OECD 2006 İstihdamın Görünüşü- İş ve Ücretleri Artırmak isimli raporuna göre Ülkemizin nüfusa göre istihdam oranı, işgücü katılım oranı ve işsizlik oranları 30 OECD ülkesi ile mukayese edilmekte ve ülkemizin konumu belirlenmektedir. 15-64 yaş grubunda yüzde olarak istihdam/nüfus, işgücüne katılım ve işsizlik oranları cinsiyete göre 1994 ve 2001-2005 yılları için aşağıda verilmiştir. TOPLAM İŞGÜCÜNDE İŞSİZLİK […]
OECD 2006 İstihdamın Görünüşü- İş ve Ücretleri Artırmak isimli raporuna göre Ülkemizin nüfusa göre istihdam oranı, işgücü katılım oranı ve işsizlik oranları 30 OECD ülkesi ile mukayese edilmekte ve ülkemizin konumu belirlenmektedir. 15-64 yaş grubunda yüzde olarak istihdam/nüfus, işgücüne katılım ve işsizlik oranları cinsiyete göre 1994 ve 2001-2005 yılları için aşağıda verilmiştir.
TOPLAM İŞGÜCÜNDE İŞSİZLİK ve İSTİHDAM
İstihdam/nüfus oranı (15-64 yaş, %)
| Ülke | 1994 | 2001 | 2002 | 2003 | 2004 | 2005 |
| Türkiye | 52.4 | 47.8 | 46.7 | 45.5 | 46.1 | 45.9 |
| OECD Ort. | 64.0 | 65.5 | 65.1 | 64.9 | 65.3 | 66.5 |
| En İyi Ülke (İsviçre)* | 75.6 | 79.2 | 78.9 | 77.9 | 77.4 | 77.2 |
| En Kötü Ülke (Türkiye)* | 52.4 | 47.8 | 46.7 | 45.5 | 46.1 | 45.9 |
*2005 yılı için
Türkiye’de istihdamın nüfusa oranı 1994’te %52.4 iken 2001’de %47.8 ve 2005’te %45.9 olmuştur. Ülkemizde nüfusun yaklaşık %54’ü istihdam edilememektedir. Türkiye istihdam edebilmede OECD ülkeleri ortalaması ile karşılaştırıldığında yaklaşık %20 daha geridedir. En iyi istihdam OECD ülkeleri içinde İsviçre’de olup %77’den fazladır. Türkiye OECD ülkeleri içinde 2001-2005 yılları içinde istihdam/nüfus oranı en kötü/düşük olan ülke olmuştur.
İsgücü Katılım Oranı (15-64 yaş, %)
| Ülke | 1994 | 2001 | 2002 | 2003 | 2004 | 2005 |
| Türkiye | 57.5 | 52.3 | 52.3 | 51.1 | 51.5 | 51.3 |
| OECD Ort. | 69.5 | 69.9 | 69.9 | 69.8 | 70.1 | 70.3 |
| En İyi Ülke (İsviçre)* | 78.8 | 81.2 | 81.3 | 81.4 | 81.0 | 80.9 |
| En Kötü Ülke (Türkiye)* | 57.5 | 52.3 | 52.3 | 51.1 | 51.5 | 51.3 |
*2005 yılı için
Türkiye’de işgününe katılım oranında 1994 yılında %57.5’luk bir oran varken 2005’de %51.3’lere kadar gerilemiştir. OECD ülkelerinde işgününe katılım oranı 1994’dan 2005’e artış göstermiş ve 2005’te %70.3 olmuştur. Türkiye işgücüne katılımda OECD’nin %19 gerisinde kalmıştır. İşgücüne katılımda en iyi ülke yaklaşık %81 ile İsviçre olurken, Türkiye yine OECD içinde işgücüne katılımda sonunculuğu kimseye kaptırmamıştır.
İşsizlik Oranı (15-64 yaş, %)
| Ülke | 1994 | 2001 | 2002 | 2003 | 2004 | 2005 |
| Türkiye | 8.8 | 8.6 | 10.6 | 10.8 | 10.6 | 10.5 |
| OECD Ort. | 7.8 | 6.3 | 6.9 | 7.1 | 6.9 | 6.7 |
| En İyi Ülke (Meksika)* | 4.4 | 2.2 | 2.5 | 2.6 | 3.1 | 3.6 |
| En Kötü Ülke (Polonya)* | 14.8 | 18.6 | 20.3 | 20.0 | 19.3 | 18.0 |
*2005 yılı için
Ülkemizde işsizlik oranı 1994’de %8.8 iken 2005’te %10.5 kadar çıkmıştır. OECD ülkeleri ortalaması 1994’te %7.8 iken 2005’te %6.7’ye gerilemiştir. İşsizliğin en az olduğu OECD ülkesi Meksika (%6.7) iken en fazla olan ülkede Polonya’dır (%18).
