21 Mayıs 2005 Bolivya Genel Grevle Sarsılacak Bolivya’da hidrokarbonların kamulaştırılması ve diğer sosyal talepler için düzenlenen protestoların beşinci gününe El Alto’daki genel grev damgasını vurdu. Cuma günü başlayan iş bırakma eylemi, sendikaların ve Mahalle Meclisleri Federasyonu’nun bir kurucu meclis oluşturulması talebiyle pazartesi günü başlatmayı planladıkları genel grevinin bir öncüsü oldu. Bu örgütler, Ekim 2003’te 67 […]
21 Mayıs 2005
Bolivya Genel Grevle Sarsılacak
Bolivya’da hidrokarbonların kamulaştırılması ve diğer sosyal talepler için düzenlenen protestoların beşinci gününe El Alto’daki genel grev damgasını vurdu.
Cuma günü başlayan iş bırakma eylemi, sendikaların ve Mahalle Meclisleri Federasyonu’nun bir kurucu meclis oluşturulması talebiyle pazartesi günü başlatmayı planladıkları genel grevinin bir öncüsü oldu.
Bu örgütler, Ekim 2003’te 67 kişinin öldürüldüğü askeri saldırılara rağmen La Paz’a çıkan yolları ve uluslararası havaalanı kapatan kitle eylemleriyle Başkan Gonzalo Sanchez de Losada’yı istifaya mecbur bırakan örgütler arası ağı daha da kuvvetlendirdiler.
El Alto’daki grev, aynı zamanda 2003 ayaklanmasında yaşanan ölümlerin sorumlularının yargılanmasını ve cezalandırılmasını ve 2003 halk hareketinin taleplerini içeren ve “Ekim Ajandası” diye adlandırdıkları programın uygulanmasını da talep edecek.
Bolivya İşçi Sendikası (COB) Genel Sekreteri Jaime Solares protestoların Pazartesi gününden itibaren daha da radikalleşeceğini ve tüm ülkeye yayılacağını da söyledi.
Sosyalizme Doğru Hareket (MAS) da hidrokarbon yasasının kamusal etkinliği güvence altına alacak ve uluslararası şirketlerden % 50 vergi alınacak şekilde değiştirilmesi talebiyle genel grevle aynı güne denk gelecek bir yürüyüş örgütlüyor.
İçişleri Bakanı Saul Lara ise El Alto’daki greve katılan örgütleri tanımayacağını ve 4000 kişilik bir polis gücünden oluşan bir ekiple La Paz ve belediyenin kilit noktalarını koruyacağını öne sürdü.
1 Haziran 2005
Bolivya Halkı Kongre’yi Ablukaya Aldı
Bolivya’da, enerji kaynaklarının kamulaştırılmasını isteyen halkın eylemleri sonucu, parlamento oturumları süresiz olarak ertelendi.
Halk, enerji ve doğalgaz sektörünün kamulaştırılmasını ve Kongre’nin zengin doğu ve güney eyaletlerine otonomi vermesine karşı çıkıyor. Eylemciler, milletvekillerinin parlamentoya girişlerini engellerken, binaya ulaşan milletvekillerine polis araçlarının eşlik ettiği bildiriliyor.
Çoğunluğu yoksul bölgelerden gelen göstericilerin eylemi üzerine, kongrenin oturumu süresiz olarak ertelendi. Parlamenterlerin ancak çok az bir bölümünün Kongre binasına ulaşabildikleri bildiriliyor.
Silahlı çevik kuvvet görevlileri, askerler ve zırhlı araçlarla, Kongre’nin çervesinde bir güvenlik çemberi oluşturulmuş durumda. Cumhurbaşkanı Carlos Mesa, göstericileri, parlamentoya girişi engelleyerek darbe yapmaya çalışmakla suçluyor.
Göstericilerin başkent Lapaz’da yaşamı sekteye uğrattıkları haber veriliyor. Polis, aralarında öğrenciler, madenciler, öğrenciler ve çiftçilerin de bulunduğu ve çoğunluğunu Bolivya yerlilerinin oluşturduğu göstericileri, dağtmak amacıyla tazyikli su ve gözyaşartıcı gaz da kullandı.
