DİSK’in Abant Toplantısı’nın gelişme öyküsü Sosyal İş dergisinin Ekim 2005 tarihli 39. sayısında bir başka gözden aktarıldı. Konuya ilişkin tartışmalarda referans olması açısından yayınlamakta yarar görüyoruz. Sendika.org

DİSK’TEN YUVARLAK MASA TOPLANTISI: “TÜRKİYE’DE SOL’UN GELECEĞİ”

• Toplantıdan yeni parti bekleyenler de var
• Toplantıya DİSK Başkanlar Kurulu ile Akademisyen ve Gazeteciler katılacak
• “Sol”un tartışılacağı toplantıda sol partilerin temsilcileri yok
• Başkanlar Kurulu toplantı sonunda genel bir değerlendirme yapacak
• 14-15 Ekimde yapılacak toplantı, daha önce 27 Mayıs’ta yapılacaktı

DİSK 14-15 Ekim’de “Türkiye’de Ekonomik ve Siyasi Gelişmeler ve Solun Geleceği” konulu bir toplantı düzenliyor. Daha önce 27 Mayıs’ta yapılacağı duyurulan toplantı ileri bir tarihe ertelenmişti.

Toplantının öyküsü şöyle
DİSK, üye sendikalarına gönderdiği 5 Mayıs 2005 tarihli “Aydınlar Konferansı” rumuzlu bir yazı ile; 27-29 Mayıs 2005 günlerinde Genel-İş Ören Abdullah Baştürk Tesislerinde “Türkiye’de Ekonomik ve Siyasi Gelişmeler ve Solun Geleceği” konulu bir toplantı düzenleyeceğini, toplantıya önemli akademisyenler ve gazetecilerin katılacağını bildirmişti. Toplantıya DİSK Başkanlar Kurulu Üyeleri (DİSK Yönetim Kurulu Üyeleri, Denetleme Kur. Bşk., Sendika Başkanları) ile DİSK eski Genel Başkanları ve Genel Sekreterleri de davetliydi.
Aynı yazıda “Bu toplantıda akademisyenler ve gazeteciler, siyasal demokrasinin geliştirilmesi için sol çözümler, egemen iktisat politikaları karşısında alternatif çözümler ve dış politikada sol yaklaşımlar konularıyla ilgili görüşlerini ortaya koyacaklardır. Yuvarlak masa toplantısı şeklinde düzenlenen bu toplantıda esas amaç, saptanan konular ile ilgili görüş ve önerilerin ortak bir platformda buluşmasıdır.” deniliyordu.
Toplantı programı olarak sırasıyla: “1) Türkiye’deki Gelişmeler ve Sol: Genel durum, 2) Siyasal Demokrasinin Geliştirilmesi İçin Sol Çözümler, 3) Egemen İktisat Politikaları Karşısında Alternatif Çözümler, 4) Dış Politikada Sol Yaklaşımlar” konulu oturumlar belirtiliyordu. 29 Mayıs 2005 Pazar günü de DİSK Başkanlar Kurulu toplanacak ve genel değerlendirme yapılacaktı.
Katılımcılar olarak da Ahmet İnsel, Ayşe Buğra, Bilsay Kuruç, Can Dündar, Derya Sazak, Erdal Şafak, Erinç Yeldan, Erol Katırcıoğlu, Fuat Keyman, İsmail Duymaz, Şule Kut, Füsun Üstel, Kuvvet Lordoğlu, Hikmet Çetinkaya, İbrahim Kaboğlu, Korkut Boratav, Meryem Koray, Nazif Ekzen, Oğuz Oyan, Oktar Türel, Oral Çalışlar, Sadun Aren, Şükran Soner, Taner Berksoy, Tuncer Bulutay, Tülin Öngen, Yakup Kepenek, Yalçın Doğan, Zafer Üskül, Zekeriya Temizel’den oluşan 30 isim yer alıyordu.