ERKEKLERDE İŞSİZLİK ve İSTİHDAM
İstihdam/nüfus oranı (15-64 yaş, %)
| Ülke | 1994 | 2001 | 2002 | 2003 | 2004 | 2005 |
| Türkiye | 74.6 | 69.3 | 66.9 | 65.9 | 67.9 | 68.2 |
| OECD Ort. | 75.4 | 75.8 | 75.1 | 74.6 | 74.9 | 75.1 |
| En İyi Ülke (İzlanda)* | 82.4 | 88.0 | 85.7 | 86.8 | 86.2 | 87.4 |
| En Kötü Ülke (Polonya)* | 64.9 | 59.2 | 57.0 | 56.7 | 57.4 | 59.0 |
*2005 yılı için
Türkiye’de istihdamın nüfusa oranı 1994’te %74.6 iken 2001’de %69.3 ve 2005’te %68.2 olmuştur. Ülkemizde erkek nüfusun yaklaşık %32’si istihdam edilememektedir. Türkiye istihdam edebilmede OECD ülkeleri ortalaması ile karşılaştırıldığında yaklaşık %7 daha geridedir. En iyi istihdam OECD ülkeleri içinde Iceland olup %82’den fazladır. Türkiye OECD ülkeleri içinde 2001-2005 yılları içinde istihdam/nüfus oranı açısından 30 ülke içinde sondan 6. sırada yer alabilmiştir.
İsgücü Katılım Oranı (15-64 yaş, %)
| Ülke | 1994 | 2001 | 2002 | 2003 | 2004 | 2005 |
| Türkiye | 81.9 | 76.1 | 75.1 | 74.0 | 76.1 | 76.2 |
| OECD Ort. | 81.4 | 80.7 | 80.5 | 80.2 | 80.3 | 80.3 |
| En İyi Ülke (İsviçre)* | 89.6 | 89.2 | 88.7 | 88.5 | 88.0 | 87.4 |
| En Kötü Ülke (Macaristan)* | 67.8 | 67.2 | 67.1 | 67.6 | 67.2 | 67.9 |
*2005 yılı için
Türkiye’de işgününe katılım oranında 1994 yılında %81.9’luk bir oran varken 2005’de %76.1’lere kadar gerilemiştir. OECD ülkelerinde işgününe katılım oranı 1994’dan 2005’e azalış göstermiş ve 2005’te %80.3 olmuştur. Türkiye işgücüne katılımda OECD’nin %4 gerisinde kalmıştır. İşgücüne katılımda en iyi ülke yaklaşık %90 ile İsviçre ve en kötü ülke Macaristan (%68) olurken, Türkiye yine OECD içinde işgücüne katılımda 30 ülke içinde sondan 7. olmuştur.
İşsizlik Oranı (15-64 yaş, %)
| Ülke | 1994 | 2001 | 2002 | 2003 | 2004 | 2005 |
| Türkiye | 9.0 | 9.0 | 11.0 | 11.0 | 10.8 | 10.5 |
| OECD Ort. | 7.4 | 6.0 | 6.7 | 6.9 | 6.7 | 6.5 |
| En İyi Ülke (İzlanda)* | 5.1 | 2.1 | 3.6 | 3.7 | 3.3 | 2.7 |
| En Kötü Ülke (Polonya)* | 13.4 | 17.2 | 19.5 | 19.3 | 18.5 | 16.9 |
Ülkemizde işsizlik oranı 1994’de %9 iken 2005’te %10.5 kadar çıkmıştır. OECD ülkeleri ortalaması 1994’te %7.4 iken 2005’te %6.5’e gerilemiştir. İşsizliğin en az olduğu OECD ülkesi Iceland (%2.7) iken en fazla olan ülkede Polonya’dır (%16.9).
