Türkiye, 87 sayılı “Sendika Özgürlüğüne ve Örgütlenme Hakkının Korunmasına” ilişkin sözleşmeyi ihlal ettiği gerekçesiyle, Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) “Standartların Uygulanması (Aplikasyon) Komitesi”nde görüşüldü. Komite, çalışma hayatına ilişkin düzenlemelerin, sözleşmenin gereklerine göre, bir an önce yapılmasını istedi.

Türkiye Kölelik Yasalarını Savundu

Komitede Türk Hükümeti adına söz alan Prof. Dr. Toker Dereli, Türkiye’de çalışma hayatına ilişkin son gelişmeler konusunda çeşitli bilgiler verdi.

2821 Sayılı Sendikalar ve 2822 Sayılı Toplu İş Sözleşmesi Grev Lokavt Yasası’nı değiştiren yasa taslakları hazırlandığını anlatan Dereli, taslakla bazı işkollarındaki grev yasaklarının kaldırıldığını
belirtti.

Kamu Personel Rejimi’nde değişiklik çalışmalarının sürdüğünü belirten Prof. Dr. Dereli, memurlara grev ve toplu iş sözleşmesi hakkının, değişiklik çalışmalarının ardından değerlendirilebileceğini söyledi.

Türk hükümetinin, sosyal taraflarla diyaloğa önem verdiğini iddia eden Prof. Dr. Dereli, hükümetin, çalışma hayatını ILO sözleşmelerine uygun hale getirmeyi amaçladığını belirtti. Prof. Dr.
Dereli, ILO “Sözleşmelerin ve Tavsiye Kararlarının Uygulanması Konusunda Uzmanlar Komitesi”nin hazırladığı raporda da Türkiye’de çalışma yaşamında son yıllarda yapılan düzenlemelerin “memnuniyet verici olduğunun” belirtildiğine dikkati çekti.

Türk-İş adına konuşan Türk-İş Dış İlişkiler Uzmanı Hakan Sükün de Türkiye’de ILO sözleşmelerinin ulusal mevzuata aktarılması konusunda büyük ilerleme kaydedildiğini, buna karşın 87 sayılı sözleşme konusunda bazı eksikler bulunduğunu ifade ederek, sosyal tarafların katılımıyla bu eksiklerin giderileceğine inandıklarını dile getirdi.

Grev ve toplu iş sözleşmesi sürecine ilişkin bazı eleştiriler getiren Sükün, toplu iş sözleşmesi ile grev arasında geçen zorunlu sürenin çok uzun olduğunu ve sendikaların işini zorlaştırdığını ifade
etti. Sükün, grev ertelemelerinin, sendikalar için problem olduğunu da söyledi.

Görüşmede söz alan komitenin işçi üyesi Tom Etty ise Eğitim-Sen hakkındaki kapatma davasını anımsattı ve konunun takip edilmesini istedi. Etty, ancak bu konudaki kararın, “Sözleşmelerin ve Tavsiye Kararlarının Uygulanması Konusunda Uzmanlar Komitesi”ne ait olduğunu ifade etti.

Standartların Uygulanması Komitesi, konuşmaların ardından kararını açıkladı. Komite, Türkiye’nin, çalışma hayatında belirli konularda kaydettiği ilerlemelerin memnuniyet verici olduğunu belirtti. Ancak, 87 sayılı sözleşmenin gereklerinin tam olarak uygulanması için yapılması gereken bazı hususlar bulunduğuna dikkati çeken komite, 2821 ve 2822 sayılı yasalar ile 4688 Sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları Yasası’nda, sözleşmeye göre değişikliklerin yapılmasını istedi.

Komite Kararında Türkiye “Kara Listeye” Alınmadı

Komite ayrıca, Eğitim-Sen hakkındaki kapatma davasına ilişkin olarak rapor talep etti.
Komitenin kararıyla Türkiye, ILO”nun “kara liste” olarak da adlandırılan özel paragrafına alınmadı.
İşçi ve işveren temsilcilerinden oluşturulan komite, “Sözleşmelerin ve Tavsiye Kararlarının Uygulanması Konusunda Uzmanlar Komitesi”nin raporlarını denetleyerek, hükümetlerin yanıtlarını
alıyor.

Ülkelere çeşitli önerilerde bulunan komite, sözleşmelerin uygulanmasında karşılaşılan ihlallerin süreklilik arz etmesi durumunda, ülkeleri “özel paragraf” (kara liste) içinde değerlendiriyor. Ancak komitenin, ülkeleri “özel paragraf”a almak ve uygulamaları eleştirmek dışında bir yaptırımı bulunmuyor.

Standartların Uygulanması Komitesi’nde Türkiye dışında Arjantin, Avustralya, Belarus, Bosna-Hersek, Burundi, Ekvador, Guatemala, İran, Kolombiya, Moritanya, Myanmar, Nepal, Nijer, Panama, Peru, Katar, Romanya, Rusya, Suudi Arabistan, Sudan, Swaziland, ABD, Venezuela ve Zimbabve görüşüldü.