ÇGD Medya İzleme Komisyonu Ağustos Medya Raporu’nu açıkladı. Rapor, ÇGD Ankara, Bursa ve Antalya şubelerinin çalışması sonucunda ortaya çıktı
Çağdaş Gazeteciler Derneği’nin (ÇGD) Medya İzleme Komisyonu Ağustos Medya Raporu’nu açıkladı. Rapor, ÇGD Ankara, Bursa ve Antalya şubelerinin çalışması sonucunda ortaya çıktı.
RTÜK’ün cezalandırma kampanyası Ağustos ayında da sürdü. Üst Kurul’un Ağustos ayında basın özgürlüğünü ve düşünceyi ifade hakkını ihlal eden uygulamaları ve cezaları şöyle:
- KRT TV’ye “Devlet eliyle cinayet işleniyor ve ben bu cinayetin işlendiğini ekranlardan anlatıyorum” yorumları nedeniyle idari para cezası verildi.
- Radyo Harman’a HDP Grup Başkanvekili Oluç’un “İdlib’de bütün dünya ülkeleri tarafından aslında terör örgütü olarak nitelendirilmiş olan yapıları Türkiye himayesine aldı” yorumları nedeniyle program durdurma ve idari para cezası verildi.
- Üst Kurul, Sözcü gazetesinin satın aldığı televizyon kanalının RTÜK kayıtlarında yer alan “Sivas SRT” logosu yerine “SRT Sivas” logosunu kullandığı için idari para cezası verdi.
- “Sıra Dışı Hamilelikler” adlı programın eşcinsel iki kadının çocuk sahibi olması sürecinin anlatıldığı bölümü nedeniyle TLC televizyonuna ceza verildi.
- Tele 1’e “seri katil filmi” bahanesiyle ceza verildi.
- TV8’e Survivor 2020 programında çocukların ekran karşısında olabileceği bir saatte yarışmacıların birbirlerine karşı hakaret içeren sözleri ve kavgaya varan sürtüşmeleri gerekçesiyle para cezası verildi.
- Atatürk’e ve Cumhuriyet değerlerine saldırgan çizgisiyle öne çıkan gerici Akit TV, kışkırtıcı ve karalayıcı yayınlarıyla almadığı cezayı RTÜK’ü eleştirdiği için aldı. “Gün Başlıyor” isimli programda sunucu Ahmet Özdemir’in bazı dizilere yönelik gerici eleştirileri sırasında RTÜK’ü harekete geçmemekle suçlarken “RTÜK neden bunlara kısıtlama vermiyor, tabiki reklam gelirlerinden pay alıyor” sözleri, “RTÜK’ün kurumsal itibarını zedeleyecek şekilde tarafsızlık, gerçeklik ve doğruluk ilkelerine uymayan” ifadeler olarak değerlendirildi ve kanal para cezasına çarptırıldı.
- RTÜK bu kez aradığı bahaneyi Evrensel gazetesinin 25. yılı için hazırlanan reklam filmindeki iki saniyelik fotoğraf karesinde buldu. RTÜK izleme uzmanı, raporunda, “Terör propagandasına aracılık edildiğini” savundu, “bu yapılırken de kardeşlik mesajları kullanılarak masum bir kız çocuğuyla şirin gösterilmeye çalışıldığını” öne sürdü.