Yönetim Kurulumuz izlemeyi talep etti
Bu yazıyı değerlendiren sendikamız Genel Yönetim Kurulu, toplantıyı önemli bularak, tüm masrafları sendikamızca karşılanmak üzere, toplantının Genel Yönetim Kurulu Üyelerimizce de izlenmesi istemini 6 Mayıs 2005 tarihli bir yazı ile Konfederasyonumuza iletmişti.
Konfederasyonumuz 12 Mayıs 2005 günlü cevabi yazısı ile “… özellikle katılımcı akademisyen ve gazetecilerle yapılan görüşmeler sonucunda salonun fiziki yetersizliği de dikkate alınarak verimli bir toplantı yapılabilmesi için katılımcıların belirli bir sayıda tutulmasının yararlı olacağı kararlaştırılmıştır.” diyerek istemimizi kabul etmemiştir. Aynı yazıda konfederasyonumuz “Aydınlar Konferansı” adı ile düzenlediğini bildirdiği toplantının, katılımın geniş tutulması halinde “konferans niteliğine” bürüneceğini de belirtmiş idi.
Sendikamız 12 Mayıs 2005 tarihli bir yazı ile bu noktayı da konfederasyonumuz dikkatine sundu. Konfederasyonumuz bu yazımıza da 13 Mayıs 2005 tarihinde ” ‘İlgi; Aydınlar Konferansı hk’ şeklindeki ibare sehven hatalı yazılmış olup, doğrusu ‘İlgi; Akademisyen ve Gazeteciler ile yapılacak yuvarlak masa toplantısı hk.’ olacaktır.” yanıtını verdi.
Yönetim kurulumuz, eski genel başkan(!) ve genel sekreterlerin bile çağrıldığı bu toplantıyı, tüm sendikaların yönetim kurullarının izlemesi gerektiğine inanmaktadır. DİSK’in tüzük ve genel kurul kararlarını uygulayacak mekanizma budur ve tartışılacak olan da “gelecek”tir. Kaldı ki, daha önce Ören için ileri sürülen “fiziki yetersizliğin” Bolu Koru Otel’de de devam ettiği belli değildir!

Toplantı erteleniyor
Konfederasyonumuz bu kez 20 Mayıs 2005 günlü bir genel yazı ile ” … daha önce size gönderdiğimiz ve onaylarını aldığımız davetli, akademisyen ve gazetecilerin bir bölümünün, son günlerde ortaya çıkan üniversite görevleri ve diğer toplantıları nedeniyle katılamayacaklarını bildirmeleri üzerine …” gerekçesiyle toplantının ileri bir tarihe ertelendiğini bildirmiştir.

İlk kez Taha Akyol Duyuruyor
Milliyet Gazetesi yazarı ve CNN TÜRK Genel Müdürü TAHA AKYOL, 10 Eylül 2005 günlü Milliyet’teki köşesinde, ertelenen bu toplantının “Ekim ayında muhtemelen 14-15 Ekimde Bolu’da bir toplantı yapılacak. Başı çeken DİSK … Süleyman Çelebi bu konuda bir hayli aktif … Gerçek bir ‘sosyal demokrat’ platform oluşacak, geniş bir sol kitle partisinin imkanları konuşulacak.” biçiminde kamuoyuna duyuruyordu. Akyol bu yazısında Çelebi ile yaptığı telefon konuşmasından söz ederek başka konuları da anlatmaktaydı.
Milliyet yazarı Akyol bu toplantıyı “Dileğim solda yeni bir küçük ünitenin daha ortaya çıkması değil, büyük bir kitle partisinin çekirdeğinin oluşturulmasıdır: Etnisizme karşı çıkan, doktriner değil pragmatik, İspanyol Sosyalist Partisi, İngiliz İşçi Partisi gibi bir parti; ama tabii Türkiye’nin “gelişmekte olan ülke” olduğu gerçeğine dayalı bir parti…” özlemi ile değerlendiriyordu.
Milliyet yazarı Akyol’un sözünü ettiği toplantı hakkında DİSK’ten sendikalara hiçbir bildirim ve bilgi gelmemişti.