Eylemciler, parlamentonun geçen ay kabul ettiği ve yabancı enerji şirketlerinin ödedikleri vergileri arttıran yasanın yeterli olmadığını savunuyor. Cumhurbaşkanı Carlos Mesa ise, enerji yasasının Bolivya’da milyarlarca dolar yatırım yapan çokuluslu şirketleri cezalandırıcı olduğunu öne sürüyor.
Benzer bir anlaşmazlık, eski cumhurbaşkanı Gonzalo Sanchez’i de 2003 yılında koltuğundan etmişti. Mesa, ise, ardarda meydana gelen siyasi krizlere karşın görevinde kalmakta ısrarlı. Ordu içinde yeni bir ulusalcı hareket oluşturduklarını öne süren iki subayı görevden alan silahlı kuvvetler de Mesa’yı destekliyor.
2 Haziran 2005
Bolivya -Saldırılara Rağmen Eylemler Sürüyor
Bolivya oligarşisi, halk hareketine karşı paramiliter gruplar eliyle saldırılar örgütlemeye başladıysa da eylemler devam ediyor.
Bolivya’da kurucu bir meclis oluşturulması ve hidrokarbonların kamulaştırılması talebiyle eylemlerini sürdüren çiftçiler 1 Haziran’da Santa Cruz’da saldırıya uğradı.
Saldırıyı bölgesel ayrılıkçılığı savunan sağcı bir grup üstlendi ve Sosyalizme Doğru Hareket (MAS) gösterilere devam ederse saldırıların devam edeceği tehdidinde bulundu.
MAS lideri Evo Morales saldırıyı “faşist ve paramiliter” olarak nitelerken, halkı eylemleri tırmandırarak “Santa Cruz oligarşisine bir ders vermeye” çağırdı.
Morales saldırıdan kısa süre önce dış basına oligarşinin halk hareketini engellemek ve ülkeyi karmaşaya sürüklemek için çeteler oluşturduğunu bildirmişti.
3 Haziran 2005
Bolivya Mesa’nın Referandum Çağrısıyla Kaynıyor
Bolivya Başkanı Mesa’nın referandum çağrısı siyasi krizi çözmeye yetmedi. Halkın başkent La Paz’daki kuşatması sürüyor.
Bolivya Başkanı Carlos Mesa, eyaletlerin özerklik konusunun referanduma götürülmesi ve Kurucu Meclis için seçime gidilmesi çağrısında bulundu.
Mesa, Kongrenin iki temel konuda (gaz yasası, bölgesel özerklik) krize girmesi ve Güney Amerika’nın en yoksulu olan bu And ülkesinde toplumsal-politik krizin derinleşmesine engel olamaması üzerine, her iki konunun da eş zamanlı olarak 16 Ekim’de ele alınacağını duyurdu.
Sosyalizme Doğru Hareket (MAS) lideri Evo Morales başkanın çağrısının halk hareketlerinin taleplerini de içerdiğini ama krize bir çözüm olmadığını ve mevcut koşullar altında dramatik bir etkisi olacağını düşündüğünü söyledi.
Morales başkanlığın bu konu hakkındaki kararının anayasaya göre yasadışı olduğunu belirtti. Yerli parlementer ve halk lideri Morales Mesa’nın bunları protestoları durdurmak için yaptığını vurguladı.
Morales şunu merak ettiğini söyledi: “Kongre eğer gelecek Salı günü toplanır ve başkanın çağrısını onaylamazsa ne olacak?”
Yönetimin kararı Santa Cruz’un doğu bölgesindeki yerel yönetim tarafından da illegal sayılarak reddedildi. Santa Cruz yönetimi Bolivya solunun taleplerinden farklı olarak kurucu meclis seçimlerinden önce özerklik için referendum yapılmasını talep ediyor.
