Sağlık sektörünün dünyada toplam cirosu 2005’te 3.1 trilyon dolar. Harcamaların büyük bölümünü hükümetler finanse ediyor. Yolsuzluklar dizboyu Küresel çaptaki yolsuzluklar konusunda her yıl geniş kapsamlı bir rapor hazırlayan Transparency International (Uluslararası Saydamlık Örgütü), bu yıl projektörleri sağlık sektöründeki yolsuzluklara çevirdi. 2006 Küresel Yolsuzluk Raporu’nda sağlık sektörünün temel sorunları analiz edilirken, hastanelerde ve ilaç sanayiindeki yolsuzlukların […]
Sağlık sektörünün dünyada toplam cirosu 2005’te 3.1 trilyon dolar. Harcamaların büyük bölümünü hükümetler finanse ediyor. Yolsuzluklar dizboyu
Küresel çaptaki yolsuzluklar konusunda her yıl geniş kapsamlı bir rapor hazırlayan Transparency International (Uluslararası Saydamlık Örgütü), bu yıl projektörleri sağlık sektöründeki yolsuzluklara çevirdi.
2006 Küresel Yolsuzluk Raporu’nda sağlık sektörünün temel sorunları analiz edilirken, hastanelerde ve ilaç sanayiindeki yolsuzlukların ne kadar yaygın ve derine işlemiş olduğu da gözler önüne seriliyor. Amerika ve Meksika’dan Çin ve Hindistan’a, İngiltere ve Nijerya’dan Venezüella’ya, 45 ülkenin sağlık sisteminin masaya yatırıldığı raporda Türkiye yok. Ama bizim bulunmamamızın nedeni sağlık sektörümüzün pir-ü pak olmasından değil, geçen yıl sıramızı savmış olduğumuzdan…
Transparency International’ın yıllık raporlarında, sınırlı sayıda ülkenin durumuna yer verilebiliyor. 2005 Raporu’nda deprem ve inşaat sektöründeki yolsuzlukların yol açtığı ölümler ana konu olarak seçilmiş ve Türkiye’ye de çok geniş yer verilmişti.
3.1 trilyon dolar
Rapora göre geçen yıl dünyada sağlık hizmetleri için harcanan toplam para miktarı 3,1 trilyon dolar ve bu paranın büyük kısmı, hükümetler tarafından finanse ediliyor. Yani vergi mükelleflerinin ceplerinden çıkıyor. Böylesi muazzam bir miktar, üstelik de hükümetler tarafından finanse ediliyorsa, yolsuzlukların yaşanması kaçınılmaz oluyor.
İnsanların en temel haklarından biri olan sağlıklı yaşama hakkı, sektördeki devasa yolsuzluklar sonucunda ellerinden alınıyor. Raporda yolsuzlukların en çok yoksulları ve orta sınıfı olumsuz etkilendiği, zenginlere pek yansımadığı da belirtiliyor.
ABD’nin sağlık bütçesi
Yolsuzluğun en büyük olduğu ülke, sağlık harcamalarının da en yüksek olduğu ABD. Tüm dünyada sağlık harcamalarına aktarılan miktar 3.1 trilyon dolar ve bu miktarın 1.6 trilyon doları, tek başına ABD’de harcanıyor. Ve bu kadar yüksek harcama söz konusu olunca, rüşvet çarkı da çeşitli “harcama kalemleri” olarak devreye sokuluyor. Amerika’nın sağlık bütçesi, 1965’te GSYİH’nın % 5.7’sine eşdeğerken, 1980’de bu oran % 8.8’e, 2003’te ise % 15.6’ya yükseldi.
Karlılaştırma yapabilmek için, OECD’nin Avrupalı üyelerinin yıllık toplam sağlık harcaması 1 trilyon dolar. Latin Amerika ülkelerininki 136 milyar dolar.
Nedeni ve türleri
2006 Küresel Yolsuzluk Raporu’nda, sağlık sektöründeki büyük çaplı yolsuzluklar ve rüşvet çarkının nedenleri şöyle sıralanıyor:
Sağlık hizmetlerini geliştirmeye yönelik çalışmalarda, fonlara aktarılan büyük miktarlardaki mali kaynakların cazibesi
Acil durumlarda büyük miktarda sağlık hizmetine hızla ihtiyaç duyulması ve kontrol mekanizmasının sıkça by – pass edilmesinin yarattığı yüksek yolsuzluk riski
Çok sayıda tarafın işbirliği mecburiyetinden doğan sistem karmaşıklığının kötüye kullanılması
Sağlık piyasalarındaki belirsizlikler
Raporda belli başlı yolsuzluk türleri de belirtilmiş:
Sağlık bütçesinden ve kullanıcı ücreti gelirlerinden aşırmalar
Satın almalardaki yolsuzluklar
Ödeme sistemindeki yolsuzluklar
İlaç sanayii ikmal zincirindeki yolsuzluklar.