DİSK Toplantıyı Bildiriyor
19 Eylül 2005 günü Konfederasyonumuz DİSK, daha önce ertelenen toplantının 14-15 Ekim tarihlerinde Bolu Koru Otel’de yapılacağını sendikalara bir yazı ile duyurdu. Oturum konuları bu kez “1) Dünya’da ve Türkiye’deki Son Gelişmeler ve Solun Genel Durumu, 2)Ülkemizde Ekonomik, Sosyal Gerçekler ve Sol Politikalar, 3) Siyasal Sistem, Dış Politika ve Sol, 4) Türk Sol’unun Geleceği” olarak düzenlenmişti.
Bu toplantının akademisyen ve gazeteci katılımcıları olarak 26 isim belirtilmekteydi. Bu listede ilk listede bulunmayan 11 yeni isim yer alırken, ilk listede yer alan 17 isim ise listede yer almıyordu. Toplantı katılımcıları ; Ayşe Buğra, Aydın Engin, Ayşe Ayata, Burhan Şenatalar, Bülent Tanla, Can Dündar, Derya Sazak, Erinç Yeldan, Erol Katırcıoğlu, Erol Tuncer, Ersin Salman, Faik Öztrak, Fut Keyman, Hikmet Çetinkaya, İbrahim Kaboğlu, Meryem Koray, Dr. Necdet İpekyüz (Diyarbakır Tabip Odası eski Başk.) – (Bu açıklama listede yalnızca bu isimle ilgili olarak verildiği gibi yazılmıştır), Oral Çalışlar, Osman Arolat, Rıdvan Akar, Sadun Aren, Tarık Akan, Turgut Tarhanlı, Yalçın Doğan, Yavuz Baydar, Zekeriya Temizel’den oluşmaktadır.

Sol siyasi partiler yok (!)
Konfederasyonumuzca düzenlenen ve Sol’un tartışılacağı böylesine bir toplantıda sol’da mevcut siyasi parti temsilcilerinin çağrılı olmamaları, bize göre önemli bir eksiklik olarak göze çarpıyor.

