yabancı karşıtlığı, antisemitizm, ırkçılık gibi çarpık zihniyetlerin toplumumuzda zemin bulmasına hiçbir zaman fırsat vermedik, vermeyiz.
Biden’ın Ermeni Soykırımı’na dair yaptığı açıklamaya işaret eden Erdoğan, “Yaptığı açıklama ilişkilerimize ilave yük getirse de, Sayın Biden’la NATO Zirvesi’nde gerçekleştireceğimiz görüşmenin yeni dönemin habercisi olacağına inanıyorum” diyerek siyasi gerginlikte geri adım atabileceklerinin işaretini verdi.
Erdoğan’ın ABD merkezli şirket yöneticileriyle görüşmesi sırasında ABD’deki Ermeni Lobisi’nin de sembolik bir yatırım çekme hamlesi geldi. Amerika Ermeni Milli Komitesi’nin yaptığı lobi faaliyetiyle California Eyalet Senatosu’nda Demokrat Senatör Anthony Portantino ve Cumhuriyetçi Senatör Scott Wilk’in sunduğu yasa teklifinin oy birliğiyle kabul edilmesiyle Kaliforniya Kamu Çalışanları Emeklilik Sistemi ve Kaliforniya Devlet Öğretmenleri Emekli Sistemi fonlarının Türkiye’deki yatırımlarının çekilmesinin önü açıldı. Kaliforniya Kamu Çalışanları Emeklilik Sistemi Fonu’nun Türkiye’deki yatırımının 200 milyon dolar olduğu söyleniyor.
BREAKING NEWS: Earlier today, California Senate Passes Turkey Divestment Bill With a Vote of 35-0 – Thanks to the leadership of @Portantino and @ScottWilkCA #DivestTurkey pic.twitter.com/bQTGmRh8BB
— ANCA Western Region (@ANCA_WR) May 25, 2021
#Turkey Lira plunges to fresh lows vs Dollar as 2 US funds to withdraw from Turkey on ESG concerns. California Public Employees Pension System (CalPERS) & California Public Employees Retirement System have significant investments in Turkey. CalPERS’s assets in Turkey is ~$200mln. pic.twitter.com/HgY5cGez7e
— Holger Zschaepitz (@Schuldensuehner) May 28, 2021
Geri çekilmesinin önü açılan fonların yatırım çapının büyük olmamasına rağmen yatırımın çekilme gerekçesinin Türkiye ile ABD arasındaki siyasal gerginliğin ana gündemlerinden biri olmasının siyasal anlamı var.
Erdoğan’ın ABD’li şirketlerle görüşmesini ele aldığı yazısında “ekonomik güce sahip Batılı hükümetler bir ülkedeki siyasi rejimi ne kadar sert eleştiriyorsa, eleştiren ülke şirketlerinin, eleştirilen ülkede o kadar uygun koşullarla, tavizlerle yatırım imkânlarına kavuştuğu gibi bir tersine denklem söz konusu. Türk sanayicilerinin yatırımlarını Balkan ülkelerine taşırken Amerikan ve Avrupa şirketlerinin arazi, vergi kolaylıkları ve imtiyazlar alarak Türkiye’ye gelme hazırlığında olduğu gibi bir manzara var karşımızda” diyen Murat Yetkin, Hilton ve Cargill’in yeni yatırımlar yapabileceklerinin sinyallerini verdiğini söyledi.
ABD Dışişleri Bakan Yardımcısı Wendy Sherman, dün (27 Mayıs) Ankara’ya gelerek temaslarda bulunmaya başladı. Bu, Biden’ın iktidara gelmesinin ardından ABD’den Türkiye’ye ilk üst düzey ziyaret.
Sherman paylaştığı Twitter mesajında, Dışişleri Bakan Yardımcısı Büyükelçi Sedat Önal ile Afganistan, Suriye ve bölgesel konularda verimli bir görüşme gerçekleştirdiğini söyledi. ”Türkiye’nin 4 milyon mülteciye sürdürdüğü desteği takdir ediyoruz” diyen Sherman ayrıca insan hakları, demokrasi ve hukukun üstünlüğünün önemini görüştüklerini kaydetti.
Sherman temaslarını sivil toplum örgütleriyle sürdürürken, bugün de “Türkiye’nin İstanbul Sözleşmesinden aniden çekilmesi derin bir hayal kırıklığa neden oldu. Cinsiyet temelli şiddet küresel çapta artıştayken dünyanın dört bir yanındaki kadınların haklarını desteklemek hepimiz için her zamankinden daha önemli” açıklamasında bulundu.
Erdoğan iktidarı, gittikçe yakıcılaşan dış kaynak ihtiyacını gidermek için çabalasa da ekonomide olumsuz sinyaller güçlenmeye devam ediyor.
TL’nin diğer para birimleri karşısındaki erimesi sürerken, Dolar/TL kuru bir kez daha rekor kırdı ve 1 dolar 8,59 TL’yi, 1 avro da 10,47 TL’yi gördü.
Sendika.Org