[Ayrıca haftalardır süren protestolar hız kesmedi ve ülkenin % 60’ı yol blokajları ve kitle gösterileri nedeniyle felç durumda. La Paz, El Alto ve diğer büyük dört kentteki ve ana ulaşım hatlarındaki kuşatma tüm şiddetiyle sürüyor.]
7 Haziran 2005
Bolivya Başkanı Mesa İstifasını Açıkladı
Gazın kamulaştırılması ve kurucu bir meclis oluşturulması talebiyle haftalardır süren eylemler karşısında daha fazla dayanamayan Mesa istifasını açıkladı.
Sosyalizme Doğu Hareket (MAS), Bolivya İşçi Merkezi (COB), El Alto’lu madenciler, öğretmen sendikaları, Mahalle Meclisleri Federasyonu (FEJUVE) ve öğrencilerin haftalardır süren protestoları karşısında geçen hafta bir Anayasa değişikliği paketi öneren ve önerisi kabul edilmey
en Mesa dün bir televizyon kanalına çıkarak istifasını açıkladı.
Mesa geçen Mart ayında da istifasını açıklamış fakat Kongre bunu onaylamamıştı. Artık yapabilecek bir şey kalmadığını söyleyen Mesa’nın istifasının bu kez onaylanıp onaylanmayacağıysa henüz bilinmiyor.
Mart ayında hükümetin tartışmalı gaz yasasını çıkarması üzerine Çok Uluslu Şirketler vergilerin aşırı artırıldığı, Bolivya solu ise halkın talebini karşılamadığı için itiraz etmiş ve eylemler farklı gruplar arası bir eşgüdümle başlatılmıştı. Eylemlerin radikalleşmesi üzerine zengin doğu eyaletleri özerklik talep etmeye başladılar, sol ise buna karşı çıktı. Eylemlerin dozu giderek artınca yolları büyük ölçüde bloke edilerek felç edilen Bolivya’da başkent La Paz’da yiyecek ve gıda sıkıntısı baş gösterdi.
Mesa’nın son koz olarak özerklik ve yeni meclis için eş zamanlı seçim ve anayasa değişikliği paketi önermesi de bir işe yaramayınca Mesa için, halkın “Hain Mesa, İstifa” şarkıları karşısında istifasını açıklamaktan başka bir seçenek kalmadı.
9 Haziran 2005
Bolivya Kaynıyor
Başkent’in taşınması, sağcı Diez’in başkanlık ihtimali, zengin doğu bölgelerinin özerklik talebi derken Bolivya’da kriz bugün yeni bir safhaya girdi.
Enerji kaynaklarının kamulaştırılması ve yeni bir Bolivya kurmak için bir Kurucu Meclis oluşturulması talebiyle haftalardır süren eylemlerin ardından Başkan Mesa’nın da istifa etmesiyle yeni ve daha da gerilimli bir safhaya girildi. Mesa’nın yerine Meclis’in sağ kanat lideri Vaca Diez’in getirilmesi tartışılırken, başkent de fiilen Sucre kentine taşındı. Protestoların adresi de böylece değişti ve La Paz şu anda protestosuz, yakıtsız, yiyeceksiz ölü bir kent.
MAS ve El Alto merkezli sol hareketler Sucre’de toplanan meclisi engellemeye karar verdi. El Alto kendi Halk Meclisi’ni kuruyor. Zengin doğu eyaletleri ayrılmayı tartışıyor. Petrol bölgelerinden işgal haberleri geliyor. Siyasal krizin kronikleşmesi ve fiili parçalanma hali gerilimin iç savaşa doğru derinleşmesini getirecek mi? Bunu zaman gösterecek.
Günün ilk saatlerinde Luis Gomez tarafından kaleme alınan aşağıdaki haber yorum yazısı Bolivya’daki son durumu özetliyor. (sendika.org)
Perşembe Günü Bolivya’nın Başına Yeni Bir Bela Açılıyor
Luis Gomez
La Paz fırtınalı bir gün geçirdi, fakat son birkaç haftadır yaşananlar gibi değil: gerilim Ulusal Kongrenin Carlos Mesa’nın başkanlıktan istifa kararını görüşmek üzere toplanacağı fahri başkent Sucre başta olmak üzere diğer yerlere de sıçradı.