Toplantıya medyada yer veriliyor
Radikal’de Genel Yayın Yönetmeni İsmet Berkan
22 Eylül 2005 günü köşesinde “Bu köşede defalarca yazıldı, Türkiye’de bir muhalefet sorunu var diye. Elbette CHP ve MHP gibi partiler parlamento içinde veya dışında muhalefet görevlerini yerine getiriyorlar ama dediğim gibi Batı yanlısı çizgide ciddi bir boşluk var.” dedikten sonra Celal Doğan’ın girişimini olumlayarak “Bir de Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu DİSK’in başını çekmek istediği oluşum var. Onlar da, muhalefetteki boşluğu dolduracak bir siyasi partinin nasıl olması gerektiğini önümüzdeki günlerde bir otele kapanıp tartışacaklar.” diyerek DİSK’in toplantısını vurguluyor.
Yine aynı tarihli Radikal Gazetesinde, toplantı ile ilgili olarak DİSK Genel Başkanı’nın şu sözlerine yer verilmiş; “Emekten yana bir iktidarın kurulmasında kolaylaştırıcı olmak, DİSK Genel Kurul’unda aldığımız karar sonucu. Bu toplantıda, dış politika, siyaset ve ekonomi konularında alternatif oluşturulmasına yönelik görüşler tartışılacak. Bizim rolümüz parti kurmak değil, emekten yana bir iktidar için kolaylaştırıcı rol üstlenmek. Bu günkü muhalefet anlayışının toplumun talebini karşılamadığı görüldü. Toplantıda, emekten yana bir siyasal oluşumla, nasıl bir alternatif oluşabileceği tartışılacak“. Aynı cümle içindeki bu çelişki dikkatlerden kaçmıyor.
DİSK Yönetim Kurulu, sendikalara gönderdiği yazılarda, toplantı konusunu “Türkiye’de Ekonomik ve Siyasi Gelişmeler ve Solun Geleceği” olarak duyuruyordu. Ancak medyada “geniş bir kitle partisinin imkanları” veya “zemin yoklaması” biçiminde yer alıyordu.
23 Eylül tarihli Milliyet, DİSK Genel Başkanı Çelebi’nin “DİSK öncülüğünde sol aydınların katılımıyla düzenlenen toplantının partileşme amacı taşımadığı” açıklamasına yer verdi. Çelebi “Beyin jimnastiği gibi bir olay. Türkiye Solu’nun geleceğini tartışacağız. Sağcıyla konuşacak değiliz” diyordu. Bu açıklamalar ile katılımcıların “akademisyen ve gazeteci” değil, “sol aydın” sıfatıyla katılacakları netlik kazandı (!).
25 Eylül tarihli Birgün Gazetesi de toplantıyı, benzer bir algılama ile yansıtıyordu; “Diğer parti girişimi ise DİSK Başkanı Çelebi tarafından yürütülüyor. Partinin Genel Başkanlığı için ise Prof.Dr. Burhan Şenatalar ile Fuat Keyman’ın adı geçerken, Abant’ta toplantı düzenleyen grup, bunun bir parti girişimi olarak değil, arayış olarak değerlendirilmesi gerektiğini açıkladı”. Birgün Gazetesi şöyle devam ediyor; “Öte yandan, CHP’den ayrılan bir grup sosyal demokrat da, DİSK Başkanı Süleyman Çelebi’nin sözcülüğünü yaptığı bir çalışma yürütüyor. Girişime katılanlar, bu çalışmanın hemen bir parti kurma girişimi olarak algılanmamasını istedi. Buna rağmen yeni girişimin başkan adayı olarak Prof. Dr. Burhan Şenatalar ile Fuat Keyman’ın adı geçiyor. DİSK Genel Başkanı Süleyman Çelebi’nin de içinde bulunduğu grubun düzenleyecekleri toplantı ‘yeni bir parti girişimi’ olarak nitelendiriliyor. Girişim içinde Esenyurt eski Belediye Başkanı Gürbüz Çapan’dan, Ertuğrul Günay’a kadar, daha önce diğer sosyal demokrat partilerde yer almış fakat değişik nedenlerle partilerinden ayrılmış çok sayıda eski milletvekili ve siyasetçi yer alıyor.”
Haberin satır aralarından henüz partilerinden ayrılmamış olanların bu tür girişimlerinin eleştirildiği anlaşılmaktadır.
Bütün bu haberlerin, gazetelerde Celal Doğan’ın parti kurma girişimleri ile yan yana verilmesi de dikkat çekici idi.
Medyada, girişimci olarak adı geçenlerden Gürbüz Çapan, 30 Eylül 2005 tarihli Cumhuriyet’teki köşesinde, esasen böyle bir sempozyum düzenlemeyi kendisinin düşündüğünü belirterek “çağrı işini” DİSK Yönetiminin üstlendiğini söylüyor. Çapan’ın yazısı aynen şöyle; “Haddimizi aşarak, çok özür dileyerek ‘yaşayan önderlerden’ izin almadan, az aklımızla şu kıblemizi üniversiteye çevirmeli. Bütün ‘önder-liderlerden’ habersizce bir sempozyum düzenlemeli. Derken çağrı işini de emek cephesinden DİSK Yönetimi üstlendi. DİSK Genel Başkanı Süleyman Çelebi ciddi bir sabır, özveri göstererek çağrıyı yaptı. Hemen kimi önderler ateşe başladı. Parti kuruyorlar. Bizim önderler saf mı? Hemen çaktılar mevzuyu! Sakin olun sevgili önderlerimiz, o kadar büyük bir amaç yok. Amaç, Türkiye’nin sorunlarını ve çözüm önerilerini tespit etme gayretidir. Kimin ne haddine parti kurmak. O size özgü şeydir. DİSK’in amacı toplumsal paraliziye derman arama gayretidir. Yeni bir ütopya yaratma gayretidir. Beli kırılmış, felç olmuş solu ayağa kaldırıp hayata katma gayretidir. Türkiye’nin çıkış yolu, yol haritası çalışmasıdır. Belki dinlerseniz size de faydası olabilir. Bu, yeni, yeniden hareket olma gayretidir. Ben böyle anlıyorum…”

