ABD destekli başarısız darbe girişimlerine sahne olan Venezüella’da son günlerin en önemli gündemi ABD ya da darbe girişimleri değil, Chavez hükümetinin Kübalı doktorların desteğiyle başlattığı halkın sağlık sistemi inisiyatifi. Barrio Adentro adı verilen sağlık programının başlatılmasından bu yana 13 bin Kübalı doktorun yoksul halkın tedavisi ve sağlık konusunda eğitilmesi çerçevesinde önemli katkılarda bulundukları çalışmalar sonucunda 17 milyon Venezüellalı (nüfusun üçte biri) yaygın sağlık hizmetlerinden yararlanmaya başladı.
Venezüella yoksullarının çoğu Barrio Andentro ile hayatlarında ilk kez sağlık hizmetinden yararlanmaya başladılar.

Ancak Barrio Adentro onlar için yalnızca “yararlandıkları” bir program değil. Birçok kentteki mahalle sakinleri sağlık komitelerinde (comites de salud) örgütlenerek hükümetin program kapsamında fonladığı kliniklerin işleyişini denetlemeye başladılar. Barrio Adentro, hastanın sağlık hizmeti açısından temel bir taraf olarak görülmesi ilkesine dayanıyor. Sağlık Bakanı doktor Luis Montiel’in deyimiyle program, “tıbbi yardımı toplumsal ve katılımcı tıbba” doğru dönüştürmeyi hedefliyor. 2000 yılında kabul edilmiş olan yeni Venezüella anayasası sağlık hizmetlerinin özelleştirilmesini yasaklarken, tüm yurttaşların sağlık hakkını güvence altına alıyor.

Venezüella’da önceden de kamu hastaneleri parasız olmakla birlikte, sınırlı bir hizmet kapasitesine sahiplerdi. Özel sağlık hizmetlerinde ise oldukça yüksek fiyatlar geçerliydi. Şimdi yeni programla önceden özel sektörde verilen hizmetlerin çoğu kamu hastanelerinde karşılanmaya başlandı. Caracas’taki Casco Central kliniğinde Kübalı doktorlarla birlikte çalışmakta olan bir hemşireye göre, “Barrio Adentro devrimin özü”.

Güney Caracas’taki bir gecekondu mahallesi sakini ve üç yaşında bir çocuk annesi olan Judy Moros ise mahallesinde bir yıl önce açılmış olan klinik hakkında “İnanılır gibi değil” diyor. “Kapılarını her saatte herkese açıyorlar ve herkesi tedavi ediyorlar.” Moros’un eşi Franklin Gamboa ise Las Malvinas Sağlık Komitesi’nin üyesi. 3000 mahalle sakininin sağlık hizmetlerinden yararlanmasını düzenleyen komite, her birisi 10’ar kişiden oluşan ve bir doktora destek sunan iki organa sahip. Venezüella hükümeti doktorlara ayda 250 dolar ücret öderken, “kent onları yiyecek göndererek besliyor.” Tedavi için kullandıkları ilaçların çoğu ise Küba’dan geliyor.

Sağlık bakanlığı Barrio Adentro’nun şu ana kadar yaklaşık 11 bin kişinin hayatını kurtardığını açıkladı. Mahallelerde kliniklerin açılması temel sağlık hizmetlerini halkın ayağına götürürken, tedavi olmadan hastalığı atlatmaya alışmış olan yüzlerce kişi bu alışkanlıklarını değiştirmeye başladılar. Pan-Amerikan Sağlık Örgütü Venezüella temsilcisi ise Barrio Adentro’nun halkın taleplerine dayalı bir sağlık sistemi planlamasını mümkün kıldığını açıkladı. Barrio Adentro’nun etik yaklaşımı gereği, Venezüella hükümeti barrio sakinlerine tıp fakültelerine girişte öncelik tanıyor ve onları sonra yeniden mahallelerinde yapılan sağlık hizmetlerine atıyor. Barrio Adentro bir buçuk yıldır bu programdan yararlananların ortak çabalarıyla inşa ediliyor. Onlara göre, bu program bir hükümet programı değil, kendi programları; Venezüella halkına ait bir program ve sağlık da onların en doğal hakkı.

Kaynak: Venezuelanalysis.com’dan derlenmiştir