Gaziantep’te gazeteci Murat Güreş, yurthaberleri.net internet sitesinde “Rektör Ali Gür Hakkında Ciddi Soruşturma” başlıklı haberde Gaziantep Üniversitesi Rektörü Ali Gür hakkında YÖK tarafından “belgede sahtecilik” ve “görevi kötüye kullanma” suçlarından soruşturma açıldığını yazdı. Prof. Dr. Gür, habere sosyal medyada tepki gösterdi ve gazeteci Güreş’i suçladı. Gür, “Basın kılıfı altında terör seviciler tarafından şahsım ve KHK komisyon üyeleri hakkında soruşturma başlatıldığı yalan ve iftirası üretilmiş ve terör odaklarına hedef yapılmıştır” diye yazdı. Hemen ardından habere erişim engeli getirildi ve Gür, bu haberi de sosyal medyada şu ifadelerle duyurdu:
Belli mihraklar tarafından yönlendirilen yurthaberleri.net ve illhavadis.com sitelerindeki hakkımızda yapılan yalan haberler için mahkeme tarafından erişimin engellenmesi kararı verilmiştir. Ahlaksızlık ve iftirada sınır tanımayanlara ve işbirlikçilerine duyurulur.
Temmuz ayı sonunda yürürlüğe giren internete sansür yasası sonrası internet basınında erişim engelleri arttı. Mahkemelerin verdiği erişim engeli kararlarından öne çıkanları şöyle:
- Cezayir’de Tosyalı Holding’e bağlı işletmede çalışan Harun Zengin’in şüpheli biçimde hayatını kaybetmesiyle ilgili “Sigorta yok, maaş eksik, kimlik ve banka kartları kayıp”, “Cezayir’de şüpheli ölüm: Babamın nasıl öldüğünü öğrenemeyebilirim”, “Cezayir’de çalışan işçinin şaibeli ölümü” başlıklı haberler hakkında şirket başvuru yaptı. İskenderun 2. Sulh Ceza Hâkimliği kararıyla Sendika.Org, Artı Gerçek ve kızılbayrak.net internet haber sitelerinde yer alan haber erişime engellendi ve silindi.
- Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın oğlu Bilal Erdoğan’ın imam hatip lisesinden arkadaşı Aykut Emrah Polat’ın TMSF’den 280 milyon liralık ihale almasına ilişkin haberlere İstanbul Anadolu Sulh Ceza Hâkimliği tarafından kişilik hakları ihlali gerekçesiyle erişim engeli getirildi.
- Artı Gerçek internet sitesinin 27 Temmuz tarihli “Çağrı merkezi çalışanlarına sahte müşteri memnuniyeti anketi yaptırıp işten çıkardılar” başlıklı haberine Batman 1. Sulh Ceza Hâkimliği kararıyla erişim engeli getirildi.
- Yurt dışında yaşayan gazeteci Can Dündar’ın yönettiği Özgürüz Radyo’nun yayın yaptığı ozguruz21.org adresi Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu kararıyla erişime engellendi.
- Jinnews internet sitesine erişim Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu kararıyla engellendi. Daha önce 9 kez sitenin erişimi engellenmiş, haber ajansı jinnews9.xyz adresinden yayın yapıyordu.
- “Tarım Kredi Kooperatifleri’ndeki AKP’lilerin maaşları ticari sır oldu”, “9 koltuklu genel müdür”, “Tarım kredi borçlusu çiftçilere icra takibi”, “Bakan icralık vatandaşların sayısını paylaşamadı”, “Çiftçi kuruluşundan gizemli protokol”, “Anadolu Ajansı’na yakıştı mı” başlıklı haberler ve köşe yazısına kişilik hakları ihlali gerekçesiyle Ankara 8. Sulh Ceza Hakimliği tarafından erişim engeli kararı alındı.
- Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar’ın İBDA-C terör örgütünün lideri Salih Mirzabeyoğlu’nun mezarını ziyaret etmesiyle ilgili haberlere erişim engeli getirildi. Mirzabeyoğlu’nun eşinin başvurusuyla İstanbul Anadolu 4. Sulh Ceza Hakimliği tarafından alınan kararın gerekçesinde Mirzabeyoğlu’nun örgüt lideri olarak yargılandığı davada cezası kesinleşmesine karşın yeniden yargılamada beraat etmesi gösterildi.
- Hürriyet gazetesi yazarı Yalçın Bayer’in MUÇEV şirketiyle ilgili yazısı gazetenin internet sitesinden kaldırıldı.
