IŞİD’in Haziran 2014’ten bu yana kontrolü altında tuttuğu Irak’ın Musul kentinin geri alınması için düzenlenen operasyonda kara harekatı başladı. Irak Başbakanı Haydar el-İbadi’nin gece 02.00 sularında yaptığı açıklamayla başlayan operasyonda Irak ordusu, Haşd el-Şaabi (Gönüllü Halk Güçleri), TSK’nın eğittiği “Ninova Muhafızları” ve Peşmerge güçleri yer alıyor. 

Operasyona ilişkin Erdoğan’dan “Biz operasyonunda da olacağız, biz masada da olacağız”, Numan Kurtulmuş’tan da “Türkiye’nin Musul konusunda B ve C planları da vardır” şeklinde açıklamalar geldi. Ancak Barzani yönetiminden bu çıkışları boşa düşürecek açıklamalar yapıldı. Peşmerge Bakanlığı Genel Sekreteri Cebbar Yaver, “Türkiye güçleri hiçbir şekilde ve Musul’un kurtarılması operasyonuna katılamayacak” derken Mesud Barzani de “Bağdat ile Ankara arasında bir uzlaşının olması gerektiğini düşünüyoruz” şeklinde konuştu.

Öte yandan Türkiye’nin “Mezhep savaşı uyarımızı ABD ciddiye aldı. Operasyonda Şii güçler yok” diyerek operasyonda yer almadığını iddia ettiği Haşd el-Şaabi birlikleri de cepheden fotoğraflar geçti.

Musul operasyonun ilk gününde Irak ordusu ve Peşmerge güçleri çok sayıda bölgeyi kontrol altına aldı. Buna karşılık IŞİD, bombalı yüklü araç saldırılarıyla karşı koymaya çalıştı. Resmi olmayan rakamlara göre IŞİD saldırılarında 82 Irak askeri, 7 de Peşmerge hayatını kaybetti.

23.00 Musul operasyonun ilk gününde Irak ordusu ve Peşmerge güçleri çok sayıda bölgeyi kontrol altına aldı. Buna karşılık IŞİD, bombalı yüklü araç saldırılarıyla karşı koymaya çalıştı. Ancak bomba yüklü araçların bir kısmı hedefine ulaşmadan imha edildi. Resmi olmayan rakamlara göre ise, saldırılarda 82 Irak askeri, 7 de Peşmerge hayatını kaybetti.

IŞİD’in haber ajansı Amak, örgütün bugün Irak ordusu, Haşd el-Şaabi ve Peşmerge güçlerine yönelik 12 intihar saldırısı düzenlediğini duyurdu. Amak ayrıca, Irak güvenlik kaynaklarına dayandırılan ve ele geçirildiği söylenen köylerle ilgili haberleri de yalanladı.

#IRAQ#IslamicState Claims 12 Suicide Attacks In The First Day Of #MosulOffensive. #TerrorMonitor pic.twitter.com/diwsmuCM2c

— Terrormonitor.org (@Terror_Monitor) 17 Ekim 2016

21.05 Musul operasyonunda son durumu gösteren 17 Ekim tarihli harita. Irak ordusu ve Peşmerge güçlerinin bugün kontrol altına aldığı bölgeler yeşil renkle gösteriliyor.

20.50 NTV’nin haberine göre, Musul harekatına ilişkin konuşan ABD Savunma Bakanlığı (Pentagon) Sözcüsü Peter Cook, “Sünni güçler de kritik bir rol oynamaktadır. Uzun sürecek bir mücadele olması bekleniyor. Ancak şu ana kadar hedeflere ulaşıldığı görünüyor” dedi.

Cook şunları ifade etti:

“Bu Iraklıların operasyonu, liderlik rolünde onlar var. Irak’ta 5 bin Amerikan askeri var. Hepsi de IŞİD’e karşı orada bulunuyorlar. ABD askerlerinin ayrıntılı görevlendirmesi yapılacak. ABD Özel Kuvvetleri operasyonel güçlere destek verdi. ABD askerinin kente girip girmeyeceği bugünün konusu değil. Mevcut durumu odaklanmış durumdayız. Daha yeni başlamış durumdayız. Bakalım nasıl ilerleyecek.