KADINLARDA İŞSİZLİK ve İSTİHDAM
İstihdam/nüfus oranı (15-64 yaş, %)
| Ülke | 1994 | 2001 | 2002 | 2003 | 2004 | 2005 |
| Türkiye | 30.4 | 26.3 | 26.6 | 25.2 | 24.3 | 23.7 |
| OECD Ort. | 52.9 | 55.4 | 55.3 | 55.3 | 55.8 | 56.1 |
| En İyi Ülke (İzlanda)* | 74.6 | 81.1 | 79.8 | 81.2 | 79.4 | 81.2 |
| En Kötü Ülke (Türkiye)* | 30.4 | 26.3 | 26.6 | 25.2 | 24.3 | 23.7 |
*2005 y
ılı için
Türkiye’de kadın istihdamın kadın nüfusa oranı 1994’te %30.4 iken 2001’de %26.3 ve 2005’te %23.7 olmuştur. Ülkemizde kadın nüfusun yaklaşık %66’sı istihdam edilememektedir. Türkiye istihdam edebilmede OECD ülkeleri ortalaması ile karşılaştırıldığında yaklaşık %32.4 daha geridedir. En iyi istihdam OECD ülkeleri içinde İceland’ta olup %81’den fazladır. Türkiye OECD ülkeleri içinde 2001-2005 yılları içinde istihdam/nüfus oranı en kötü/düşük olan ülke olmuştur.
İsgücü Katılım Oranı (15-64 yaş, %)
| Ülke | 1994 | 2001 | 2002 | 2003 | 2004 | 2005 |
| Türkiye | 33.1 | 28.5 | 29.5 | 28.1 | 27.0 | 26.5 |
| OECD Ort. | 57.8 | 59.4 | 59.6 | 59.7 | 60.1 | 60.4 |
| En İyi Ülke (Norveç)* | 70.9 | 76.4 | 76.6 | 75.8 | 75.7 | 75.4 |
| En Kötü Ülke (Türkiye)* | 33.1 | 28.5 | 29.5 | 28.1 | 27.0 | 26.5 |
*2005 yılı için
Türkiye’de işgününe katılım oranında 1994 yılında %33.1’lik bir oran varken 2005’de %26.5’lara kadar gerilemiştir. OECD ülkeleri kadınlarda işgücüne katılımda OECD’nin %34 gerisinde kalmıştır. İşgücüne katılımda en iyi ülke yaklaşık %75.4 ile Norveç olurken, Türkiye yine OECD içinde kadınlarda işgücüne katılımda sonunculuğu kimseye kaptırmamıştır.
İşsizlik Oranı (15-64 yaş, %)
| Ülke | 1994 | 2001 | 2002 | 2003 | 2004 | 2005 |
| Türkiye | 8.8 | 8.6 | 10.6 | 10.8 | 10.6 | 10.5 |
| OECD Ort. | 7.8 | 6.3 | 6.9 | 7.1 | 6.9 | 6.7 |
| En İyi Ülke (Meksika)* | 4.4 | 2.2 | 2.5 | 2.6 | 3.1 | 3.6 |
| En Kötü Ülke (Polonya)* | 14.8 | 18.6 | 20.3 | 20.0 | 19.3 | 18.0 |
Ülkemizde işsizlik oranı 1994’de %8.8 iken 2005’te %10.5 kadar çıkmıştır. OECD ülkeleri ortalaması 1994’te %7.8 iken 2005’te %6.7’ye gerilemiştir. İşsizliğin en az olduğu OECD ülkesi Meksika (%6.7) iken en fazla olan ülkede Polonya’dır (%18).
YAŞ GRUPLARINA GÖRE KARŞILAŞTIRMA
| 15-24 Yaş | 25-54 Yaş | 55-64 Yaş | ||
| TÜRKİYE | İşsizlik Oranı (%) | 19.3 | 8.7 | 3.4 |
| İşgücü Katılım Oranı | 38.7 | 59.3 | 31.9 | |
| İstihdam/Nüfus Oranı | 31.2 | 54.1 | 30.8 | |
| OECD Ort. | İşsizlik Oranı (%) | 13.3 | 5.9 | 4.5 |
| İşgücü Katılım Oranı | 49.4 | 80.7 | 54.2 | |
| İstihdam/Nüfus Oranı | 42.8 | 76.0 | 51.8 |
2005 yılında ülkemizde 15-24 yaş grubunda işsizlik oranı %19.3 iken OECD ortalaması %13.3; 25-54 yaş grubunda bizde %8.7 iken OECD’de %5.9 ve 55-64 yaş grubunda bizde %3.4 iken OECD’de %4.5’tur. İşsizlik oranı en fazla 15-24 yaş grubunda en az 55-64 yaş grubundadır. İşgücüne katılım oranı 15-24 yaş grubunda bizde %38.7 OECD’de %49.4; 25-54 yaş grubunda ülkemizde %59.3 OECD’de %80.7; 55-64 yaş grubunda bizde %30.8 OECD’de %54.2’dir. İşgücüne katılım en fazla orta yaş grubundadır. İstihdam/nüfus oranı 15-24 yaş grubunda %31.2 OECD’de %42.8; 25-54 yaş grubunda bizde %54.1 OECD’de %76 ve 55-64 yaş grubunda bizde %30.8 ve OEDC’de %51.8’dir.