Batman’da 18 yaşındaki İpek Er’in bir uzman çavuşun cinsel istismarı sonucu intihara sürüklenmesine ilişkin haber yayımlayan Jiyan Haber’in İmtiyaz Sahibi İdris Yayla hakkında soruşturma açıldı. Yayla, Batman İl Emniyet Müdürlüğü’ne giderek ifade verdi. Yayla, genç bir kadının ölümle pençeleştiği dakikalarda emniyetin haberciler ile uğraşmasının ve onları ifadeye çağırmasını doğru bulmadığını söyledi.
Serbest gazeteci Gökhan Özbek’in evine polis baskını yapıldı. Gelişmeyi sosyal medya hesabından duyuran Özbek “Polis evimde arama yaptı. Bir ihbar üzerine geldiklerini ifade ettiler. Şimdi ayrıldılar. Polis kimliğini gösterdikten sonra içeri aldım” dedi.
Gazeteci Hakan Aygün, koronavirüs salgını sırasında başlatılan “Biz bize yeteriz Türkiyem” kampanyasında yardım hesabı IBAN numarasının kamuoyuna duyurulmasını “Ey IBAN edenler” sözleriyle eleştirmiş, açılan soruşturma nedeniyle bir süre tutuklu kaldıktan sonra serbest bırakılmıştı. Aygün tatilini geçirdiği Datça’da aynı soruşturma kapsamında bir kez daha gözaltına alındı, savcılığa verdiği ifadenin ardından serbest bırakıldı.
Libya’da hayatını kaybeden MİT mensubunun cenaze törenleriyle ilgili haberler nedeniyle MİT mensubunu ifşa ettikleri iddiasıyla tutuklu yargılanan gazeteci Barış Pehlivan, Murat Ağırel ve Hülya Kılınç’ın tahliye talebi, “delilleri yok etme ve kaçma şüphesi” gerekçeleriyle reddedildi. Kararın gerekçelerine tepki gösteren avukat Hüseyin Ersöz, Anayasa Mahkemesi’ne çağrıda bulunarak, başvuruların bir an önce incelenmesini istedi. (24 Ağustos 2020)
İzmir’de 2013 yılında gazeteci Süleyman Gençel, Gaze-Temiz gazetesi ofisinde darp edilmişti. Suç örgütü lideri Serkan Kurtuluş cezaevinde bulunduğu Arjantin’de verdiği röportajda kendisini dönemin AKP Genel Başkan Yardımcısı Nükhet Hotar’ın azmettirdiğini anlattı. Bunun üzerine Gençel 7 yıl aradan sonra Hotar hakkında suç duyurusunda bulundu. Hotar 2013’te Gençel hakkında hakaret gerekçesiyle suç duyurusunda bulunmuştu.
Gazeteci Can Ataklı hakkında bir televizyon programında deprem vergileri üzerine kullandığı ifadeleri nedeniyle “Cumhurbaşkanı’na hakaret” iddiasıyla yürütülen soruşturma tamamlandı. Savcılık, Ataklı hakkında 1 yıl 2 aydan 4 yıl 8 aya kadar hapis istemiyle dava açtı. İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı Basın Bürosu’nca hazırlanan iddianamede, AKP Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan “mağdur” sıfatıyla, Can Ataklı ise “şüpheli” sıfatıyla yer aldı. İddianamede; dosya kapsamına göre atılı suçu işlediği iddia edilen Ataklı’nın “Cumhurbaşkanı’na hakaret” suçlamasıyla 1 yıl 2 aydan 4 yıl 8 aya kadar hapisle cezalandırılması istendi.