El Alto örgütleri bu öyleden sonra bir kendi hükümetlerini kurma yönünde ilk adımı atarak bir Halk Meclisi oluşturmaya karar verdiler. Bu esnada, binlerce madenci ve Aymara’lı pek çok yerli, halihazırda bölgenin kır yoksulları tarafından kuşatılmış Sucre’ye doğru yoldalar
La Paz merkezi haftalar süren eylemlerin ardından bu sabah neredeyse ıpıssızdı. El Alto otobüs şoförleri sendikası ve Sosyalizme Doğru Hareket (MAS) destekçisi birkaç yüz çiftçinin katıldığı bazı küçük yürüyüşler vardı. Fakat şu an çok iyi bilinen bir şey var ki o da akaryakıtın tükendiği, gıda sıkıntısı yaşandığı ve bu yüzden de kent yaşamının tükenmekte olduğu.
Daha dün ellerindeki dinamitlerle La Paz merkezinde polisle çatışan madencilerin çoğu Sucre’ye doğru hareket etti. Ve onları Sucre’de bekleyen binlercesi daha var. Onların arasında, Ulusal Kongreyi kuşatıp Mesa’nın yerine geçmesi tartışılan Senatör Hormando Vaca Diez’i engelleme kararı alan yüzlerce Aymara köylüsü de var.
Vaca Diez bu sabah bir konferansta, yönetime geçmek ve Bolivya’nın zayıflayan sağ politik çizgisini yeniden güçlendirmek istediğini söyledi.
Yarın bu gerilimin derinleşip derinleşmeyeceğini, buna kimin son vermek istediğini ya da Mesa’nın geçen akşam önerdiği erken seçimin gündeme gelip gelmeyeceğini öğrenmeye çalışacağız.
Yarını bekleyelim…
10 Haziran 2005
Bolivya’nın Yeni Başkanı Rodriguez
Sucre’de toplanan kongrede Diez de çekilince başkanlığa Anayasa Mahkemesi eski başkanı Dr. Eduardo Rodriguez getirildi.
Perşembe günü gece yarısına kadar süren görüşmelerin ve protestoların ardından halkın bazı sermaye çevreleri dahil ezici çoğunluğunun karşı olduğu sağcı Vaca Diez başkanlık iddiasından vazgeçti ve başkanlığa diğer aday Eduardo Rodriguez getirildi.
Başkentin fiilen Sucre’ye taşınmasıyla birlikte protestolar da Sucre’ye kaymıştı. Dün geceki protestolar sırasında bir madenci öldürüldü ve gerilim oldukça yüksekti. Halk hareketinin iki ana kanadından Sosyalizme Doğru Hareket (MAS) lideri Evo Morales Rodriguez’in başkanlığını iyimserlikle karşılarken, El Alto merkezli hareketler, özellikle Bolivya İşçi Federasyonu (COB) Rodriguez kamulaştırma ve kurucu meclis konusunda somut adım atıncaya kadar eylemlere devam edileceğini açıkladı.
Rodriguez, Devrimci Ulusal Hareket’e (Revolutionary Nationalist Movement -MNR) yakınlığıyla biliniyor. İlk açıklamalarında da halk hareketinin talepleri doğrultusunda demokrasi, birlik ve barış için çalışacağını vaat eden Rodriguez, Mesa’nın terk ettiği ofise girmeyi de reddetti.
El Alto, Cochabamba ve Aymara sokaklarında şenlik ateşlerinin yakıldığı Bolivya’da Rodriguez’in başkanlığının sürekli artan gerilimi kısmen dindirdiği görülüyor.
Diez’in ABD, ordu, yerel elitler ve çok uluslu şirketlerin desteğine rağmen başkanlığı alamaması halk hareketinin gücünü de ispatlamış oldu. Kıtanın bu cesur ülkesi şimdi Rodriguez’in kamulaştırma ve kurucu meclis için erken seçimler konusunda atacağı adımlara kilitlenmiş durumda.