Türkiye’deki kişi başına gelirle ortalama kamu emekçisi maaşının karşılaştırılması, sendikaların hükümetle toplu görüşme masasına getirdikleri ”kamu emekçilerinin büyümeden pay alamadığına” ilişkin savını doğruluyor.

Kişi başına gelir ve ortalama kamu emekçisi maaşlarındaki gelişmeler dikkate alınarak yapılan hesaplamaya göre, 1999 yılında Türkiye’deki kişi başına gelirin yüzde 161’i düzeyinde bulunan yıllık ortalama memur maaşı geçen yıl kişi başına gelirin yüzde 142.1’ine kadar geriledi. Yıllık ortalama memur maaşının bu yıl ise kişi başına gelirin yüzde 147.8’i düzeyinde bulunduğu tahmin ediliyor. Bu gelişme, ortalama kamu emekçisi maaşlarındaki artışın kişi başına düşen gelirden daha düşük kalmasından kaynaklandı.

1999 yılından sonra Türkiye’de kişi başına gelir yüzde 47.5 oranında artarak 2 bin 828 dolardan 4 bin 172 dolara çıkarken ortalama kamu emekçisi maaşı ise yüzde 30 artarak 4 bin 555 dolardan 5 bin 929 dolara yükseldi.

Türkiye’deki aile yapısının ortalama dört kişiden oluştuğu dikkate alınarak yapılan hesaplamaya göre ise söz konusu kamu emekçisi ailesine yıllık olarak giren gelir, Türkiye’deki kişi başına gelirin yüzde 35’i düzeyinde bulunuyor. Bu oran Türkiye’nin henüz IMF programını uygulamaya başlamadığı 1999 yılında yüzde 40.3 düzeyinde bulunuyordu.

Kişi başına gelir 2000 yılında bir önceki yıla göre yüzde 5.6 oranında artarak 2 bin 987 dolar oldu. Ancak kamu emekçisi ailesinin kişi başına geliri 1.051 dolara gerileyerek kişi başına milli gelirin yüzde 35.2’si oranında gerçekleşti.

Kişi başına gelir 2002 yılında yüzde 24.4 oranında artarak 2 bin 619 dolar oldu. Ortalama maaş alan 4 kişilik bir kamu emekçisi ailesinin kişi başına geliri ise 992 dolarla kişi başına gelirin yüzde 37.9’u düzeyinde gerçekleşti. 2003 yılında kişi başına gelir yüzde 29.2’lik artışla 3 bin 383 dolar olurken 4 kişilik bir ailenin kişi başına geliri 1.246 dolarla kişi başına gelirin yüzde 36.8’i düzeyine indi.

2004 yılında kişi başına gelir yüzde 23.3’lük artışla 4 bin 172 dolara çıkarken 4 kişilik bir ailenin kişi başına geliri 1.482 dolar oldu. 2004 yılında 4 kişilik bir ailenin geliri kişi başına gelirin yüzde 35.5’ine kadar düştü. 2005 yılında ise kişi başına gelirin 4 bin 700 dolar olması bekleniyor.

ANKA