Ankara 5. Sulh Ceza Hâkimliği, 11 Haziran’dan bu yana tutuklu olan OdaTV Ankara Haber Müdürü, Müyesser Yıldız’ın tutukluluğuna devam kararı verdi. Yıldız’ın avukatı Erhan Tokatlı, kararı veren Ankara 5. Sulh Ceza Hâkim’ini, Hâkimler ve Savcılar Kurulu’na (HSK) şikâyet etti. Yıldız hakkında tutukluluğa devam kararı veren hâkimin “Şüphelilerin salıverilmesi halinde adaletin işleyişine zarar verecek faaliyetlerde bulunma tehlikesi” gerekçesine karşı dilekçede bunun “iftira” niteliğinde olduğu vurgulandı. (26 Ağustos 2020)
İçişleri Bakanlığı, kaldırıldığı hastanede hayatını kaybeden 17 yaşındaki İpek Er’e “nitelikli cinsel saldırı” suçlaması ile tutuklanan ve sonrasında tahliye edilen uzman çavuş Musa Orhan ile ilgili haber nedeniyle Tele 1 televizyonu için işlem başlatılacağını duyurdu. Bakanlık’tan yapılan açıklamada, “Bu acı olaydan siyasi bir rant devşirmeyi, kurumlarımızı ve adalet sistemimizi yıpratmayı hedefleyen Tele 1 adlı TV kanalının yanı sıra gayri ahlaki iftiraları atan terör örgütüne müzahir basın-yayın organları hakkında gerekli tüm yasal işlemler başlatılacaktır” denildi.
Adıyaman’da yayımlanan Gerger Fırat gazetesinin haber müdürü Özgür Boğatekin’e İlçe Kaymakamı Ömer Bilgin hakkında yaptığı haberler gerekçe gösterilerek dava açılmış, “hakaret ve iftira” suçlamasıyla Asliye Ceza Mahkemesi’nce 1 yıl 15 gün hapis cezası verilmişti. Karar Yargıtay 8’inci Ceza Dairesi tarafından onandı. Boğatekin, Cumhuriyet Başsavcılığı’ndan 10 gün içinde teslim olması yönünde gönderilen tebligattan sonra teslim oldu, Adıyaman Yarı Açık Cezaevi’ne gönderildi. COVİD-19 salgını dolayısıyla infazı ertelenen Boğatekin, cezaevinden tahliye edildi.
ÇGD Rize Şube Başkanı ve Rize Nabız Gazetesi İmtiyaz Sahibi Gençağa Karafazlı, AKP Rize İl Genel Meclisi Başkanı İbrahim Türüt’ün eşi Ennur Türüt’ün FETÖ yargılamasından beraat etmesinin ardından bir kamu bankasında görevlendirilmesini gündeme getirdi. Habere önce erişime engellendi ardından erişime engelleme kararının haberi de erişime engellendi. Daha sonra 50 bin liralık tazminat davası açıldı. Karafazlı açılan bu davaya itiraz edeceğini duyurdu.
Karar gazetesi köşe yazarı Ahmet Taşgetiren, MHP Genel Başkanı Danışmanı Türkgün gazetesi yazarı Yıldıray Çiçek tarafından tehdit edildi. Çiçek, Taşgetiren’i şu ifadelerle hedef gösterdi: “Serok Ahmet’in peşinde koşmanın misyonunu yerine getiriyorsun bunu anlıyoruz da sen yine de MHP’ye bulaşma. Ülkücüler daha kendilerine ettiğin hakaretleri, attığın iftiraları unutmadı. Sakalını teker teker yolarlar bizden söylemesi. Biz seni Google ihtiyacı olmadan tanıyoruz, biliyoruz Ahmet Taşgetiren. Hadi ‘Karar’ kıldığınız ihanetlerinizde debelenmeye devam edin.” Çiçek, ertesi gün sözlerinin tehdit değil uyarı olduğunu şu ifadelerle savundu
Ahmet Taşgetiren’in Ülkücülere hakaretleri, iftiraları, MHP ve Sayın Devlet Bahçeli’ye düşmanlık derecesindeki takıntıları bizim mücadele etmek adına meselemizdir. Biz bu meselemizde hakkımız olan savunmayı ve uyarımızı yapıyoruz.