19.22 Sputnik’in haberine göre, Musul kentinde devrik lider Saddam Hüseyin’in yardımcısı İzzet İbrahim el-Duri’nin kurduğu Nakşibendi Ordusu, Musul’u savunmak için IŞİD ve Şiilere karşı ayaklanma ve seferberlik çağrısı yaptı.

Çoğunluğunu eski Baas rejimi askerlerinin oluşturduğu Nakşibendi Ordusu ile IŞİD militanları arasında son günlerde yaşanan çatışmalarda onlarca kişinin öldüğü öğrenildi. Musul kentinin ileri gelenlerinden İbrahim Tayi, Nakşibendi Ordusu’nun IŞİD lideri Ebubekir el-Bağdadi’ye biat etmeyeceğini açıklamasının ardından aralarındaki pragmatik işbirliğinin çöktüğünü belirterek, her iki taraf arasında şiddetli çatışmaların yaşandığını söyledi.

Çatışmaların Musul kentinin doğusunda (Dicle Nehri’nin doğusu) yoğunlaştığını belirten İbrahim Tayi, Nakşibendi Ordusu’ndan 12 militanın öldürüldüğünü, IŞİD militanlarından da ölü ve yaralananların olduğunu bildirdi. Daha çok Kerkük’ün güneyinde etkili olan Nakşibendi Ordusu, geçtiğimiz günlerde Peşmerge güçlerine karşı savaşmayacaklarını açıklamıştı.

Musul’da Sünni silahlı grupların en önemlilerinden sayılan Nakşibendi Ordusu, daha önce IŞİD’in kendisine biat etme isteğini geri çevirerek örgüte karşı savaşmaya karar vermişti.

18.30 İran Devrim Muhafızları Ordusu’na bağlı Kudüs Gücü’nün komutanı Kasım Süleymani’nin Musul operasyonunda olduğu öne sürüldü.

ABNA24 haber ajansının haberine göre, Kasım Süleymani’nin Haşd el-Şaabi içinde yer alan Bedir Tugayı’nın yetkilileriyle birlikte görüldüğü belirtiliyor.

16.50 Sputnik’in haberine göre, Irak’taki Sadr Hareketi’nin lideri Mukteda el-Sadr, Musul operasyonuyla ilgili video mesajında Başika’daki varlığından dolayı Türkiye’yi protesto etmek amacıyla yandaşlarını Türkiye’nin Bağdat Büyükelçiliği önünde gösteri düzenlemeye çağırdı.

16.30 Musul operasyonu için Suudi Arabistan adına ilk açıklama Dışişleri Bakanı Adil el-Cubeyr’den geldi.

Reuters’in haberine göre, operasyona hakkındaki soruları “IŞİD bu savaşı kaybedecek” diyerek yanıtlayan Cubeyr, “Şii militanların Musul’a girerek kan dökülmesine dahil olmasından endişe ediyoruz” ifadelerini kullandı.

16.00 IKBY Başkanı Mesud Barzani ve Başbakanı Neçirvan Barzani, Hazır Cephesi’ni ziyaret etti. Cephede bir basın toplantısı düzenleyen Barzani, operasyonun anlamına, hedeflerine ve içeriğine ilişkin açıklamalarda bulundu.

Bir Kürt heyetinin Bağdat’ta Irak Başbakanı İbadi ile görüştüğünü, ortak operasyon kararını bunun üzerine aldıklarını, tüm planın koordineli hazırlandığını aktaran Barzani, Irak askerleri ve Peşmerge’nin kanının ilk kez ortak bir amaç için dökülmesinin büyük anlam taşıdığını ve bölgenin kaderini belirleyebileceğini ifade etti.

