Devlet Planlama Teşkilatı (DPT) illerde öne çıkan, diğer bir deyişle lokomotif sanayi sektörlerini belirledi.

Araştırmaya göre İstanbul’da giyim eşyası imalatı, Ankara’da mobilya, İzmir’de ise tarıma dayalı sanayi öne çıkan sektörler. Gıda ürünleri ve içecek imalatı ise 64 il ile ülke genelinde en yaygın sektör olarak göze çarpıyor.

DPT tarafından gerçekleştirilen “İllerde Öne Çıkan Sanayi Sektörleri” konulu çalışmaya göre, İstanbul’da giyim eşyası imalatı, kürkün işlenmesi ve boyanması ile tekstil ürünleri imalatı öne çıkan sektörler olarak belirlendi. Çalışmaya göre, İstanbul çok sektörlü bir yapıyla sahip olmakla birlikte söz konusu iki sektör nispi olarak öne çıkıyor. Diğer dış giyim eşyası, iç giyim eşyası ve deri giyim eşyası alt sektörleri de giyim eşyası imalatının en önemli alt sektörleri olarak belirlendi. Tekstilde ise en önemli alt sektörler, trikotaj, hırka vb. imalatı, pamuklu dokuma ve giyim eşyası dışında hazır tekstil ürünleri imalatı olarak sıralandı.

Ankara’da mobilya öne çıkıyor

Türkiye’nin en büyük mobilya üretim bölgesinin yer aldığı Siteler’in de etkisiyle başkent Ankara’da da, mobilya imalatı öne çıkan sektörlerden biri oldu. Ayrıca başka yerlerde sınıflandırılmamış (BYS) makine ve teçhizat imalatı, motorlu kara taşıtı, römork ve yarı römork imalatı ile tıbbi aletler, hassas ve optik aletler imalatı sektörleri de öne çıkan sektörler olarak tespit edildi. Ankara’yı pek çok il ve Türkiye’nin sektörel yapısından ayıran en önemli özellik ise, tarım ve orman varlığı ile yer altı zenginliğe dayalı, düşük teknolojili üretimden ziyade, yüksek ve orta teknoloji ile gelişmiş insan kaynaklarına dayalı olarak, yüksek katma değerli ürünler üretilmesi olarak gösteriliyor.

İzmir’de tarıma dayalı sanayi

Türkiye’nin üçüncü büyük ili İzmir’de ise başat sektörler olarak, gıda ürünleri ve içecek, tekstil ve tütün ürünleri imalatı ile bitkisel üretim göze çarpıyor. Çalışmada, İzmir’de tarımsal gelişmişliğe bağlı olarak, tarıma dayalı sanayi kollarının oldukça geliştiği ve ihracata kanalize olduğu tespiti de yer alıyor.

64 ilde gıda ürünleri imalatı

Bu arada gıda ürünleri ve içecek imalatı, 64 il ile ülke genelinde en yaygın sektör olarak göze çarpıyor. Kıyı illeri için genelleme yapıldığında, iklimin ve bitki örtüsünün elverişli, ham madde potansiyelinin yüksek ve dış tüketime yönelik olduğu görülüyor. Diğer bölge illerinde, özellikle az gelişmiş yerlerde, üretimin daha ziyade iç piyasaya dönük olduğu ve sektörün büyük olmamasına rağmen il ekonomisinin küçüklüğü nedeniyle ön plana çıktığı görülüyor.

Öte yandan çalışmanın, illerde öne çıkan sektörleri belirttiği, bununla birlikte sektörlerin rekabet güçlerine işaret eden ‘bölgesel mukayeseli üstünlükleri’ vermediği hatırlatıldı. Söz gelimi gıda sektörünün illerin bir çoğunda öne çıkmasına rağmen, bazı illerde öne çıkmamasına rağmen öne çıktığı diğer illere göre ‘daha fazla potansiyele’ sahip olduğu tespitine yer verildi.

Tekstil üç bölgede yaygın

DPT’nin araştırmasına göre tekstilin “üç bölgede” yaygın olduğu gözlenirken, birinci bölge Adana, Yozgat, Diyarbakır ve Şanlıurfa dörtgeninden, ikinci bölge İzmir, Aydın, Denizli, Uşak ve Isparta illerinden, son bölge ise Edirne, Kırklareli, Tekirdağ, İstanbul, Bursa, Sakarya ve Yalova’dan oluşuyor. Derinin tabaklanması ve işlenmesi, Tekirdağ, Uşak ve Muş’ta öne çıkarken, mekansal bir kümelenme görülmüyor. Ağaç ürünleri imalatı ise genellikle ormanların yoğun olduğu Karadeniz ve Akdeniz bölgeleri ile ağaç işlemeciliğinin ön plana çıktığı doğu illerinde yaygınlaşmış durumda bulunuyor. Ana metal sanayi, metal cevherlerinin çıkarıldığı ve yoğun olarak kullanıldığı Zonguldak, Karabük, Konya, Kırşehir, Hatay, Samsun ve Kocaeli’de öne çıkıyor. Motorlu taşıt imalatı ise Bursa ve Sakarya, Ankara, Aksaray ve Konya’da öne çıkan sektör olarak belirleniyor.