Kanal D muhabiri İbrahim Konar ve kameraman Volkan Kamber, İstanbul Bilişim Şirketi’nden şikayetçi olanların sorunlarıyla ilgili haber takibindeyken şirket yetkililerinin fiziksel saldırısıyla karşılaştı, ekipmanları zarar gördü. Gazeteciler suç duyurusunda bulundu. Türkiye Gazeteciler Cemiyeti, saldırıyı kınayan bir açıklama yayınladı, sorumluları göreve çağırdı.
Ordu’nun Ünye ilçesinde AKP’ye yakınlığı ile bilinen “Haber Ünye Portalı” adlı internet gazetesinin sahibi olan Samet Girmeç (35), 2 kişinin “Hilmi Güler aleyhinde neden yazılar yazıyorsun” diyerek kendisini dövdüğünü iddia etti. Ünye Polis Merkezi Amirliği’ne başvuran Samet Girmeç, Ordu Büyükşehir Belediye Başkanı Mehmet Hilmi Güler hakkında “azmettirmekten”, iki kişi hakkında da “Kasten yaralama, tehdit, hakaret, kişiyi hürriyetinden yoksun kılma” suçlarından şikâyetçi oldu. İfadesinde başından geçenleri anlatan Samet Girmeç, 40 dakika boyunca darp edildiğini anlattı. Girmeç, “E.U. silahın namlusunu ağzıma soktu. Benle konuşurken gözüme yüzüme vurdu. E.U. ve yanındaki kişi beni tekme tokat dövmeye başladılar. Bayılma numarası yaptım. Tehdit ve darpları 40 dakika devam etti. Sonra gittiler” dedi.
Bursa Karacabey’de yayın yapan Yörem gazetesinin imtiyaz sahibi Şaban Önen, Belediye Kamyon Garajı’nda yer alan otoparkta, 4 kişinin saldırısına uğradı. Şaban Önen’in, AKP’li Belediye Başkanı Ali Özkan’ın yakınlarının saldırısına uğradığı iddia edildi. Saldırganlar arasında belediye başkanının yakını olan söz konusu otoparkı işleten kişi de vardı.
Dim Medya temsilcisi Yakup Kocabaş’ın evi 24 Ağustos’ta sabaha karşı kurşunlandı. Kimliği belirsiz kişilerin ateşlediği silahtan çıkan 3 kurşun Kocabaş’ın ailesiyle yaşadığı eve isabet etti. Kocabaş, hastalıklı fidan ithaline ilişkin haberleri nedeniyle tehditler almıştı. Gazipaşa’daki bazı işyerlerinin kaçak pavyon olarak işletildiği, koronavirüs tedbirlerinin uygulanmadığı ve denetim yapılmadığı yönünde haberler kaleme almış yine bu haberlerden dolayı tehditlere maruz kalmıştı. ÇGD Antalya Şubesi bir basın açıklamasıyla saldırıyı kınadı, sorumluları göreve çağırdı.
Nevşehir’de Gazeteciler Cemiyeti’ne ait minibüs cemiyet binası önünde kundaklandı. Aracı yaktığı belirtilen iki kişi gözaltına alındı.
CHP İzmir Gençlik Kolları Kongresi’nde iki gazeteci saldırıya uğradı. Türkiye Gazeteciler Sendikası İzmir Şubesi Başkanı Halil İbrahim Hüner “CHP İzmir İl Gençlik Kongresi’nde bir gazetecinin görüntü almasının engellenmesi için elinden telefonunun alınması, bir başka gazetecinin de darp edilmesi hem cezai suçtur hem de basının özgür çalışma ortamını engellemek ve basın özgürlüğünü kısıtlamaktır. Olaya karışanların, faillerin bir an önce yakalanıp gerekli cezayı almasını talep ediyoruz” dedi. CHP İzmir İl Başkanı Deniz Yücel de “Gazetecilere yönelik saldırılara sebep olanları tek tek tespit ederek gerekli disiplin sürecini başlatacağız” açıklaması yaptı.