Sendikamız toplantıya katılıyor
Sendikamız kısaca öyküsünü verdiğimiz bu toplantının düzenlenişinin ve sonuçlarının ilgi çekici, daha da öte, farklı ve önemli görüş, oluşum ve dönüşümlerin meydana geleceği değerlendirmesini yapmaktadır. Doğal olarak asıl değerlendirme toplantı sonucunda yapılacaktır.
Sendikamız, DİSK Yönetim Kurulunun çağrısına uyarak toplantıya Başkanlar kurulu üyesi genel başkanımızın katılmasını kararlaştırmıştır. Toplantının Gündemi ise; “Türkiye’de Ekonomik ve Siyasi Gelişmeler ve Solun Geleceği”dir.
Sendikamız, DİSK Yönetim Kurulunca bildirilen bu Resmi Gündem dışında dile getirilen gündemleri dikkate almamıştır.
Şimdilik öyküyü anlattık…

DİSK Tüzüğü Madde 4/n: Amaç

Konfederasyonun amaç ve ilkeleriyle bu maddede sayılan görev ve yetkileri konularında siyasi partileri yönlendirmek, Konfederasyonun önerilerini benimseyen veya uygulamayı kabul eden ve diğer partilere göre Konfederasyonun görüşlerine, amaç ve ilkelerine daha yakın ve işçi sınıfı ile emekçi halkın çıkarlarını korumada daha yararlı politikaları savunan, uygulayan partiler ile organik bağ kurmamak kaydıyla ilişkileri geliştirmek, bu partilerin ülke yönetimi ve yerel yönetimlerde iktidara gelerek programlarını uygulayabilmeleri için çaba harcamak, gerektiğinde politikaları ve uygulamaları Konfederasyon amaç, ilke ve görevleriyle uyuşmayan partilere karşı tavır almak, karşı kampanyalar örgütlemek.

Konuya ilişkin DİSK’in En Son Genel Kurul Kararı

(11. Genel Kurul 28 Temmuz 2000 / Karar No : 13)

DİSK ve SİYASET

Ülkemizde son dönemde gerici ve şoven anlayışlar giderek yükselmektedir. Bu durum emekçilerin mücadelesinin önünde engel oluşturmaktadır. Tarihsel veriler bu tür anlayışların uzun vadede sadece sermayenin çıkarlarına hizmet ettiğini göstermektedir. Bu nedenle DİSK, sol kimliğinden asla ödün vermemelidir. Tek tek işçilerin siyasal düşünceleri farklı olabilir, ancak DİSK, işçi sınıfının örgütü olarak işçilere sınıf bilinci kazandırmak ve doğru siyasal tercihlere yöneltmek görevi ile karşı karşıyadır. Yine tarih göstermektedir ki işçi sınıfının uzun vadede çıkarlarını en iyi temsil eden siyasi yaklaşımlar yine sol partilerden gelmektedir.

Bu belirleme ışığında DİSK 11. Genel Kurulu;

Parlamentodaki partilerin tümünün yeniden yapılanma programına teslim olduğu bu dönemde, parlamento dışındaki partiler ve toplumsal muhalefet örgütleri arasında bir işbirliği ortamı yaratılmasına destek olunmasını;

Değişim sürecine emekten yana müdahaleyi gerçekleştirmek amacıyla böylesi bir işbirliğinin adımlarının atılmasını;

Bu işbirliğinin diğer emek örgütleri ve onların üye tabanlarını
kapsayacak şekilde tasarlanmasını;

Partiler arası rekabetin nesnesi olmayı engelleyecek bir ilişkilenmeyle çalışmaların aktif bir şekilde sürdürülmesini KARAR ALTINA ALIR.