Hollanda’da 400 binden fazla metal sektörü çalışanı var. Büyük metal sektörü (180 bin işçi) ve küçük metal sektörü (220 bin işçi) olmak üzere iki TİS süreci yaşanıyor
Hollanda’da 400 binden fazla metal sektörü çalışanı var. Büyük metal sektörü (180 bin işçi) ve küçük metal sektörü (220 bin işçi) olmak üzere iki TİS süreci yaşanıyor. Her TİS süreci başlangıcında iki sektörü birleştirip daha güçlü bir duruş sergileyerek TİS imzalamayı önüne koyan sendikalar ne var ki işverenin iki sektörün sorunları ve öncelikleri farklıdır deyip yeniden iki ayrı TİS imzalama süreci başlatıyor. 2020 yılı sonunda bitecek büyük metal sektörü TİS süreci görüşmelerine başlandı.
İlk görüşme
İlki 9 Eylül 2020’de Eindhoven da bir yerleşim biriminde gerçekleşti. İşçi ve işveren sendikalarının katılımıyla gerçekleşen görüşme öncesi FNV sendikası çeşitli büyük işyerlerinden katılımını sağladığı 100’e yakın kadro üyesi vardı. Görüşmeler başlamadan önce çağrılan işçi ve işveren sendikaları temsilcilerine DAF, ASML, VDL, SCANIA ve de Ned CAR’dan birer temsilci işyerlerinin sorunlarını ve TİS sürecinden beklentilerini ifade eden kısa konuşmalar yaparak sürece yönelik mesajlarını verdiler. Daha sonra işveren sendikası ve FNV İşçi sendikasından Bayan Petra Bolster, birer temsilci de kısa konuşmalar yaparak sürecin sağlıklı ve objektif geçmesi dileklerin de bulundular.
Diğer iki görüşme
Her görüşmenin ardından FNV İşçi sendikası görüşmeler ve süreçle ilgili başta üyelerine ve de kamuoyuna yönelik bildiriyle açıklamalarda bulundu genel gidişat ile ilgili. İlk görüşmeden bir sonuç çıkılması beklenmiyordu ama iyi bir TİS için ışıkta görünmüyordu. İkincisi 20 Eylül 2020 ve üçüncüsü 7 Ekim 2020 de gerçekleşen görüşmelerden beklenilen sonuç çıkmadı. Sürecin toplamı üzerinden işveren sendikası her zaman olduğu gibi yine sektörde işlerin iyi gitmediği ve üstelik Korona denilen belayı da eklersek ancak kendi yağında kavrulabilir bir durumla yüz yüzeyiz ağıtı ve söyleviyle geldi. Hollanda da metal sektörü en iyi kazanan sektördür bunu her konuşma ve tartışmada basında ve kamuoyunda duyarız. Bu sektörde %90 işler iyi gidiyor ve milyonlarca kar ile yıllık açıklamalarla yıl sonunda gösteriliyor. %10 da işlerin iyi gitmediği ise sorunun kaynağı işçiler değil yine aynı sektör içindeki büyük firmaların küçük firmaları yutma rekabetinden kaynaklanıyor. TİS süreci geneli üzerinden bakılarak hesaplanır… Bu yılın sonunda bitecek eski TİS süreci yeni TİS süreci için 25 aylık ve de 2022 1 Temmuz’unda %1,25’lik bir zam düşünülüyor işveren sendikası tarafından!…
Ek görüşme
Son ek görüşme 3 Kasım 2020’de gerçekleşecekti. Eğer buradan da bir sonuç çıkmazsa işçi sendikaları yönünü büyük metal sektöründeki işçilere dönecek kadro üyelerine dönecek ve onların tavsiye ve önerileri doğrultusunda yol haritası çizilecekti. 6 Kasım 2020 ile birlikte bölgelerde kadro üyeleri toplantıları başlayacak ve durum değerlendirmesi yapılacaktı. Ardından büyük bir ihtimalle grevler dalgası başlayacaktı. 3 Kasım 2020’de yapılması gereken görüşmeler 5 ve 6 Kasım 2020’ye ertelendi. Yapılan görüşmelerde kısmı ilerleme sağlandı ama bazı değişiklikler yapılarak. Görüşmeler 18 Kasım 2020 ‘ye ertelendi. 18 Kasım’da yapılan görüşmelerde tıkanma son safhaya vardı. İşçi sendikalarının maddi olarak istediği yıllık %5 zam işveren sendikası bunu %0,96 olarak belirledi. İkinci 12 ay içinde benzer bir öneriyle süreci ifade etti. Generasyon paktı (Yaşlı kuşak) denilen 60 yaş üzeri çalışma koşulları vb. bir ilerleme sağlanmadı. Gençlere yönelik ücretlerin düzenlemesinde de işveren sendikası adım atmadı. Görüşmeler kesildi.
