DİSK-AR, TÜİK’in açıkladığı “Ekim 2019 dönemi Hanehalkı İşgücü Araştırması”nı değerlendirdi. DİSK-AR’ın yayımladığı rapora göre, son bir yılda bir yıldan fazla süredir iş arayanların oranı yüzde 37, 9-11 aydır iş arayanların oranı yüzde 68 arttı. İş bulma ümidini kalmayanların sayısı yüzde 38 artarak 668 bine yükseldi
Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Merkezi (DİSK-AR) Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) 10 Ocak 2020’de açıkladığı “Ekim 2019 dönemi Hanehalkı İşgücü Araştırması”nı değerlendirdi.
DİSK-AR’ın yayımladığı rapora göre, işgücüne katılım oranı yerinde sayarken, işsizlik ve istihdam daralmaya devam etti. 2018’in Ağustos ayından bu yana istihdam 975 bin kişi azalırken, işsiz sayısı 726 bin arttı. Dar tanımlı işsiz sayısı 4 milyon 396 bine yükselirken, geniş tanımlı işsizlik 7 milyonun üzerine çıktı.
Yayımlanan rapora göre, son bir yılda bir yıldan fazla süredir iş arayanların oranı yüzde 37, 9-11 aydır iş arayanların oranı yüzde 68 arttı. İş bulma ümidini kalmayanların sayısı yüzde 38 artarak 668 bine yükseldi. Toplam işsizlerin yüzde 29,3’ü 15-24 yaş arası gençlerden oluşurken, tarım dışı kadın işsizliği ise yüzde 21’in üzerine çıktı.
Ümitsiz işsizlerin sayısında tırmanış dikkat çekici. Ekim 2018’de 485 bin olan ümitsiz işsizlerin sayısı Ekim 2019’da 668 bine yükseldi. Son 1 yılda ümitsiz işsizlerin oranı yüzde 37 arttı. İstihdamda da daralma devam ediyor. Ekim 2018’de 28 milyon 870 bin olan mevsim etkisinden arındırılmış istihdam 527 bin kişi azalarak Ekim 2019’da 28 milyon 343 bine geriledi.
Ekim 2018’de 3 milyon 817 bin olan mevsim etkisinden arındırılmış dar tanımlı işsiz sayısı Ekim 2019’da 621 bin artarak 4 milyon 438 bin oldu. Mevsim etkisinden arındırılmış işsizlik oranı bir önceki yılın aynı ayına göre 1,8 puan artarak yüzde 13,4’e yükseldi.
DİSK-AR tarafından hesaplanan geniş̧ tanımlı işsiz sayısı Ekim 2019’da 7 milyona ulaştı. Geniş tanımlı işsizlik oranı yüzde 20,1 olarak hesaplandı. Ekim 2018’e göre geniş tanımlı işsiz sayısı 650 bin kişi arttı.
Tarım dışı işsizlik yüzde 13,6’dan yüzde 15,7’ye yükseldi. Tarım dışı işsizlik özellikle kadınlar arasında oldukça yüksek seyretti. Ekim 2019’da kentsel genç kadın işsizliği yüzde 37’ye ulaştı.
Ekim 2018’de yüzde 14,7 olan mevsim etkisinden arındırılmamış kadın işsizliği 2,3 puan artarak Ekim 2019’da yüzde 17 seviyesine yükseldi.
Mevsim etkisinden arındırılmış genç işsizliği 2018 Ekim ayında yüzde 22,1 iken Ekim 2019’da 3 puan artarak 25,2’ye yükseldi.
Ocak 2018’de 837 bin olan yüksek öğrenimli işsiz sayısı Ağustos 2018’de 1 milyon 111 bine ve Ekim 2019’da ise 1 milyon 176 bine yükseldi. Üniversite mezunu olmak iş olanağı yaratmadı. Tersine artan üniversite mezunları yüksek öğrenim işsizliğini artırdı. Üniversite sayısı ve üniversite kontenjanlarındaki patlama üniversiteli işsizliği yaratan bir mekanizmaya dönüştü.
DİSK-AR yayımladığı raporla işsizlikle mücadelede şu önerileri getirdi:
- “Herkesin çalışması için, herkesin daha az çalışması” ilkesi doğrultusunda haftalık çalışma süresi gelir kaybı olmaksızın 37,5 saate, fazla mesailer için uygulanan yıllık 270 saat sınırı, 90 saate düşürülmelidir.
- İstihdam artışlarında kamunun payı dikkate değerdir. Kamu istihdamının artırılması, kamuda eğreti ve güvencesiz çalışma biçimleri yerine, kadrolu ve güvenceli istihdam artışının sağlanması yaşamsal önemdedir. Kamu girişimciliği ve hizmetleri istihdam yaratacak şekilde yeniden ele alınmalı ve kamuda personel açığı derhal kapatılmalıdır.
- İş başında eğitim adı altında çırak, stajyer, kursiyerlerin ve bursiyerlerin ucuz işgücü deposu olarak kullanılması uygulamasına son verilmelidir.
- Uluslararası çalışma normları doğrultusunda herkese en az bir ay ücretli yıllık izin hakkı tanınmalıdır.
- Güvencesiz çalışma biçimlerine son verilmeli, tüm taşeron işçilere kadro verilmelidir. Kamu taşeron işçileri kamu işçisi olarak kadroya alınmalıdır.
- Uluslararası Çalışma Örgütü’nün (ILO) “insana yaraşır iş” yaklaşımı temelinde herkese güvenceli ve nitelikli işler sağlanmalıdır.
- Sendikal hak ve özgürlüklerin kullanımı güvence altına alınmalı, sendikal barajlar kaldırılmalı, herkesin sendika hakkını özgürce kullanabilmesi için gerekli yasal düzenlemeler yapılmalıdır.
- Toplum yararına çalışma programları kapsamında çalıştırılanlar daimî işçi statüsüne geçirilmelidir.
- İşsizlik Sigortası Fonunun amaç dışı kullanımına son verilmelidir.
- İşsizlik sigortasından yararlanma koşulları iyileştirilmelidir. Son üç yılda 600 gün çalışma koşulu 180 güne indirilmelidir.
- Kadın istihdamının artırılması ve işsizliğinin azaltılması için işgücü piyasalarındaki cinsiyetçi uygulamalara son verilmeli, ev içi bakım hizmetleri devletin gereken nitelikli, yaygın ve ücretsiz bakım hizmetlerini sağlaması ile kadının üzerinden alınmalıdır.
Sendika.Org