Operasyonun ilk gününde 200 kilometrekarelik bir alanın IŞİD’den temizlendiğini söyleyen Barzani, “Musul’da hiçbir intikam savaşına izin verilmeyecek. Musul’un Halep’e dönüşmesine izin vermeyeceğiz” dedi.

Barzani, Tayyip Erdoğan’ın inatla operasyonda yer alacaklarını söylemesine ilişkin gelen bir soruya ise “Bağdat ile Ankara arasında bir uzlaşının olması gerektiğini düşünüyoruz” diyerek Bağdat yönetimini ve inisiyatifini işaret etti.

BARZANİ CEPHEDEN SESLENDİ: ANKARA OPERASYONA KATILMAK İÇİN BAĞDAT’LA ANLAŞMALI

15.35 Türkiye’nin “Mezhep savaşı uyarımızı ABD ciddiye aldı. Operasyonda Şii güçler yok” diyerek Musul operasyonunda yer almadığını iddia ettiği Haşd el-Şaabi (Gönüllü Halk Güçleri) birlikleri cepheden fotoğraflar geçmeye başladı.

? #عاجل

الصور الاولى لانطلاق قوات #الحشد_الشعبي والقوات الامنية في عمليات تحرير #الموصل#حصريا #فريق_الاعلام_الحربي_الموصل pic.twitter.com/j30o7T34At

— فريق الاعلام الحربي (@teamsmediawar) 17 Ekim 2016

14.01 Sputnik’te yer alan habere göre, İngiltere Dışişleri Bakanlığı Ortadoğu’dan Sorumlu Devlet Bakanı Tobias Ellwood yaptığı açıklamada, “Musul’u kurtarma operasyonu, Irak’ı IŞİD’den temizleme yönünde ileriye doğru atılan bir adımdır. İki yıldır süren acımasız yönetimin ardından, Musul halkı sonunda daha iyi bir gelecek umudu taşıyabilecek” dedi. Operasyonun Irak güvenlik güçleri için kolay olmadığını ancak bunun üstesinden geleceklerine inandığını ifade eden Ellwood, “koalisyonun parçası olan İngiltere’nin Irak hükümetine askeri, insani ve istikrar yönünde destek vermeyi sürdürmeye kararlı olduğunu” kaydetti.

14.00 Sputnik’in haberine göre Giyara bölgesinde ilerleyen Irak ordu birliklerine Bilavet köyünde bomba yüklü araçla intihar saldırısı düzenledi. Bölgeden edinilen bilgiye göre, saldırıda 70 Iraklı asker yaşamını yitirdi.

Saldırıya ilişkin görüntüler:

13.52 Dışişleri Bakanlığı’ndan bir heyet Irak’ta yaşanan son gelişmeleri değerlendirmek üzere Bağdat’a gittiği bildirildi.

Anadolu Ajansı’nda yer alan haberde şu ifadeler yer aldı:

Diplomatik kaynaklardan alınan bilgiye göre, Dışişleri Bakanlığı Müsteşarı Ümit Yalçın başkanlığındaki bir heyet, başkent Bağdat’ta heyetler arası görüşmelerde bulunacak.

Görüşmelerde, Başika Kampı’ndaki Türk kuvvetlerinin durumu, Musul’da terör örgütü DEAŞ’a karşı yürütülen operasyon ve iki ülkeyi ilgilendiren bölgesel konuların ele alınması bekleniyor.

13.51 Rudaw’ın haberine göre, operasyonlar sırasında 5 peşmerge hayatını kaybetti, 10 peşmerge de yaralandı. Haberde ayrıca, Kürdistan Yurtseverler Birliği (KYB) Politbüro üyesi Şalaw Kosret Resul’ün de yaralandığı belirtildi.

13.45 Rudaw’ın Peşmerge komutanlarına dayandırdığı haberine göre, “Peşmerge güçleri Musul operasyonunun birinci gününde özgürleştirilmesi hedeflenen tüm kasabaları özgürleştirdi.”