TİS görüşmeleri kesildi
30 Kasım 2020’de FNV sendikası kamuoyuna bir bildiri ile sonuçlarını duyurdu. Bir kez daha işveren sendikasına çağrı yaparak iyi bir TİS için öneride bulundu. İşveren sendikası basın üzerinden bu konuda son sözünü söylediklerini ve görüşmelere katılmayacağını söyledi. 7 Aralık 2020’de FNV sendikası kamuoyuna bir duyuruda bulunarak işveren sendikasına ultimatom verdi. 10 Aralık 2020 saat 12.00’ye kadar bir adım atılmazsa grevler başlayacak. 9 Aralık 2020’ye kadar Hollanda genelinde büyük metal sektörü işletmelerinde yapılacak kadro üyeleri toplantısında tamamlanmış olacak. Çıkacak sonuçla sürece yüklenilecek. Bazı metal sektörü işletmelerindeki yaşanan gelişmeleri bir dahaki yazımda ele alacağım. 9 Aralık 2020’de DAF işçileri kadro toplantısından sonra süreç netlik kazanacak…
Süreci sendikanın bu konudaki deneyim ve güvenli bir şekilde süreci yürütmesi büyük önem taşır. Sürecin korona koşulları göz önünde bulundurularak sürdürülmesi önemlidir. Aksi takdirde bu süreçte başta sendika olmak üzere işçilerin aleyhine propaganda edilerek bir karalamaya dönüşebilir. Koşullara uyulmuyor denilerek. Yeni süreçte koşullar, görevler ve sorunluluklar daha ağır olacaktır. Büyük bir ihtimalle işten çıkarmalar, ücreti düşük tutmalar ve sınıfa yönelik genel tepkiler belirleyici rol oynayacaktır. TİS süreci görüşmeleri öncesinde işçilere yönelik yapılan anket de %5 zam yıllık enflasyon düzeyinde ve de 1 Mayıs’ın resmî tatil günü olarak gündeme alınması ve kabul edilmesi. İşçilerin beklediği %5’lik zam bir yıllığına değil utangaç bir şekilde 2022 1 Temmuz’unda %1,25’lik bir zamla işveren sendikası süreci kapatma çabası peşinde. 1 Mayıs’ın resmi olarak işçi bayramı kabul edilmesi için çok daha kapsamlı bir mücadelenin işçi sınıfını beklediği kesindir. Son görüşmelerde işveren sendikası bu talepleri görüşmelerden çıkardı.
Pandemi sürecinin işleyişi
Bu süreç işçi sınıfına yönelik tam bir saldırı ve teslim alama sürecine dönüştü. İlk başlangıç sürecinin ardından çeşitli rakamlar verildi işsizlik süreciyle ilgili. 60 bin kişinin ilk başlarda işini kaybetti. Şimdiki genel durum korona sürecinde bugüne kadar 140 bin kişi işini kaybetti. Ama resmi rakamlar da bu böyle değerlendirilmiyor. Bunların çoğu taşeron firma işçileri ve de kendi işyeri olup işyerini kaybetmesinin ardından işsiz kalanlardır. İlk başlangıçta hükümet topluma yönelik sorun yok, panik yok, biz hiçbir şekilde üretim yapmazsak dahi 10 yıl sorunsuz yaşayacak birikim ve olanaklarımız var diyordu. Ama gelinen aşamada hem koşulları sertleştiriyorlar hem de maddi yardımlar kesildi.
Saldırı karşısında işçi sınıfı
Toplumda tam bir geleceksizlik ve kaos var. Korona ile mücadele yöntemlerine tepkiler ve her gün protestolar yaşanıyor. Tam bir bilgi kirliliği var. İşçi sınıfı korona süreci sosyal mesafeyi koruma vb. şeylerle tümden teslim alınmak isteniyor. Sosyal mesafe 1,5 ile korunuyor o zaman ekonomik mesafede zenginler ve yoksullar arasında 1,5 metre ile korunsun… Bunu başaracaklarımı süreç gösterecek. Ama görünen o ki sabrında bir sınırı var. İşçi sınıfı henüz sözünü söylemedi. İşçiler başkasının gölgesinde durarak da yürümek istemiyor bu kesin… Bunu TİS sürecinde göreceğiz. Başkasının gölgesinde duranın gölgesi olmaz!… Deyimine uygun hareket ederek işçi sınıfı kendi çıkar ve özgürlüğü için mücadele alanlarına çıkacağından kuşku duyulmamalıdır.
Gelişmeleri ileriki süreçte hep birlikte göreceğiz….
7 Aralık 2020, Eindhoven / Hollanda
Ali Solmaz: FNV-DAF İşyeri İşçi Temsilcisi
Sendika.Org, yayın hayatına başladığından bu yana işçi sınıfı hareketinin, solun ve genel olarak toplumsal muhalefetin gündemine ilişkin, farklı politik perspektiflerden düşünsel katkılara açık bir tartışma platformu olagelmiştir. Sitemizde yayımlanan yazılar yayın kurulunun politik perspektifiyle uyumluluk göstermeyebilir. Amacımız, mücadelenin gereksinim duyduğu bilimsel ve politik bilginin üretimini zenginleştirecek tüm katkılara, yayın ilkelerimiz çerçevesinde, olabildiğince yer verebilmektir.