Bolivya’da Kasım 2019 darbesi ile iktidardan uzaklaştırılan Sosyalizme Doğru Hareket, 11 ay sonra gerçekleşen devlet başkanlığı seçimlerinde darbe yönetiminin desteklediği sağı geride bırakarak yeni bir zafer elde etti
Bolivya’da dün gerçekleşen devlet başkanlığı seçimlerini Sosyalizme Doğru Hareket’in (MAS) adayı Luis Arce kazandı.
Resmi sonuçlara göre Luis Arce oyların yüzde 52,4’ünü, eski devlet başkanlarından sağcı Carlos Mesa yüzde 31,5’ini ve Luis Fernando Camacho da yüzde 14,1’ini aldı.
Seçimi kazanmasının ardından Arce, halka teşekkür ederek, “Demokrasiyi ve umudu yeniden kazandık” dedi. Toplumsal hareket temsilcileriyle birlikte poz vererek “Demokrasiyi yeniden kazanıp istikrara ve toplumsal barışa dönüyoruz” diyen Arce, ulusal birlik hükümeti kuracaklarını söyledi.
Muy agradecidos con el apoyo y confianza del pueblo boliviano. Recuperamos la democracia y retomaremos la estabilidad y la paz social. Unidos, con dignidad y soberanía #VamosASalirAdelante pic.twitter.com/vFO9Mr1o44
— Luis Arce Catacora (Lucho Arce) (@LuchoXBolivia) October 19, 2020
Kasım 2019’da ABD destekli bir darbe ile MAS lideri Morales devrilerek, Jeanine Añez başkanlığında bir yönetim oluşturulmuş ve MAS destekçisi yoksul yerli toplulukları baskı altına alınmıştı. Morales daha sonra politik sürgün olarak Arjantin’e gitti.
Ancak MAS’ın güçlü toplumsal tabanı darbenin ardından gerçekleştirilen seçimlerde yeniden kendi adaylarını seçmeyi başardı.
Latin Amerika toplumsal hareketleri arasında bizzat siyasal iktidar hedefiyle sahne almasıyla özgün bir yeri olan Sosyalizme Doğru Hareket’in lideri Evo Morales ilk olarak 2006’da iktidara gelmiş, 20 Ekim 2019’da yapılan seçimden %46,9’luk oy oranıyla 4. defa devlet başkanı olarak çıktı. Neoliberal programı savunan sağcı Carlos Mesa ise %36,6 oranında kaldı.
Morales’in koltuğu terk etmemek için dönem kuralına uymaması kendi tabanında da eleştirilere konu oldu. Bu durumu ve Morales’in oylarının %50’nin altına düşmesini fırsat bilen muhalefet, darbe süreci için düğmeye bastı. İki muhalif lider Carlos Mesa ile Luis Fernando Camacho, hile yapıldığını iddia ederek sonuçları tanımadı, sokağa çağrı yaptı.
Morales pasif bir tutum takınırken polis teşkilatının yönlendirdiği ve paramiliter grupların da katıldığı eylemlerde, oy kullanma merkezleri, kamu binaları, MAS üyesi siyasiler, yerlilerin yaşadığı mahalleler ve nihayet Morales’in kendi evi hedef alındı.
Faşistlerin Vinto kasabasında, kadın belediye başkanı Patricio Arce’yi saçlarını kesip ve üzerine kırmızı boya döküp sokaklarda süründürmesi, ardından da zorla istifa mektubu imzalatması darbe sürecinin en simgesel görüntülerinden biriydi.
Amerika Devletleri Örgütü OAS’tan gelen çağrıların ardından Morales yeniden seçim çağrısı yaptı ve Yüksek Askeri Komutanlık yönetime el koydu. Morales, “daha fazla şiddet yaşanmaması için” istifa ettiğini açıkladı. Ertesi gün de Meksika’ya iltica etti.
Morales’ten boşalan devlet başkanlığı koltuğuna hiçbir hukuki dayanak aramaksızın sağcı senatör Jeanine Anez oturtuldu. Başkanlığını elde İncil ile ilan eden Anez, Morales destekçilerinde büyük tepki yarattı.
Yer yer silahlı çatışmaların da yaşandığı büyük kitle gösterileri, işgaller ve grevler sonucunda darbeciler ciddi bir toplumsal basınçla kuşatıldı. Ekim 2020 seçimine MAS destekçisi toplumsal hareketler lehine bu denge içinde gidildi.
Sendika.Org