13.37 BBC Türkçe’nin haberine göre, Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği (UNHCR) Musul operasyonu nedeniyle yaklaşık 100 bin sivilin Suriye ve Türkiye’ye kaçmaya başlayabileceği uyarısını yaptı.

Musul’dan kaçacak sivillere yardım için 61 milyon dolarlık ek fonlamaya gerek duyduklarını söyleyen UNHCR, özellikle kış aylarında gerekli olacak çadır, battaniye ve ispirto ocaklarına acil ihtiyaç olduğunu söyledi.

Açıklamada, “UNHCR, Musul’daki olayların 100 bin Iraklının Suriye ve Türkiye’ye kaçmasına neden olabileceğinden kaygı duymaktadır. Suriye’de 90,000 Iraklıyı karşılamak için hazırlık planlarımızı uyguluyoruz” denildi.

13.16 Sputnik’in Irak devlet televizyonundan aktardığı habere göre, Musul’un güney cephesinde bulunan polis güçleri, İbn Nayif ve Necme köylerini IŞİD’den geri aldı. Irak Federal Polis Güçleri Komutanı General Raid Cevdet de operasyonlarla ilgili yaptığı açıklamada, polis güçlerinin Musul’un güneyinde 6 kilometre ilerlediğini ve yaşanan çatışmalarda 4 IŞİD militanının öldürüldüğünü ifade etti.

13:09 Başbakan Yardımcısı ve Hükümet Sözcüsü Numan Kurtulmuş, Bakanlar Kurulu toplantısı sürerken gazetecilere açıklamalarda bulundu.

AA’nın haberine göre, Kurtulmuş, Musul operasyonuna ilişkin şunları söyledi:

Kimse mevcut karışıklığı fırsat bilerek, buradan herhangi bir şekilde mezhebi veya etnik siyasetini geliştirmek için fırsat kollamasın. Musul meselesi, önemle, dikkatle takip ettiğimiz bir meseledir. Türkiye’nin Musul konusunda B ve C planları da vardır. Bu bölgede daha fazla mezhebi ayrımların olmamasının, birtakım etnik siyasetlerin bölgede hakim olmamasının üzerinde duruyoruz.

Kurtulmuş ayrıca, “Türkiye asla Başika’da bulunmaktan vazgeçmeyecektir” ifadesini kullandı.

13.05 Rudaw’ın Irak medyasına dayandırdığı haberinde, IŞİD’in üst düzey yöneticilerinden Ahmed Ktab Ömer’in Musul operasyonu sırasında öldürüldüğü belirtildi.

#BREAKING: Senior #ISIS leader Ahmed Khtab Omer killed in #MosulOperations according to Iraqi media. pic.twitter.com/A1zrBKFeaR

— Rudaw English (@RudawEnglish) 17 Ekim 2016

12.58 Yakın Doğu Haber’in, Fars haber ajansından aktardığı habere göre, Peşmerge Bakanlığı Genel Sekreteri Cebbar Yaver, “Planlanan güçler dışında bu operasyona katılmaya çalışan güçler uluslararası koalisyon uçakları tarafından tanınmayan güçler olarak değerlendirilip hedef alınacak. Bu sebeple kara güçleri ile hava güçleri arasında çok sıkı bir koordinasyon bulunacak. Herkese şu güvenceyi verebilirim ki Türkiye güçleri hiçbir şekilde ve Musul’un kurtarılması operasyonuna katılamayacak” dedi.

