Anthony Brewer’ın Marksist Emperyalizm Teorileri adlı kitabı, nihayet Türkçe’de. Kalkedon yayınlarından çıkan kitap, Marksistler arasında emperyalizm üzerine belli başlı yaklaşımları eleştirel bir analize tabi tutuyor. Eğitim listelerinde yer alması gereken bir kitap…
Bu eserdeki amacım; emperyalizm üzerine yazılmış Marksist eserlerin, hatta daha geniş çerçevede, kapitalist dünya ekonomisinin ortaya çıkışının ve gelişiminin izini sürmektir. Bu konunun ele alınmasına taraf olduğum kadar, konuya eleştirel yaklaşmaya da çalıştım: Taraf olmamın sebebi, bu teorilerden öğreneceğimiz pek çok şeyin olduğuna inanıyor olmamdır; eleştirel yaklaşmamın sebebi ise Marksist teorilerin, detaylı bir tetkiki ya da yapıcı eleştirileri dikkate alınmaksızın ya tümden kabul edilmesi ya da reddedilmesidir.
Yine bu kitapta amacım; kapitalist dünya ekonomisinin gelişimine yönelik Marksist gelenekte öne sürülen çeşitli söylemleri tartışmaya açmaktır. Konuyla ilgili olmadıkları sürece Marksist olmayan teorileri, kapitalizm öncesi imparatorlukları ve Sovyet genişlemeciliğini ele almayacağım. Bu; tamamen kendi içinde tutarlı bir söylem yaratmakla ilgili bir durum olduğundan, sayılan başlıkların önemini reddettiğim anlamına gelmemektedir. Bu aşamada, “emperyalizm”i de tanımlamaya çalışmayacağım; aslında hiçbir durumda nihai bir tanım sunmayacağım. Farklı yazarlar bu kavramı farklı anlamda kullandılar; ben yazarın kullandığı anlama dikkat çekeceğim. Bu kitapta yer alan bazı yazarlar “emperyalizm” sözcüğünü hiç kullanmadılar bile. Önceki sayfalarda geçen konu başlıkları -kapitalizmin ortaya çıkması, dünyaya yayılması, farklı bölgelerdeki eşitsiz gelişme, bazı ülkelerin diğerleri üzerinde kurduğu üstünlük- “emperyalizm” olarak tanımlamayı tercih ettiğimiz unsurlar ne olursa olsun, birbirine bağlıdır.
Anthony Brewer