Geçen son iki hafta boyunca Amerika’nın güney sahillerini, özellikle New Orleans kentini kasıp savuran Katrina fırtınasının neden olduğu insanlık dramını izlemekteyiz. Onbinlerce evin hasar gördüğü ve binlerce insanın hayatını kaybettiği bu doğal felakete karşı yeterince önlem almayan ve afet sonrasında da çoğunluğunu yoksul siyahların oluşturduğu New Orleanslılara yardım elini uzatmakta geciken Bush yönetimine tüm dünyadan […]
Geçen son iki hafta boyunca Amerika’nın güney sahillerini, özellikle New Orleans kentini kasıp savuran Katrina fırtınasının neden olduğu insanlık dramını izlemekteyiz. Onbinlerce evin hasar gördüğü ve binlerce insanın hayatını kaybettiği bu doğal felakete karşı yeterince önlem almayan ve afet sonrasında da çoğunluğunu yoksul siyahların oluşturduğu New Orleanslılara yardım elini uzatmakta geciken Bush yönetimine tüm dünyadan eleştiriler yağıyor.
Oysa, Irak’ı uygarlık, demokrasi ve refah vaadiyle işgal eden kapitalist dünyanın bu hegemonik gücünün, günler öncesinden gelmekte olduğu bilinen bir doğa olayına karşı kendi halkını korumakta bu kadar aciz kalması aslında şaşırtıcı mı? Sağlık, eğitim, güvenlik ve her türlü sosyal altyapı hizmetini piyasanın kâr-maliyet hesaplarına dayalı bir ticaret ilişkisi olarak gören neoliberal ideolojinin en güçlü temsilcisinin, böylesi bir yıkım karşısında vatandaşları için hiçbir sosyal hizmet üretememesinde şaşılacak ne olabilirdi? Emeği sadece bir ücret maliyeti olarak gören ve devletin sosyal hizmet üretmekle sorumlu bütün kurumlarını çağdışı ilan ederek insanları piyasanın acımasız arz ve talep yasalarına tabi kılan bu ideolojinin kâr dürtüsü olmadan harekete geçmesi beklenebilir miydi?
Bu noktada medya haberlerinde hiç geçmeyen bir başka olayı hatırlamakta yarar vardır: Katrina kasırgası New Orleans sahillerini vurmazdan sadece iki gün önce, aynı şiddetiyle, Küba adası üzerinden geçmiş idi. Kübalılar büyük bir disiplin ve dayanışma içinde 20 bin evi boşaltırken can kaybı vermeden bu afeti savuşturmakta idiler. Öyle ki Küba bu doğal afeti sadece başarıyla geçirmekle kalmayacak ABD’ye tıbbi malzeme ve doktor yardımı yapmayı da önerecektir.
***
Katrina’nın Amerikan ekonomisine olası etkilerini soran bir grup banka ve finansal uzmanına Amerikan Hazine Sekreteri John Snow ‘un verdiği yanıta göre, kasırganın 2005 yılında ABD büyüme hızına etkisi yüzde 0.5 düzeyinde bir kayıp olarak görülecektir. Söz konusu kaybın, ”artması olası petrol fiyatları ve iş dünyasına getirdiği yıkımdan” kaynaklanması beklenmektedir. Ancak, Hazine Sekreteri Snow’a göre, afet sonrasında yıkılan ev ve işyerlerine yapılacak olan yeni yatırımların getireceği ek canlılık sayesinde 2006 yılında Amerikan büyüme hızının ortalama yüzde 0.5 artması öngörülmektedir.
John Snow’a göre, bazı bankaların zor durumda kalmış olmasına karşın bölgede bankacılık sektörü ve finans şebekesi sağlıklı ve güçlü konumunu korumaktadır. Amerikan ekonomisi uzmanlarına göre de ”piyasa oyuncularının” , 2006 ve sonrasında ”normal iş-yaşamı” (yaygın piyasa tabiriyle, business-as-usual ) öngörüsü altında pozisyon almaları gerekmektedir.