PEŞMERGE TÜRKİYE’Yİ DESTEĞE ÇAĞIRMAYACAĞINI SÖYLEDİ, SARAY’IN B PLANI ÇÖKTÜ

12.00 Erdoğan, Musul operasyonu başladıktan sonra ilk kez konuştu. Uluslararası İstanbul Hukuk Kongresi’nde konuşan Erdoğan şunları söyledi:

Bakın şimdi Musul başladı, şu anda Musul’da operasyonlar devam ediyor. Ne diyorlar? ‘Türkiye Musul’a girmesin.’ Nasıl girmeyeyim? 350 kilometre sınırım var benim ve bu sınırdan ben tehdit altındayım. 911 kilometre Suriye, 350 kilometre Irak… Hiç ilgi, alakası olmayanlar gelip giriyor. Neymiş? Bağdat onlara gel demiş. Gel demedikleri zaman Irak’a gelenlere niye hayır demediniz? 14 sene önce, 15 sene önce Saddam gel mi dedi bunlara? (…) Kendilerine aynısını söyledik, Türkiye’nin olmadığı bir operasyondan, kusura bakmayın, doğabilecek neticelerden biz sorumlu değiliz. Biz operasyonunda da olacağız, biz masada da olacağız, bunun dışında kalmamız mümkün değil.

ERDOĞAN’DAN MUSUL AÇIKLAMASI: “OPERASYONDA DA MASADA DA OLACAĞIZ”

10.55 Musul operasyonuyla ilgili Ankara’dan ilk açıklama geldi. Maliye Bakanı Naci Ağbal, “Irak sınırları içerisinde başlatılan bir operasyon (Musul) var. Bu operasyon konusunda Türkiye aktif dış politika çerçevesinde gerekli adımları atıyor. Bu adımlar çerçevesinde kamu maliyesi olarak alınması gereken kararlar neyse onların gereğini bugüne kadar yaptık, yapmaya devam ediyoruz” dedi.

10.38 NTV canlı yayınına katılan Irak Türkmen Cephesi Başkanı Erşat Salihi, “DAEŞ hemen hemen savaşmadan bölgeleri terk ediyor” diyerek IŞİD militanlarının çoğunlukla direniş göstermeden kenti terk ettiğini belirtti. Bağdat yönetiminin Türkmenleri, Musul operasyonunun dışında tutmak istediğini savunan Salihi, “Buna rağmen gönüllü olarak 500 kişilik kuvvetimiz Başika tarafında hazır. Bunun yanında diğer aşiret güçlerimiz de olacak” dedi.

10.28 Sputnik’in haberine göre, Musul operasyonu kapsamında Peşmerge güçleri, Hazır Cephesi’ndeki 7 köyü IŞİD’den geri aldı. Operasyonun basın sözcüsü Helgurt Hikmet tarafından yapılan açıklamada bu köylerin Hamdaniye ve Bartilla yolu üzerindeki Tercele, Basahra, Küçük Bedene, Büyük Bedene, Kebervi, Baskelan ve Şeyh Emir olduğu kaydedildi.

10.05 DHA, Musul operasyonuna katılan Peşmerge güçlerinin Başehre köyünün IŞİD’in elinden aldığını aktardı.

09.48 Reuters’e bilgi veren Türk askeri yetkililer, Musul operasyonuna Başika Kampı’nda Türkiye tarafından eğitilen yaklaşık 3000 Iraklının yarısının katıldığı bilgisini paylaştı.

09.23 ABD’nin Irak’taki Askeri Kuvvetleri Komutanı General Stephen Townsend, ABD öncülüğündeki uluslararası koalisyon güçlerinin Musul operasyonuna katılan Irak güçleri ile Peşmerge’ye geniş çaplı destek verdiğini söyledi.

Townsend, “Açıklayıcı olmak için Musul’u özgürleştirecek binlerce kişilik kara gücünün tamamı Iraklı” diye de ekledi.

07.44 Musul’un 40 kilometre doğusunda bulunan Hazır Cephesi’ndeki Zerdek Dağı’nda çok sayıda ABD askeri konuşlandı. ABD topçu birlikleri, Musul Ovası’nı ağır toplarla vuruyor. İnsansız hava uçakları da Musul Ovası semalarını gözetliyor.

