“Mega” projeleri finanse edecek yeterli kaynağı bulamayan AKP, Meclis’e yeni bir yasa taslağı sundu. Mega projeleri fonlamak adına oluşturan yasa taslağına göre, Türkiye Varlık Fonu işlemleri kredi sınırlamalarına tabi olmayacak ve mega projelere kitle fonlamasına uygun hale getirilecek
5411 Sayılı Bankacılık Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapan 40 maddelik yasa teklifi AKP Aydın Milletvekili Mustafa Savaş ve bazı AK Parti milletvekillerinin imzasıyla Meclis Başkanlığı’na sunuldu. Kanun teklifi ile katılım, kalkınma ve yatırım bankacılığının geliştirilmesi, kitle fonlaması ve enerji, yol gibi büyük projelerin menkul kıymetleştirilerek finanse edilmesine imkan sağlanıyor. Bu maddedeki değişiklik Kanal İstanbul Projesi’nin finansmanı konusunu akla getirdi.
Yabancı yatırımcının Türkiye’den çekilmesi ile birlikte bankacılık sektöründe uzun süredir finansman sorunu yaşanıyor. Ekonomi yönetimi finansman sorunun aşmak adına yeni finans kaynakları ararken aynı zamanda faizleri de düşürmeye çalışıyor. Yeni finansman kaynakları olarak Merkez Bankası İhtiyat Akçesi ve İşsizlik Fonu dahil olmak üzere birçok kamu kaynağı sermayenin kullanımına açıldı. Ancak ekonomi yönetimi “mega” projeleri finanse edecek yeterli kaynağı süreklileştiremiyor. Bunun en büyük nedenlerinden biri “mega” projelerin katma değer üretmeyen ulaşım, inşaat ve enerji sektörlerinde gerçekleşmesi. Bahsi geçen sektörlerdeki “mega” projeleri üstlenen firmaların hayatta kalması için ise yeni projelere ihtiyaç duyuluyor. Ancak üretilen projelerin katma değer üretmemesi sürekli olarak yeniden ve daha büyük çapta bir finansman açığına neden oluyor.
Öte yandan kredi havuzunun genişlemesi adına adına faizlerin düşük tutulması ise enflasyona negatif yansıyor.
Finansman açığını gidermek ve mega projeleri fonlamak adına oluşturan yasa taslağında öne çıkan değişikliklerden bir tanesi Türkiye Varlık Fonu’nda gerçekleşmesi planlanıyor. Değişikliğe göre, Türkiye Varlık Fonu (TVF) işlemleri kredi sınırlamalarına tabi olmayacak. TVF kamuya ait iştirakletin ve taşınmazların birçoğunu elinde bulunduruyor. Bunlara Ziraat Bankası, Halkbank, THY, TCDD, PTT, Türkiye Petrolleri ve Türk Telekom da dahil.
TVF son olarak gündeme Ali Ağaoğlu’nun ihalesini üstlendiği Türkiye Finans Merkezi projesini devraldığında geldi. Türkiye Finans Merkezi inşaat ihalesini üstlenen Ağaoğlu dahil 3 inşaat firması zarar ettiklerini gerekçe göstererek projeyi TVF’ye devretti. TVF inşaat firmalarının zararlarını üstlenerek projeyi devraldı. Yeni yasa değişikliği ile TVF işlemleri kredi sınırlamalarına tabi olmayacak.
Teklifin 34. maddesi ile Sermaye Piyasaları Kanunu 61. maddeye 61/B maddesi eklenerek “Projeye dayalı menkul kıymet ihracı” imkanı sağlanıyor. Buna göre, uzun vadeli ve yoğun sermaye isteyen altyapı, enerji, sanayi veya teknoloji yatırımları gibi projelerin finansmanı, kurulacak bir fon aracılığıyla varlık ve hakları menkul kıymetleştirilerek satılıp finansman sağlanabilecek. Bu amaçla kurulacak “Proje finansman fonu”; “Projeye dayalı menkul kıymetler karşılığında toplanan para ve/veya diğer varlıklarla, projeye dayalı menkul kıymetler sahipleri hesabına, proje finansmanına konu varlık ve hakların gelirlerine dayalı olarak oluşturulan portföyü işletmek amacıyla yatırım kuruluşları tarafından inançlı mülkiyet esaslarına göre fon iç tüzüğü ile kurulan tüzel kişiliği olmayan mal varlığıdır” şeklinde tanımlandı.
Kanun teklifiyle bankaların çeşitli adlar altında tüketici ve şirketlerden aldığı ücret ve kesintilere yönelik Cumhurbaşkanı’nda olan düzenleme yapma yetkisi Merkez Bankası’na alınıyor. Bu konuda tüketicilerden ve şirketlerden yoğun şikayet geliyordu.
Kanun teklifinde öne çıkan düzenlemeler şöyle:
Sendika.Org