AKP politikaları ile iflas ettirilen KİT’ler gelecek yıldan itibaren, ‘bağımsız denetim’ adı altında Sayıştay denetiminden çıkarılıyor, KİT’lerin ‘zarar’ bilançosu yıllar boyu özelleştirmelerin bahanesi haline getirildi
AKP politikaları ile iflas ettirilen KİT’ler gelecek yıldan itibaren, ‘bağımsız denetim’ adı altında Sayıştay denetiminden çıkarılıyor, KİT’lerin ‘zarar’ bilançosu yıllar boyu özelleştirmelerin bahanesi haline getirildi
Çiğdem Toker Cumhuriyet’te yayımlanan ‘Adım adım iflas’ başlıklı yazısında 2015 yılı Ekonomik Programı temel alarak KİT’lerin nasıl iflas ettirildiğini yazdı.
Toker, hafta sonu “mükerrer” Resmi Gazete’de yayımlanan 300 sayfalık 2015 yılı Ekonomik Programı belgesinde enerji ve tarım KİT’lerinin ilan edilmemiş iflasını kurum kurum belgelendiğini ifade etti. KİT’ler, bütçeden ve Özelleştirme Fonu’ndan yapılan büyük tutarlı transferlere rağmen bu yıl finansman açığı veriyor. KİT’ler 2015’ten itibaren Sayıştay denetiminden çıkarılıyor.
BOTAŞ zararda
Doğalgaz ithalatçısı BOTAŞ’ın öngörülemeyen döviz kuru nedeniyle bu yıl zarar ettiği açıklandı. Ekonomik Program Eki’nde, “Yüzde 9 zamma rağmen “dengelenme ihtiyacının” devam ettiği” belirtiliyor. “Dengelenme ihtiyacı”, tabii ki zam demek. Fakat büyük olasılık, 2015 genel seçimleri sonrasına kadar bu zam yine ertelenecek.
Belgeye göre BOTAŞ’ın bu yıl 5.3 milyar TL’lik vergi borcu var ve bunun ancak 2.3 milyar TL’sini ödeyebilecek durumda.
678 milyon görev zararı
Toker’in yazısına göre AKP iktidarının bir sosyal politika olarak değil parti propagandası olarak kullandığı ‘yoksullara’ bedava kömür yardımı iki enerji KİT’ine görev zararı olarak geri dönmeyi sürdürüyor. Bu yıl sonuna kadar yoksullara dağıtılan kömür yardımı 2 milyon tona ulaşacak. Bunun karşılığında da Türkiye Kömür İşletmeleri ile Türkiye Taşkömürü Kurumu’na toplam 678 milyon TL görev zararı ödenecek.
Borç zinciri
Rapora göre Elektrik Üretim A.Ş. de yıl içinde yapması gereken “fiyat ayarlamasını” yapamadığı için bu yılı zararla kapatacak. Fiyat ayarlaması dedikleri yine zam. Toker’in yazısına göre sistem, eskiden beri borç zinciri üzerine kurulu. TEDAŞ, elektrik tahsilatı yapamadığı için, EÜAŞ’a borcunu ödeyemiyor. EÜAŞ da BOTAŞ’a.
Tarım KİT’leri farklı değil
Ekonomik Program’da TMO’nun, piyasa fiyatlarının yüksekliği nedeniyle bu yıl buğday alım fiyatını açıklayamadığı belirtiliyor.
Yine belgelere göre TİGEM kuraklık ve don olayları nedeniyle, bu yıl üretim ve satış hedefini gerçekleştirememiş. Dönem kârında 160 milyon TL azalma bekleniyor. Bu da sulama yatırımlarını olumsuz etkileyecek.
KİT’lere bu yıl nakit olarak 11.9 milyar TL sermaye transferi, 1.9 milyar TL de görev zararı ödenecek.
Çaykur’da da durum iç açıcı değil. Satış miktarı artmasına rağmen, personel ve stok maliyetlerini karşılayamıyor. Yine Hazine’den sermaye transferine devam edilecek. Yanı sıra, KİT bölümünde kayda değer bir bilgi daha yer alıyor. 2013’te tamamlanıp devredilen özelleştirme uygulamalarının toplam tutarı 12.5 milyar dolarken, bu yılın Ocak-Ekim döneminde 1.7 milyar dolar olarak gerçekleşmiş.
Sayıştay denetimi bitiyor
İktidarın korkulu rüyası haline gelen Sayıştay denetiminin de gelecek yıl sona ereceği anlaşılıyor. Program’ın 2015 hedefleri bölümünde, KİT’lerin gelecek yıldan itibaren, bağımsız denetime tabi olacağı vurgusu var. Sayıştay devreden çıkarılıyor.
Sendika.Org