07.41 Eski Musul Valisi ve Ninova Muhafızları Komutanı Esil Nuceyfi, yaptığı açıklamada, TSK tarafından eğitilen 2 bin Sünni savaşçının Başika cephesinden operasyona katıldığını söyledi. Nuceyfi, Ninova Muhafızları’nın Peşmerge ile hareket ettiğini ifade etti.

06.43 Kürt yetkililer, Peşmerge güçleri ve Irak ordusunun Musul’a yönelik TSİ 06.00’da eşgüdümlü operasyona başladığını belirtti.

02.00 Irak Başbakanı Haydar el-İbadi, bugün (17 Ekim) gece 02.00 sularında devlet televizyonundan yaptığı açıklamada, Musul’u IŞİD’den “kurtarma” operasyonunun başladığını belirterek, kent merkezine sadece ordu ve polis güçlerinin gireceğini söyledi.

İBADİ: “ZAFER VAKTİ GELDİ VE MUSUL’UN ÖZGÜRLEŞTİRİLMESİ İÇİN OPERASYON BAŞLADI”

İbadi, Musul’u kurtarma operasyonuyla ilgili, Musul halkının güvenlik güçleriyle dayanışma içerisinde olmalarını istedi. İbadi’nin yanında ülke Genelkurmay Başkanı Osman Ganimi başta olmak üzere dokuz üst rütbeli subay yer aldı.

Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi (IKBY) Peşmerge Bakanlığı’ndan yapılan yazılı açıklamada, saat 04.00 itibarıyla Musul’un doğusundaki Hazır Cephesi’nde Peşmerge’nin, güneydeki Güver ve Geyyara cephelerinde ise Irak ordusunun IŞİD’e yönelik harekete geçtiği belirtildi. Hazır Cephesi’nde üç koldan başlatılan operasyonlara 4 bin Peşmerge’nin katıldığı bilgisi aktarılan açıklamada, operasyonların IKBY Hükümeti ile Irak Federal Hükümeti arasında yapılan anlaşmaya göre devam ettiği kaydedildi.

Açıklamada koalisyon ülkelerine ait savaş uçaklarının dünden beri IŞİD hedeflerini bombaladığı ve Peşmerge’ye hava desteği sağladığı belirtildi.

ABD Başkanı Barack Obama’nın IŞİD’le Mücadele Özel Temsilcisi Brett McGurk, Twitter hesabından yaptığı açıklamada, “Bu gece Başbakan İbadi, IŞİD teröristlerinin elinde geçen iki karanlık yılın ardından Musul’un kurtarılması için büyük operasyonu başlatma emri verdi” diyerek, Musul harekatına olan desteğini bildirdi.

Godspeed to the heroic Iraqi forces, Kurdish #Peshmerga, and #Ninewa volunteers. We are proud to stand with you in this historic operation.

— Brett McGurk (@brett_mcgurk) 16 Ekim 2016

McGurk ayrıca, “Kahraman Iraklı güçlerin, Kürt peşmergelerin ve Ninova gönüllülerinin yolunu Tanrı açık etsin. Bu tarihi operasyonda sizinle birlikte olmaktan gurur duyuyoruz” ifadesinde bulundu.

Tonight, PM Abadi issued orders to initiate major operations to liberate #Mosul after two years of darkness under #ISIL terrorists. #الموصل

— Brett McGurk (@brett_mcgurk) 16 Ekim 2016

ABD Savunma Bakanı Ashton Carter ise şu açıklamayı yaptı: “Bu, IŞİD’in kalıcı olarak yenilgiye uğratılması kampanyasında bir dönüm noktası. ABD ve uluslararası koalisyonun geri kalanı, önlerindeki zorlu savaşta Iraklı güvenlik kuvvetlerini, Peşmerge güçlerini ve Irak halkını desteklemeye hazır. Iraklı partnerlerimizin ortak düşmanımızı yeneceklerine, Musul’u ve Irak’ın geri kalanını örgütün nefret ve gaddarlığından kurtaracaklarına inanıyoruz.”

Sendika.Org, Sputnik, BBC Türkçe, Rudaw