Ülkemizde istihdam olanağı eğitim seviyesi yükseldikçe artmaktadır. Eğitim seviyesinin yüksekliği bayanların istihdamında daha fazla önem kazanırken erkeklerde daha az önemli olmaktadır. Kıt olan iş piyasasında bayanların istihdam edilebilmesi için eğitim seviyesinin çok iyi olması kaçınılmaz olmaktadır.
UZUN SÜRELİ İŞSİZLİK
2005 yılı OECD verilerine göre uzun süreli işsizliğin toplam işsizliğe oranı ülkemizde ve OECD ülkelerinde şöyledir. Altı ay ve daha fazla işsizlerin toplam issizlere oranı Türkiye’de %55.6 iken OECD ortlaması %47 olmuştur. Oniki ay ve daha fazla işsizlerin oranı ise ülkemizde %39.6 iken OECD’de %32.9 olmuştur. Uzun süreli işsiz kalmada en iyi ülke Meksika olup en kötü ülke Slovak Cumhuriyetidir.
| 6 ay ve daha fazla | 12 ve daha fazla | |
| TÜRKİYE | 55.6 | 39.6 |
| OECD Ort. | 47.0 | 32.9 |
| En iyi ülke (Meksika) | 6.8 | 2.4 |
| En Kötü Ülke (Slovakya) | 81.4 | 68.1 |
PART-TİME ÇALIŞMADA CİNSİYET DAĞILIMI
2005 yılı OECD verilerine göre ülkemizde part-time (yarım zamanlı) çalışanların toplam istihdama oranı %5.8 iken, part-time çalışanların %59.4’ü kadındır. Part time çalışanların oranı OECD ortalamasında %15.4 iken kadınların oranı %72.9’dur. Ülkemizde part-time çalışma ve çalıştırma kavramı pek oturmamış olup part-time işler çoğunlukla bayanlara yaptırılmaktadır. Ancak OECD ülkelerinde part-time çalışma bayanlarda Türkiye’den yaklaşık %13 daha fazladır.
SONUÇLAR
Ülkemizde istihdamın nüfusa oranı %46 ile OECD ortalamasından %20 geridedir. Türkiye’de işgücüne katılmayanların oranı %49 iken bu oran OECD’de %30 civarındadır. Türkiye %10.5 işsizlik ile OECD ortalamasından %36 daha fazla işsize sahiptir. Erkeklerde istihdamın nüfusa oranı ve işgücüne katılım oranı ülkemizde ve OECD ortalamasında birbirine yakındır. Erkeklerde ve bayanlarda işsizlik ülkemizde OECD’den oldukça fazladır. Bayanlarda istihdamın nüfusa ve işgücüne katılım oranları OECD ortalamalarından çok düşüktür. Ülkemizde yaş gruplarına göre en fazla işsizlik gençlerde (15-24) en az yaşlılarda (55-64 yaş) olmaktadır. Türkiye’de 6 ay ve daha uzun süreli işsizlik %56, 12 ay ve daha uzun süreli işsizlik %40 civarındadır. Ülkemizde toplam istihdamın ancak %6’sı part-time çalışmakta ve part time çalışanlarında yaklaşık % 60’ı kadındır.
Türkiye hem toplam (erkek+kadın) hem de kadınlarda istihdam/nüfus ve işgücüne katılım oranlarında 30 OECD ülkesi arasında maalesef sonuncu gelmiştir. Sonuç olarak son 5 yıldır ülkemizde istihdam ve işgücüne katılım oranları azalmakta ve işsizlik oranları artmaktadır. İstihdamda erkekler kadınlara göre daha şanslıdırlar. İşsizlik oranı açısında kadın-erkek arasında çok fazla fark yoktur. Ülkemizde işsizlikte en şansız grup yeni mezun yeni işe girecek gençler olmaktadır. Yaşlı ve tecrübeliler iş açısından fazla sıkıntı çekmemektedir. Hatta bazıları ikinci bir iş’te rahatlıkla yapabilmektedir. Ülkemizde işsizlik sıkıntısı fazla olan kadınlar daha çok part-time istihdama yönelmiştir.
KAYNAK: OECD.org
30.06.2006
Prof.Dr.Muammer KAYA, Eskişehir-Osmangazi Üniversitesi
Teknoloji Araştırma Merkezi (TEKAM) Müdürü
e-posta: [email protected]
