Kültür ve Turizm Bakanlığı’na bağlı koruma kurulları, 3. köprü ve bağlantı yolları ile 3. havalimanının yapıldığı bölgede doğal sit alanı ve kültürel varlıkların olduğunu açıkladı. Bağlantı yolları kimi yerlerde tescilli eserlerin üzerinden geçiyor
Radikal’den Serkan Ocak’ın haberine göre, Dersim Kültürel ve Doğal Miras Koruma Girişimi Yürütme Kurulu Üyesi avukat Barış Yıldırım, Kültür ve Turizm Bakanlığı’na bağlı koruma kurullarına yazı yazarak 3. havalimanı ve 3. köprü ile bağlantı yollarının güzergâhında herhangi bir tescillenmiş kültür varlığı, arkeolojik ve doğal sit alanı olup olmadığını sordu. Koruma kurullarından üçü yazıya yanıt verdi.
3 No’lu Kurul: Yüzey araştırması yapılmalı
İstanbul 3 Numaralı Kültür Varlıkları Koruma Bölge Kurulu’nun yanıtında, 3. köprü ve bağlantı yollarının bir kısmının Boğaziçi Öngörünüm Bölgesi, Boğaziçi Gerigörünüm Etkilenme Bölgesi’nde kaldığı belirtildi. Ayrıca alanın 1995’te İstanbul Kuzey Karadeniz Kuşağı Doğal Sit Alanı ilan edildiği de anlatıldı. Kurul, bölgede yüzey araştırması yapılması, herhangi bir yeni kültür varlığı bulunması durumunda da koruma kuruluna haber verilmesi gerektiğini belirtti.
Kurulun yazısında köprü güzergâhı için hazırlanan planlarda ve sorumluluk bölgelerinde 3 pafta 146 parselde top mevzii, çeşme ve kayıkhanenin bulunduğu ve hazırlanan 1/2500 ölçekli bilgi paftasına eklenmesine, arşivde saklanmasına ayrıca tescilli yapılara herhangi bir fiziki müdahalede bulunulmaması gerektiğine dair karar verildiği de anlatıldı.
6 No’lu Kurul: Buluntu çıkarsa çalışma durur
İstanbul Anadolu Yakası’ndaki kültür varlıklarından sorumlu İstanbul 6 Numaralı Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Müdürlüğü yazdığı yazıda 3. havalimanının yapılacağı bölgenin kendi müdürlükleri yetki alanında olmadığını anlattı. Müdürlük 3. Boğaz Köprüsü’nün Anadolu Yakası çıkışının doğal ve tarihi sit statüsünde sayılan ‘Boğaziçi Sit Alanı’ olduğunu, bölgede herhangi bir kültür varlığı olmadığını belirtti. Ancak kurul yazısında bir buluntuya rastlanması halinde çalışmaların durdurulması ve kurula bilgi verilmesi gerektiği konusunda bir karar verildiğini de aktardı.
1 No’lu Kurul tescilli yapıları listeledi
İstanbul 1 Numaralı Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğü, 3. havalimanının yapılacağı bölgede kendi yetki alanlarında kalan kısmında herhangi bir tescilli yapının bulunmadığı cevabını verdi. Ancak 3. köprü ve bağlantı yollarının geçtiği bölgelerdeki tescilli yapılar sıralandı:
Çatalca ve Silivri: İnceğiz Mağaraları, Maltepe Antik Nekropolü ve Yerleşim Alanı (1. derece arkeolojik sit)
Silivri: Anastasius Surları (Arkeolojik sit alanı)
Gaziosmanpaşa ve Sultangazi: Kırkçeşme Su Galerisi Hattı
Avcılar: Ispartakule Spradon Antik Kenti (1. ve 3. derece arkeolojik sit alanı)
Arnavutköy: Şamlar Köyü Dutlar Mevkii kayaya oyulmuş mezar yapısı
Çatalca İğneağzı: Kartepe (Umurtepe) Mağara ve Antik Taş Ocağı (1. derece doğal ve 2. derece arkeolojik sit)
Arnavutköy: Sazlıbosna Filiboz Örenyeri (1. derece arkeolojik sit)
Silivri: Küçükkılıçlı Köyü Antik Yerleşim Alanı (1. derece arkeolojik sit)
Yazıda 3. köprü bağlantı yollarının geçtiği noktalarda bulunan bu eserlerle ilgili, yolların eserlerin neresinden de geçtiği tek tek belirtildi. Buna göre, Silivri’deki 20 metrelik koruma alanının belirlenen Anastasius Surları’nın ve Kırkçeşme Su Galerisi Hattı’nın üzerinden geçtiği, diğer eserlerin bazıları içinse sınırdan ya da yakın mesafeden geçtiği ifade edildi.
“Burada kesinlikle köprü ya da otoyollardan söz edilemez”
Avukat Yıldırım, sit alanlarının milli parklardan daha üst seviye bir korumaya sahip olduğunu belirterek, doğal sit alanlarında bu projelerin yapılamayacağını şu sözlerle anlattı: “Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Yüksek Kurulu’nun Doğal Sitler, Koruma ve Kullanma Koşulları ile ilgili ilke kararında 1. derece doğal sit alanı şu şekilde açıklanıyor: ‘Bilimsel muhafaza açısından evrensel değeri olan, ilginç özellik ve güzelliklere sahip olması ve ender bulunması nedeniyle kamu yararı açısından mutlaka korunması gerekli olan, korumaya yönelik bilimsel çalışmalar dışında aynen korunacak alanlardır. Bu alanlarda, bitki örtüsü, topografya, siluet etkisini bozabilecek, tahribata yönelik eylemde bulunulamaz. Kesin yapı yasağı olmakla birlikte, resmi ve özel kuruluşlarca zorunlu olan alanlarda, teknik altyapı hizmetleri (kanalizasyon, açık otopark, telesiyej, teleferik, içme suyu, enerji nakil hattı, doğalgaz hattı) uygulamalarının koruma bölge kurulunun uygun göreceği şekliyle yapılabilir…” Yıldırım yazısında “Burada kesinlikle köprü ya da otoyollardan söz edilemez” dedi.
Arkeolojik sit alanlarında Yenikapı’da olduğu gibi kurtarma kazıları yapılması gerekiyor. 2863 sayılı yasa gereği arkeolojik sit alanlarında müzenin kurtarma kazısı yapması ve bulunan eserleri belgelemesi şart koşuluyor. Hatta koruma kurulu yol güzergâhının değiştirilmesini bile isteyebilir. Bu durumda da yolun yapım süresi olarak açıklanan 2015 yılsonuna kadar tamamlanması zor görünüyor. Kurula, 1/1000 ölçekli uygulama imar planları ulaştığında arkeolojik sitlerin durumu daha da netlik kazanmış olacak.
Sendika.Org
