Darwin’in dil üzerine yaptığı çalışmalar hala dilbilimciler tarafından yaygın bir şekilde kullanılıyor. Dilin evrimsel başlangıcına dair ilk çalışmaları Darwin yapıyor
Darwin’in dil üzerine yaptığı çalışmalar hala dilbilimciler tarafından yaygın bir şekilde kullanılıyor. Dilin evrimsel başlangıcına dair ilk çalışmaları Darwin yapıyor
Darwin 1871’de yayımlanan “İnsanın Türeyişi” aldı kitabında dilin evrimsel başlangıçlarına dair ilk çalışmalarını yapıyor. Kitabında insanın evrimsel başlangıçlarına dair görüşlerini irdelerken dilin gücünü de birlikte ele alıyor. Darwin dilin kökenine ilişkin en önemli etken olarak “takliti” ortaya koyar.
Bilimsel yöntemin ilk basamağında Darwin “Şimdi olsa dil nasıl başlardı” sorusuyla birlikte hipotezini ortaya koyar: “İnsanın atası bir yırtıcı hayvanla konuşmak istemiş ve bu ata, hayvanın sesini taklit etmiş olmalı.”
Taklit ve işaretler aracılığıyla gelişen ve birikim sağlayan ilkel dil biçimleri hakkında Darwin, yaşam ve eşler için mücadele avantajının sağlandığını belirtir. Böylece insan grupları kendilerine saldırabilecek yırtıcılara karşı haberleşebilme avantajı elde eder.
Dilin birikimi ise taklitleri ve işaretleri iyi anlayabilenlerin, yenilerini geliştirenlerin hayatta kalma mücadelesinde başarılı olup üremeleri sayesinde başlar.
Darwin, işaret ve taklitleri iyi kullanabilenlerin eş rekabetinde daha başarılı olduğunu ve üreme sonucunda oluşan çocukların da kalıtım yoluyla bu yeteneklerin mirasçısı olduğunu düşünür.
Taklit, doğal ayıklanma, cinsel seçilim aracılığıyla dilin ilkel birikimi başlar. Bu birikimle birlikte daha büyük, daha işlevli beyinlerin evrimi de başlar.
Darwin “İnsanın Türeyişi” adlı kitabının dilin evrimsel kökenleriyle ilgili tartışmasında, dilin değişim biçimiyle türlerin değişim biçimi arasında ne kadar çok benzerlik olduğuna dikkat kesilir. Bu benzerliklerden yola çıkarak bir liste yapar. Darwin, farklı dillerden benzer sözcüklerin olmasını dillerin geçmişe ait ortak bir dilden ortaya çıkmasıyla açıklar ve devam eder: “Tür de çok benzerdir. Farklı türlerde benzer özellikler bulunabilir çünkü ortak bir soydan gelmiştir.”
Darwin listesine devam eder ancak bir soru ortaya çıkar: Darwin herhangi bir nedeni ve amacı olmayan bu benzerlikleri işaret ederken tam olarak neyi göstermek istiyor?
Bu noktada Darwin yaratılışçılarla karşı karşıya gelir. Yaratılışçılar, “Aşağı düzeydeki koşullarda yaşayan, dikkat çekici teknolojisi olmayan, gelişmiş bir uygarlığı bulunmayan insanlar, aşağı düzeyde bir dil mi kullanıyor?” sorusunu sorar. Darwin ise yaratılışçılara karşı dilim evrimsel kökeniyle ilgili duruşunu savunur. Dil-tür koşutluklar listesinde yaratılışçılara cevap verir.
Darwin’in en önemli karşıtlarından biri de Friedrich Max Müller idi. Müller, dilin insan türünü hayvanlardan ayıran temel faktör olduğunu ve Darwincilerin bunu asla açıklayamayacağını savunur.
Meraklısına..
Darwin’in dil üzerindeki çalışmaları hakkında daha ayrıntılı bilgi için: “İnsanın Türeyişi” adlı kitap. Leeds Üniversitesi Bilim ve Felsefe Tarihi Profesörü Gregory Radick ile yapılan söyleşi.
Söyleşi için tıklayınız..
(Söyleşinin Türkçe’ye çevrilmiş hali Toplumsal Tarih dergisinin Şubat 2013 sayısında bulunuyor.)
Sendika.Org, yayın hayatına başladığından bu yana işçi sınıfı hareketinin, solun ve genel olarak toplumsal muhalefetin gündemine ilişkin, farklı politik perspektiflerden düşünsel katkılara açık bir tartışma platformu olagelmiştir. Sitemizde yayımlanan yazılar yayın kurulunun politik perspektifiyle uyumluluk göstermeyebilir. Amacımız, mücadelenin gereksinim duyduğu bilimsel ve politik bilginin üretimini zenginleştirecek tüm katkılara, yayın ilkelerimiz çerçevesinde, olabildiğince yer verebilmektir.
