Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın, çevre etki değerlendirme raporlarına (ÇED) erişim süresini 1 ayla sınırlanmasına ilişkin düzenlemesi, “ÇED sürecine halkın katılımını engellediği” gerekçesiyle Danıştay’dan döndü
Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın (ÇŞB) “ÇED raporlarına 1 aylık erişim süresi” düzenlemesine ilişkin Çevre Mühendisleri Odası’nın itirazını görüştü. Cumhuriyet’te yer alan habere göre kurul, ÇMO’nun itirazının kabulüne “ÇED sürecine halkın katılımını sağlamadığı” gerekçesiyle kararların duyurulmasına ve raporların yayımlanmasına ilişkin kısıtlanmaya ilişkin yürütmenin durdurulmasına hükmetti.
Danıştay kararını değerlendiren ÇMO Başkanı Baran Bozoğlu, ÇED’lerde içeriğinde hem inşaat aşamasında alınacak çevresel önlemlerin, hem de işletme aşamasında tesislerde ne gibi faaliyetler yürütüleceğine ilişkin teknik ve bilimsel verilerin bulunduğunu belirterek, “İnsanların bu bilgiye sürekli olarak ulaşabiliyor olması ve vatandaşların tesisleri gözlemleyebilmesi, bir yandan da ‘denetçilik’ görevi görmelerini sağlıyordu. İnşaat ve işletme aşamasında bu raporların üzerinden vatandaşlar şikayette bulunabilir, görüşlerini aktarabilir, bakanlığa bildirimde bulunabilirler ya da tesislerin verdikleri sözü tutup tutmadıklarını başka bir gözle denetleyebilirler. Bu gizlenecek bir bilgi değil” dedi.
Bozoğlu, yurttaşların sürecin takip edebilmesinin yasal bir hak olduğunu çizerek “Şeffaflık açısından da bu raporların yayımlanması gerekir. Ama bakanlık verdiği bilgilerin sadece 30 gün internet erişiminde kalmasına izin veriyor, sonra raporları yayımdan kaldırıyor. Ben bir vatandaş olarak 6 ay sonra duyduğumda bakmak istiyorsam bu bilgiye ulaşamıyorum. Ulaşma istediğimde ‘Bilgi Edinme Kanunu kapsamında isterseniz verebiliriz’ diyorlar. E-devlete geçilmiş, turkiye.gov.tr kurulmuş, elektronik imzalar kullanılırken bilginin gizlenmesi ve ulaşımının zorlaştırılması neden” diye sordu.
Danıştay kararının demokratik katılım sürecinin işlemesi açısından önemli olduğuna değinen Bozoğlu, “Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın bu karardan sonra yapması gereken 2015’ten bu yana kabul edilmiş tüm ÇED raporlarının internet sitesinden yayımlamak ve vatandaşın bu bilgiye erişimini sağlamaktır. Bunu bir demokratik katılım ve şeffaflığın aracı olarak görmeliler. Bunlar, şirketler ve siyaset üstü, herkesin doğrudan muhatabı olduğu meselelerdir. Vatandaşların ‘idarenin şeffaflğı’ kapsamında bu bilgiye sınırsız ulaşabilmeli. Bakanlık henüz eski kararları internet erişimini açmadı. Bir an önce açmalarını talep ediyoruz” ifadelerini kullandı.
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (ÇŞB) Çevre Etki Değerlendirmesi İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü, 2015 yılında ÇED kararlarının duyurulmasına ilişkin yaptığı düzenleme ile “Çevrimiçi ÇED Sistemi’nden süreci başlayan ve tamamlanan projelere ait duyuruların 2015’ten itibaren internet duyurusunun bir ay süre ile yayında kalmasına, bir ayın sonunda ise kaldırılması”na karar vermişti. ÇMO, kararı yargıya taşımıştı.
TMMOB Çevre Mühendisleri Odası (ÇMO), ÇŞB’nin bu kararını “uluslararası anlaşmalara, Çevre Yasası’na, ÇED Yönetmeliği’ne aykırı olduğu ve yurttaşların çevresel yönetim süreçlerinde denetimden uzak bırakıldığı” gerekçesiyle mahkemeye taşımış ve kararın kaldırılmasını talep etmişti fakat Ankara 1. İdare Mahkemesi, ÇMO’nun bu talebini reddetmişti.
ÇMO ise mahkeme kararını Danıştay’a taşıdı. Danıştay 14. Dairesi, ÇMO’nun yürütmenin durdurulması istemini reddetti. Red kararı üzerine ÇMO, Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu’na itiraz etti. Kurul ise Danıştay 14. Daire’nin kararını bozarak ÇMO’nun itirazının kabulüne, “ÇED sürecine halkın katılımını sağlamadığı” gerekçesiyle kararların duyurulmasına ve raporların yayımlanmasına ilişkin kısıtlanmasına ilişkin yürütmenin durdurulmasına hükmetti.
Sendika.Org