Yeni Akit, “İstanbul Barosu, DHKP-C’nin bürosu mu?” manşetiyle çıktı. Haberde, “Şehit Savcı Mehmet Selim Kiraz’ın katledilmesinde rolü öne sürülen avukat görünümlü DHKP-C militanı Ebru Timtik’in, örgütün ‘açlık grevi’ talimatı sonrası ölümüyle adeta karalar bağlayan İstanbul Barosu’nun legal sahada da ‘DHKP-C bürosu’ gibi hareket ettiği ileri sürülüyor” denildi.
Yeni Akit, birinci sayfasından “Sapkınlar hep soldan çıkıyor” başlıklı bir haber yayımladı. Haberde, “Cuma hutbesinde Allah’ın emir ve yasaklarının söylenmesine bile tahammül edemeyen sol zihniyet, ‘sanat’ adı altında kaleme aldıkları paçavralarda her türlü rezaleti meşrulaştırıyor. Jakoben aydınlar (!) sapkın kitaplarında pedofiliyi, ensesti, tecavüz ve her türlü sapkınlığın propagandasını yapıyorlar” ifadelerini kullandı. Haberde Ahmet Ümit’in Kırlangıç Çığlığı kitabıyla “pedofili sapkınlarını meşrulaştırdığını”; Ferhan Şensoy’un Elveda SSK kitabında “hayvan tecavüzünü olağanlaştırdığını”, Elif Şafak’ın Mahrem kitabında “çocuk istismarını açıkça tasvir ettiğini”; Zülfü Livaneli’nin Konstantiniyye Oteli kitabında “tecavüzcüleri meşru gösterdiğini”; Duygu Asena’nın ise Paramparça kitabında “eşcinsellik ve ensest propagandası yaptığını” yazdı.
Gazeteci Şirin Payzın, MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli’nin “köksüz siyasetçi” ifadesini sosyal medyada “inanılmaz üslup” ifadeleriyle eleştirdi. Buna MHP MYK üyesi Osman Şişman tehditle yanıt verdi. Şişman, Payzın’ın babasının vefat ilanını paylaştı ve şu ifadeleri kullandı: “Bülbül yuvasının kapana kısılmış, suyun öbür yakasının köksüz lağımcıları, Türk vatanında yaptıklarınız, yapacaklarınız için anlayacağınız dilden the end, Türk’ün kökleri sizleri sardıkça kuduracaksınız, nefes alamayacaksınız.”
AKP’nin başlattığı İstanbul Sözleşmesi’nden çekilmeye yönelik tartışmada iktidar kaynaklarıyla yayıncılığı sürdüren çevreler içinden de farklı görüşler dile getirildi. Çoğu, yorum-görüş seviyesini aşan, toplumsal cinsiyet eşitliğine, kadınlara ve LGBTİ bireylere yönelik saldırganlık içeren, basın ahlak ilkelerini açıkça ihlal eden yayınlardı. Öne çıkanlarını şunlar oldu:
- İstanbul Sözleşmesi’ni savunmanın Tanrı’ya meydan okumak anlamına geldiğini iddia eden Kaplan, “Eşcinsellik ve benzeri akımlar yaradılışa aykırı, sapkın eğilimlerdir” dedi.
- Yeni Akit, İstanbul Sözleşmesi’nin kaldırılmasına yönelik tartışmalara Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın kızı Sümeyye Erdoğan’ın da aralarında bulunduğu bazı AKP’li kadınların da tepki göstermesinin ardından, kadın düşmanı haberlerinin yönünü değiştirdi.
Sendika.Org